TECHNIEKSHEET

Onderzoekstechniek: Canister luchtmonstername

Versie: November 2016

[Naar zoekapplicatie]

Samenvattende omschrijving techniek (gebaseerd op praktijkervaring van onafhankelijk techniekexpert)

Met een vacuüm gezogen inert vat wordt lucht aangezogen. Het zo gevulde vat wordt voor analyse van de lucht aan een laboratorium aangeboden.

Algemene informatie (gebaseerd op informatie van techniekaanbieder)

Naam

Canister luchtmonstername.

Meeteenheid en parameter

De canister is een monstername techniek waarbij de meting van gehalten zelf in een laboratorium plaatsvindt. Parameters: afhankelijk van de analysemogelijkheden van het laboratorium (typisch: vluchtige organische koolwaterstoffen in lucht en bulkgassen).

Bodemfase

Aard techniek

Plaats van toepassing

Detectiewijze

Toepasbaar in afzonderlijke lagen

Minimale dikte laag: 15 cm

Bodemtypen waarvoor techniek geschikt is

Landbodem/waterbodem

Stap in keten van dataverzamelen

Moment van beschikbaarheid resultaten

Ontwikkelingsfase techniek

Wijze van inkopen

Algemene omschrijving uitvoeringswijze

Een vacuüm gezogen vat (canister) vult zich gedurende een ingeregelde tijdsduur met lucht als de afsluiter wordt opengedraaid. De techniek is toepasbaar voor bodem-, binnen- en omgevingslucht. Doordat de canister vacuüm wordt aangeleverd, is geen (gekalibreerde) pomp nodig om lucht aan te zuigen. Afhankelijk van de locatie van luchtmonstername kan de lucht al dan niet met een specifiek hulpstuk (slang, filter, sonde) worden aangezogen uit de binnenlucht van een specifiek vertrek of de bodemlucht van een specifieke bodemlaag. Na monstername wordt de canister naar het laboratorium gestuurd voor analyse van de bemonsterde lucht.

Werkingsprincipe

Door een drukverschil wordt lucht onder afgeregelde condities de canister in gezogen. De binnenkant is elektrolytisch gepolijst en chemisch gedeactiveerd, waardoor het oppervlak chemisch inert is. De inhoud van de canister wordt in het laboratorium geanalyseerd.

Punt / lijnmeting / volumemeting

Technische specificaties

(w.o. nauwkeurigheid)

Diverse afmetingen van canisters zijn beschikbaar in veel voorkomende volumes van 1 tot 20 liter. Verbindingen met een kookpunt tot ca. 220 °C kunnen worden gemeten.

Typisch dieptebereik

N.v.t.

Tijdeigenschappen

Meetduur is voorafgaand aan de meting flexibel in te stellen. Het bereik van de metingen bedraagt enkele seconden (momentane meting) tot ca. 2 weken (tijdgemiddelde meting over deze periode). Het type ventiel dat op de canister is bevestigd is, bepaalt de snelheid van de monstername als het ventiel is geopend.

Meetsnelheid

Er vindt geen meting plaats maar monstername. De monstername zelf duurt enkele seconden tot ca. 2 weken, afhankelijk van de instelling van het ventiel op de canister. Monstername gedurende 4 uur is gebruikelijk bij bodemlucht. Monsternames gedurende 48 uur of 7 dagen zijn gebruikelijk bij binnenlucht.

Presentatie resultaten

De beoogde resultaten (concentratie van bepaalde gassen in de lucht) zijn beschikbaar nadat laboratoriumonderzoek van het luchtmonster heeft plaatsgevonden.

Kosten

Afhankelijk van het type canister liggen de huurprijzen rond de 100 euro per canister (monster). De prijs is afhankelijk van de meetduur (kan canister gelijk worden meegenomen of moet hiervoor worden teruggekomen). Bijkomende kosten als analyses zijn niet inbegrepen.

Trends en ontwikkelingen

-

Illustratie

[Figuur]

Gebruikersinformatie (gebaseerd op praktijkervaring van onafhankelijk techniekexpert)

Beschikbaarheid

Wordt techniek vaak toegepast?

Onderzoeksfase waarin techniek toepasbaar is

Verificatiemetingen / ijkmetingen

Veel gebruikte toepassing in praktijk

- Analyse van bodem-, binnen- en buitenlucht op vluchtige organische koolwaterstoffen. - Ondersteuning bij de analyse van de risico’s op uitdamping naar binnenruimten. - Monstername op één bepaald moment of over een langere periode waarmee een gemiddelde luchtkwaliteit over een langere tijd kan worden bepaald.

Geschiktheid

- Monitoren van vluchtige verontreinigingen. - Controle op mogelijke lekkage van vluchtige verontreinigende stoffen uit ondergrondse opslagtanks. - Langdurige opslag van monsters is mogelijk zonder belangrijk verlies van betrouwbaarheid van de samenstelling van het monster.

Praktijkervaringen in Nederland

Deze methode wordt door de nodige techniekaanbieders routinematig toegepast voor bodem-, binnen- en buitenlucht. Monstername van restverontreinigingen in lucht in leeggemaakte ondergrondse opslagtanks.

“Do's“

Beëindiging van de luchtmonstername net voordat de canister op atmosferische druk komt, geeft het laboratorium de mogelijkheid de canister te controleren op resterende onderdruk. Hiermee kan de integriteit van het monster worden gewaarborgd. De aanzuigsnelheid van de canister neemt af als de druk in de canister de druk van de buitenlucht nadert. Als een luchtmonster wordt genomen waarbij een tijdgemiddelde over meerdere dagen wordt genomen door het ventiel periodiek te openen en te sluiten dient met dit effect rekening te worden gehouden. Voor bodem- en binnenluchtmetingen worden canisters met een inhoud gebruikt van meestal 6 liter. Canisters met een inhoud kleiner dan 1 liter worden alleen voor kortdurende (persoonlijke) metingen (ARBO) gebruikt.

“Don'ts “

Aanzuigen van ‘valse’ lucht; zorg dat alleen lucht wordt aangezogen die bemonsterd moet worden. Bij bodemluchtonderzoek niet gebruiken in de bron van verontreiniging omdat de kans bestaat dat de bemonsterde concentraties dusdanig hoog zijn dat dit kan leiden tot verontreiniging van de analyseapparatuur op het lab.

Ook geschikt voor

Monstername van bulkgassen als O2, N2, H2, CO, CO2, CH4 en NH3.

Achtergrondinformatie / Links

Bodemstandaard

-

Literatuur

EPA Compendium Method TO-15

RIVM briefrapport 607711013/2013

Hyperlinks (internet)

Compendium of Methods for the Determination of Toxic Organic Compounds in Ambient Air

Groundwater, soil, soil gas and indoor air characterization

Soil-gas monitoring: soil-gas well designs and soil-gas sampling techniques

Air Sampling and Handling