BAT-sonde
TECHNIEKSHEET Onderzoekstechniek: BAT-sonde |
Versie: November 2016 |
||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||
Samenvattende omschrijving techniek (gebaseerd op praktijkervaring van onafhankelijk techniekexpert) |
|||||||||||||||||||||||
Een sonde wordt met een ‘klassieke’ sondering in de bodem gebracht. Op de gewenste diepte wordt een ongestoord grondwatermonster of gasmonster genomen. |
|||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||
Algemene informatie (gebaseerd op informatie van techniekaanbieder) |
|||||||||||||||||||||||
Naam |
BAT-sonde |
||||||||||||||||||||||
Meeteenheid en parameter |
Het is een monsternameapparaat, geen meetapparaat. |
||||||||||||||||||||||
Bodemfase |
Grond |
Grondwater |
Poriënwater |
Puur product |
Bodemlucht |
||||||||||||||||||
Aard techniek |
Fysisch |
Geofysisch |
Chemisch |
Biologisch |
I.c.m. Sondering |
Probe/ Sensor |
Overig |
||||||||||||||||
Plaats van toepassing |
In situ |
On site |
Aan maaiveld |
Boven maaiveld/in de lucht |
Off site |
||||||||||||||||||
Detectiewijze
|
Boren / steken |
Verdringing / sonderen |
Tomografie |
Off site meting |
Meting op maaiveld / waterbodem |
Meting aan oppervlakte open water |
|||||||||||||||||
Toepasbaar in afzonderlijke lagen |
Nee |
ja |
Minimale dikte laag: 10 cm |
||||||||||||||||||||
Bodemtypen waarvoor techniek geschikt is |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
||||||||||||||||||
Landbodem/waterbodem |
Landbodem |
Waterbodem |
|||||||||||||||||||||
Stap in keten van dataverzamelen |
a- Aanloop |
b- Boren / penetreren / instr.plaatsing |
c- Monstername |
d- Meten |
e- Dataverzamelen en evalueren |
f- Bodem informatie |
|||||||||||||||||
Moment van beschikbaarheid resultaten |
In het veld zijn meetresultaten beschikbaar |
Nabewerking / interpretatie off site nodig |
|||||||||||||||||||||
Ontwikkelingsfase techniek |
Demonstratiefase |
Verbredingsfase |
Routinematig toegepast |
||||||||||||||||||||
Wijze van inkopen |
Als dienst |
Als product |
Als apparaat |
||||||||||||||||||||
Algemene omschrijving uitvoeringswijze |
Op de gewenste monsterdiepte wordt met de sondeerbuis de punt van de sondeerstang weggedrukt. Daarna laat men een vacuüm getrokken monsterbuisje zakken tot de filterpunt. Vervolgens maakt een dubbelzijdige injectienaald contact tussen het inwendige van de filterpunt en het monsterbuisje. Door de onderdruk in het monsterbuisje zal deze volstromen met grondwater, poriënwater of bodemlucht. Na monstername wordt het buisje met de sondeerapparatuur naar boven gehaald. |
||||||||||||||||||||||
Werkingsprincipe |
Een sondeerstand wordt weggedrukt in de grond tot de gewenste diepte. Door de sondeerstang laat men een vacuüm getrokken monsterbuisje zakken tot de filterpunt. Vervolgens maakt een dubbelzijdige injectienaald contact tussen het inwendige van de filterpunt en het monsterbuisje of de meetapparatuur. |
||||||||||||||||||||||
Punt / lijnmeting / volumemeting |
Puntmeting |
Lijnmeting (verticaal) |
Lijnmeting (horizontaal) |
Oppervlaktemeting |
Volumemeting |
||||||||||||||||||
Technische specificaties (w.o. nauwkeurigheid) |
Het BAT-systeem bestaat uit een filter, monsterbuisjes en een meetapparaat. De monsters worden genomen in een filtertraject van 10 cm. De analyseresultaten worden op de voor het desbetreffende laboratorium gebruikelijke wijze aangeboden. |
||||||||||||||||||||||
Typisch dieptebereik |
Afhankelijk van sondeerapparaat |
Gevoeligheid onafhankelijk van de diepte |
Gevoeligheid verandert met de diepte |
||||||||||||||||||||
Tijdeigenschappen |
De meting vindt plaats tijdens de sondering. Daarmee is sprake van een eenmalige meting. Een herbemonstering houdt in dat een nieuwe sondering moet plaatsvinden. |
||||||||||||||||||||||
Meetsnelheid |
De sondering wordt uitgevoerd met een sondeerwagen, de meetsnelheid is afhankelijk van de diepte waarop bemonsterd moet worden en de sondeersnelheid. |
||||||||||||||||||||||
Presentatie resultaten |
Gegevens van de monstername. |
||||||||||||||||||||||
Kosten |
€ 2.000 tot € 4.000 per dag (waarin tevens de kosten van uitgevoerde sonderingen). |
||||||||||||||||||||||
Trends en ontwikkelingen |
- |
||||||||||||||||||||||
Illustratie |
|||||||||||||||||||||||
Gebruikersinformatie (gebaseerd op praktijkervaring van onafhankelijk techniekexpert) |
|||||||||||||||||||||||
Beschikbaarheid |
alleen in buitenland beschikbaar |
techniek in ontwikkeling |
één of enkele aanbieders in NL |
groot aantal aanbieders |
|||||||||||||||||||
Wordt techniek vaak toegepast? |
Incidenteel |
Af en toe |
Zeer geregeld |
||||||||||||||||||||
Onderzoeksfase waarin techniek toepasbaar is |
(Verkennen) |
Uitkarteren |
Variantkeuze |
Ontwerp |
(Realisatie) |
Controle |
Monitoring |
Nazorg |
|||||||||||||||
Verificatiemetingen / ijkmetingen |
worden veelal toegepast |
worden veelal niet toegepast |
n.v.t. of afhankelijk van onderzoeksdoel |
||||||||||||||||||||
Veel gebruikte toepassing in praktijk |
Nemen van ongestoorde grondwatermonsters. Dit is vooral belangrijk bij aeroob afbreekbare verontreinigingen en voor de beoordeling van de bodem voor de geschiktheid van in-situ sanering. BAT-monsters worden gebruikt voor de verificatie van het MIP-systeem. Monstername in relatief dunne watervoerende lagen. |
||||||||||||||||||||||
Geschiktheid |
Geschikt voor elke niet-geconsolideerde grondsoort en voor zowel verzadigde als onverzadigde bodem. De locatie moet bereikbaar zijn voor een sondeervoertuig. BAT-monsters geven in vergelijking met peilbuizen zeer lokale info van de bodem. |
||||||||||||||||||||||
Praktijkervaringen in Nederland |
Er wordt nog wel eens voor de BAT-sonde gekozen als er eenmalig grondwatermonsters worden genomen en als er gelijktijdig sonderingen worden uitgevoerd. Vaak meet je hogere gehalten dan met traditionele peilbuizen doordat het monster ongestoord is. Nadeel is dat het een eenmalig monster is en een gering filtertraject (10 cm) heeft. Het is een techniek die ook gebruikt wordt om aanvullende metingen voor [Membrane Interface Probe (MIP)] en [UV Fluorescentie] te verkrijgen. Dicht gepakt zand kan een probleem vormen. In slecht doorlatende lagen wordt geen eenduidig resultaat verkregen. |
||||||||||||||||||||||
“Do's“ |
Verificatiemonsters uit ‘gewone’ peilbuizen nemen in geval naast de BAT-monsters geen andere monsters worden genomen of metingen plaatsvinden. |
||||||||||||||||||||||
“Don'ts “ |
Obstructies in de bodem beperken de sondeerdiepte. |
||||||||||||||||||||||
Ook geschikt voor |
Als een andere sonde (drukmeter) wordt gemonteerd kan de doorlatendheid worden gemeten. Ook die wordt door de monsterbuis neergelaten en maakt contact met de filterpunt. |
||||||||||||||||||||||
Achtergrondinformatie / Links |
|||||||||||||||||||||||
Bodemstandaard |
|||||||||||||||||||||||
Literatuur |
-‘Innovatieve bodemonderzoekstechnieken’ Corné Brunt en Marc de Keizer, juni 2005 -“Demonstratie en Kennisoverdracht Innovatieve meettechnieken’ oktober 2003, SKB-project: SV-405. |
||||||||||||||||||||||
Hyperlinks (internet) |
Geonet: Innovatieve meettechnieken voor verantwoord bodemonderzoek |