Archeologie, organisatie, rol van vrijwilligersverenigingen
De Archeologische Werkgemeenschap Nederland (AWN) is de landelijke organisatie van amateur-archeologen. De vereniging bestaat inmiddels al ruim 50 jaar, en telt ongeveer 2400 leden. Amateur-archeologen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan archeologisch onderzoek, zowel door het assisteren van professionele archeologen als door het observeren van bouwwerkzaamheden of het anderszins opsporen van archeologische sites. Zij beschikken zelf echter niet over opgravingsbevoegdheid.
De Nederlandse Jeugdbond voor Geschiedenis (NJBG) is een vereniging voor in geschiedenis en archeologie geïnteresseerde jongeren. Deze bond, die eveneens al ruim 50 jaar bestaat, staat open voor jongeren tussen de 9 en 26 jaar oud. Naast zomerkampen organiseert de NJBG ook diverse andere activiteiten die gericht zijn op de archeologie en geschiedenis van Nederland.
De in 1980 opgerichte Nederlandse Vereniging van Monumentenzorgers (NVMz) is bedoeld voor iedereen die zich al dan niet professioneel bezighoudt met de instandhouding van het culturele erfgoed. Door middel van studiedagen, een nieuwsblad en een website wordt het onderlinge contact tussen de leden bevorderd, wat dient te leiden tot een verbreding van de kennis van de monumentenzorg.