Beleidsblad Europese Verordening Overbrenging van Afvalstoffen (EVOA)
Status
Europese Verordening Overbrenging Afvalstoffen(verordening (EG) 1013/2006) in werking op 12 juli 2007, vervangt de ‘oude’ EVOA (Verordening (EEG) 259/93). De verordening bevat regels voor de import en export van afvalstoffen. De EVOA is binnen de lidstaten Europese Unie (EU) direct van toepassing en hoeft dus niet omgezet te worden naar het Nederlands recht voordat ze van kracht is.
Relatie met overige regelgeving of beleidsstukken
Voor wat wel of niet een afvalstof is, verwijst de EVOA naar de 
Kaderrichtlijn afvalstoffen (2008/98/EG), die een definitie bevat voor afvalstoffen, nuttige toepassing en definitieve verwijdering. Bijlage I van deze kaderrichtlijn bevat een opsomming van categorieën afvalstoffen en bijlage II een opsomming van verwijderingshandelingen en handelingen waardoor nuttige toepassing mogelijk is.
Het Verdrag van Bazel biedt partijen de mogelijkheid om invoer van afval te verbieden. Voor het vervoer van afvalstoffen voorziet het verdrag in een wereldwijd milieubeschermend controlesysteem.
De Wm biedt echter de mogelijkheid bezwaar te maken tegen de grensoverschrijdende overbrenging van afvalstoffen, indien deze overbrenging naar het oordeel van de Minister van I&M in strijd zou zijn met de bescherming van het milieu.
Het niet naleven van de voorschriften van de EVOA wordt door de Wet op de economische delicten beschouwd als een economisch delict.
Doel en reikwijdte
De EVOA is gericht op het opzetten van een controlesysteem gericht op het in beeld brengen van het internationaal transport van gevaarlijke afvalstoffen. Daarnaast heeft de EVOA als doel de risico's voor het milieu bij de verwerking van afvalstoffen te minimaliseren. De verordening stelt overheden op de hoogte van de voorgenomen overbrenging van afvalstoffen, geeft overheden de mogelijkheid gemotiveerde bezwaren hiertegen te maken om uitvoering te kunnen geven aan hun afvalbeheerplan(nen), en ondersteunt de controle op de grensoverschrijdende overbrenging van afvalstoffen. De EVOA is van toepassing op grensoverschrijdende overbrenging van afvalstoffen (in-, uit- en doorvoer).
Deze verordening is niet van toepassing op het lossen aan wal van door de normale werking van schepen en offshore platforms voortgebrachte afvalstoffen, waaronder begrepen afvalwater en residuen, voor zover dergelijke afvalstoffen aan een specifiek, bindend internationaal instrument zijn onderworpen.
Inhoud
Kernpunten
De kern van de EVOA is het toezicht houden en controleren van de overbrenging van afvalstoffen binnen, naar en uit de EU. Uitgangspunt van het Europees afvalbeleid is dat afvalstoffen zoveel mogelijk in het land van herkomst (zelfvoorzieningsbeginsel) en in de dichtstbijzijnde verwerkingsinstallaties (nabijheidsbeginsel) verwerkt dienen te worden. De verordening schrijft verschillende procedures voor de grensoverschrijdende overbrenging van afvalstoffen voor, indien export en/of import van afvalstoffen niet voorkomen kan worden. De te volgen procedure hangt af van de soort afvalstof, de aard van de verwijdering en van de status van het land of de landen die bij de overbrenging is of zijn betrokken.
Afvalstoffenlijsten
Een belangrijk element van de EVOA vormen de zogenaamde afvalstoffenlijsten, opgenomen in de bijlagen. In de oude EVOA werd onderscheid gemaakt tussen niet-gevaarlijke afvalstoffen ("groene lijst-afvalstoffen"), semi-gevaarlijke afvalstoffen ("oranje lijst-afvalstoffen") en gevaarlijke afvalstoffen ("rode lijst-afvalstoffen"). Het onderscheid tussen de semi-gevaarlijke (oranje lijst) en gevaarlijke afvalstoffen (rode lijst) is in de nieuwe EVOA komen te vervallen. De oranje en rode lijsten zijn vervangen door één lijst (bijlage IV), de groene lijst is vervangen door de nieuwe bijlage III.
Procedures
Onder de nieuwe EVOA die sinds 12 juli 2007 in werking is, worden voor de overbrenging van afvalstoffen slechts 2 procedures onderscheiden:
- de algemene informatieverplichting zonder kennisgevingsprocedure.
- de procedure van voorafgaande schriftelijke kennisgeving en toestemming
De algemene informatieplicht zonder kennisgevingsprocedure geldt over het algemeen bij overbrenging van afvalstoffen uit bijlage III bestemd voor nuttige toepassingen binnen de EU- of EOSO landen.Het transport dient te worden vergezeld van een volledig ingevuld begeleidingsdocument (bijlage VII EVOA). Tevens dient er een juridisch bindend contract te zijn tussen opdrachtgever en ontvanger voordat de overbrenging aanvangt.
De procedure met voorafgaande schriftelijke kennisgeving en toestemming geldt bij verwijdering voor alle afvalstoffen en bij nuttige toepassing voor de afvalstoffen van bijlagen IV alsook voor alle afvalstoffen die niet op de bijlagen III staan vermeld. Er moet voorafgaand aan het transport schriftelijke kennisgeving bij en via de bevoegde autoriteit van verzending worden gedaan. Bij deze procedure hoort ook een borgstelling. De bankgarantie dient met de kennisgeving mee te worden gestuurd.
Als het ontvangende land geen bezwaar maakt mag na dertig dagen, of als schriftelijke goedkeuring eerder is ontvangen, de overbrenging plaatsvinden. Toetsing van de aanvraag vindt plaats aan de hand van de regels van de EVOA en de landelijke afvalbeheerplannen. Het bevoegd gezag voor Nederland bij de in-, uit- en doorvoer is de Minister van I&M.
De kennisgeving dient gegevens te bevatten over de aard en de samenstelling van de stof, de identiteit van de ontvanger en de voorgenomen verwijderingshandelingen. Voor kennisgevingen dienen het speciale kennisgevingformulier en transportformulier te worden gebruikt. De kennisgevingformulieren zijn officiële formulieren met ieder een uniek nummer. Deze formulierenset is het belangrijkste officiële document waarmee de procedure voor het grensoverschrijdend afvaltransport start.
Bij uitvoer van afvalstoffen naar niet OESO-landen bepaalt bijlage V van de EVOA of uitvoer is toegestaan. Voor het overbrengen van afvalstoffen van bijlage III naar niet OESO-landen, heeft de Europese Commissie de autoriteiten van de landen verzocht schriftelijk aan te geven hoe zij de afvalstoffen wensen te ontvangen:
- een verbod
- volgens de procedure van voorafgaande schriftelijke kennisgeving en toestemming
- volgens de algemene informatieverplichting; zonder controle door het land van bestemming
Geen reactie betekent vanaf 1 november 2007 altijd een voorafgaande schriftelijke kennisgeving met toestemming (de zwaarste procedure).
Handhaving
Lidstaten moeten de nodige maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat de overbrenging van afvalstoffen plaatsvindt volgens de bepalingen van de EVOA. Gedacht moet hierbij worden aan controles van inrichtingen en ondernemingen, alsmede steekproefcontroles tijdens de overbrenging. Deze controles kunnen met name plaatsvinden op het punt van oorsprong, op het punt van bestemming, aan de buitengrenzen van de gemeenschap en tijdens de overbrenging binnen de gemeenschap.
Informatiebronnen