Archeologie, wet- en regelgeving, Europese verdragen
Europese conventie ter bescherming van het architectonisch erfgoed (Granada Conventie)
Deze is door Nederland in oktober 1985 mede ondertekend. Door het Nederlandse Parlement is dit verdrag in 1994 goedgekeurd en tegelijk geïmplementeerd. De uitvoering vindt plaats via de [herziening Monumentenwet 1988 (archeologie)] en de relevante landelijke beleidsdocumenten als de [Nota Ruimte], het [Actieprogramma Ruimte en Cultuur] en de [Nota Belvedère]. Op lokaal en regionaal niveau voeren provincies en gemeenten complementair beleid, onder andere via Beeldkwaliteitsplannen, Welstandsnota’s en Monumentenverordeningen. Deze vormen op hun beurt weer de afwegingskaders bij het opstellen van structuurvisies en het al dan niet verlenen van bouw- en sloopvergunningen.
Europese conventie ter bescherming van het archeologisch erfgoed (Verdrag van La Valletta/Malta)
Deze is in 1992 mede door Nederland ondertekend. Door het Nederlandse Parlement is dit verdrag op 21 maart 1998 goedgekeurd, waarbij de regering is uitgenodigd voor implementatie zorg te dragen. Belangrijke uitgangspunten van het verdrag zijn:
- archeologische waarden zoveel mogelijk in de bodem bewaren;
- vroeg in de ruimtelijke ordening al rekening houden met archeologie;
- bodemverstoorders betalen de kosten voor archeologisch vooronderzoek en indien nodig ook voor opgravingen.
Het verdrag omvat tevens een aantal algemene bepalingen over de opsporing en bescherming van het archeologisch erfgoed, het zorgen voor behoud en conservering, het toezicht op opgravingen, het gebruik van metaaldetectors, het tegengaan van illegale handel in en verspreiding van archeologische voorwerpen en het toegankelijk maken van archeologische informatie.
De definitieve implementatie van het verdrag is tot stand gekomen via een wijziging van de [Monumentenwet 1988 (Wet op de archeologische monumentenzorg)] die per 1 september 2007 van kracht is geworden. Aanvullende regelgeving is opgenomen in de [Woningwet], de [Wet milieubeheer] en de [Ontgrondingenwet].
Europese Landschapsconventie (Verdrag van Florence)
Deze is door Nederland in 2000 mede ondertekend en in 2005 door het Nederlandse Parlement goedgekeurd en geïmplementeerd. De uitvoering geschiedt op grond van de reeds bestaande wetgeving, die daarvoor niet gewijzigd behoefde te worden. Het primaire verantwoordelijke ministerie is dat van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).