Archeologie, contracteren en aanbesteden
Omdat opdrachtgevers in staat moeten zijn hun eigen archeologische uitvoerder te contracteren, heeft de overheid een aantal essentiële veranderingen doorgevoerd in het archeologisch bestel. Tot voor kort waren de vergunningen voor het uitvoeren van archeologische opgravingen exclusief voorbehouden aan universiteiten en de overheid zelf. Sinds 2001 heeft de overheid het [vergunningensysteem] verruimd zodat ook archeologische bedrijven kunnen worden toegelaten. Dit is echter wel gekoppeld aan de introductie van een uitgebreid [kwaliteitssysteem] op basis waarvan alle uitvoerders moeten werken. De [Erfgoedinspectie] ziet er namens de [Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap] op toe dat archeologisch onderzoek wordt uitgevoerd volgens het kwaliteitssysteem.
De lijst van archeologische bedrijven en instellingen die over een vergunning beschikken, wordt gepubliceerd op de website van de 
Stichting voor Infrastructuur, Kwaliteitsborging en Bodembeheer en op die van de Vereniging van Ondernemers in de Archeologie (VOiA). Gemeenten die zelf over een vergunning en uitvoeringsorganisatie beschikken, voeren hun eigen onderzoek uit, maar dienen te voldoen aan dezelfde kwaliteitseisen.
De meeste overheden, bestuursorganen en private partijen hanteren bij het uitbesteden van archeologische werkzaamheden het principe van aanbesteding in concurrentie. Bij projecten van gemiddelde omvang wordt meestal aanbesteed op basis van een preselectie van uitvoerders die worden uitgenodigd om vrijblijvende een offerte uit te brengen. De uitvoerders dienen te beschikken over de juiste combinatie van ervaring en deskundigheid. Als het specifiek gaat om archeologisch werk, dienen zij bovendien te beschikken over een opgravingvergunning. Bij grotere projecten waarin een overheid (mede) aanbesteed, zijn de Europese aanbestedingsregels verplicht van toepassing. Puur private opdrachtgevers kunnen ook bij grotere contracten kiezen voor verschillende vormen van onderhandse aanbesteding in concurrentie.
Bij elke aanbesteding vormt het verplichte [Programma van Eisen] (PvE) het minimale uitgangspunt. Bij grote en complexe archeologische projecten wordt het PvE meestal onderdeel van een uitgebreider aanbestedingsdocument, dat dan bijvoorbeeld ook een gedetailleerde inschrijfstaat, algemene leveringsvoorwaarden en selectieprocedure omvat.