Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Gasbuisjes

TECHNIEKSHEET

Onderzoekstechniek: Gasbuisjes

Versie: November 2016

[Naar zoekapplicatie]

 

Samenvattende omschrijving techniek (gebaseerd op praktijkervaring van onafhankelijk techniekexpert)

Met een (hand)pompje wordt in het veld een afgepaste hoeveelheid bodemlucht door een glazen buisje geleid. In het buisje bevindt zich een stof die verkleurt bij contact met de stof waar het voor gevoelig is. Op het buisje is direct afleesbaar wat de mate van verontreiniging in de lucht is.

 

 

Algemene informatie (gebaseerd op informatie van techniekaanbieder)

Naam

Gasbuisjes

Meeteenheid en parameter

Gehalten in p.p.m.

Vele somparameters mogelijk.

Bodemfase

Grond

Grondwater

Poriënwater

Puur product

Bodemlucht

Aard techniek

Fysisch

Geofysisch

Chemisch

Biologisch

I.c.m. Sondering

Probe/ Sensor

Overig

Plaats van toepassing

In situ

On site

Aan maaiveld

Boven maaiveld/in de lucht

Off site

Detectiewijze

Boren / steken

Verdringing / sonderen

Tomografie

Off site meting

Meting op maaiveld / waterbodem

Meting aan oppervlakte open water

Toepasbaar in afzonderlijke lagen

nee

ja

Minimale dikte laag:

n.v.t.

Bodemtypen waarvoor techniek geschikt is

1
homogeen goed doorlatend zandpakket

2
één zandpakket, met slecht doorlatende laagjes

3
slecht doorlatende deklaag, doorsneden met zandlaagjes

4
slecht doorlatende laag op een goed doorlatend zandpakket

5
antropogeen

Landbodem/waterbodem

Landbodem

Waterbodem

Stap in keten van dataverzamelen

a- Aanloop

b- Boren / penetreren / instr.plaatsing

c- Monstername

d- Meten

e- Dataverzamelen en evalueren

f- Bodem informatie

Moment van beschikbaarheid resultaten

In het veld zijn meetresultaten beschikbaar

Nabewerking / interpretatie off site nodig

Ontwikkelingsfase techniek

Demonstratiefase

Verbredingsfase

Routinematig toegepast

Wijze van inkopen

Als dienst

Als product

Als apparaat

Algemene omschrijving uitvoeringswijze

Afgevangen lucht of omgevingslucht wordt door een pompapparaat geleid waaraan het buisje is gemonteerd. De pomp kan een handbediende balg zijn of een elaktrische pompt.

Nadat de lucht door de buis is gevoerd, verkleurt de stof in het buisje als reactie op specifieke stoffen. Aan het buisje is direct af te lezen welke mate van verontreiniging aanwezig is.

Met elektrisch gestuurde pompsystemen zijn meer nauwkeurige metingen, al dan niet tijdgespreid, mogelijk.

Werkingsprincipe

Het reagens in de buisjes is afgestemd om te reageren op stoffen en stofgroepen. Alleen voor die stof waar het reagens voor is afgestemd zal een reactie optreden in de vorm van verkleuring. De lengte waarover het reagens in de buis is verkleurd is de maat voor het gehalte van die specifieke stof.

Punt / lijnmeting / volumemeting

Puntmeting

Lijnmeting (verticaal)

Lijnmeting (horizontaal)

Oppervlaktemeting

Volumemeting

Technische specificaties

(w.o. nauwkeurigheid)

Gasbuisjes zijn er in vele soorten en voor vele stoffen of stofgroepen. De buisjes zijn te verkrijgen met verschillende nauwkeurigheden maar zijn verkrijgbaar vanaf circa 1 p.p.m.. De nauwkeurigheid wordt beïnvloed door de luchtvochtigheid.

Typisch dieptebereik

n.v.t.

Gevoeligheid onafhankelijk van de diepte

Gevoeligheid verandert met de diepte

Tijdeigenschappen

Kortdurende eenmalige meting per buisje.

Meetsnelheid

De lucht door de gasbuis heen pompen duurt globaal 1 minuut. Daarna is direct de meetwaarde afleesbaar.

De meetsnelheid is vooral afhankelijk van de monsternamesnelheid.

Presentatie resultaten

Gehalte in p.p.m.

Kosten

Zeer divers door sterke variatie aanbieders.

Trends en ontwikkelingen

-

Illustratie

-

 

Gebruikersinformatie (gebaseerd op praktijkervaring van onafhankelijk techniekexpert)

Beschikbaarheid

alleen in buitenland beschikbaar

techniek in ontwikkeling

enkele aanbieders in NL

groot aantal aanbieders

Wordt techniek vaak toegepast?

Incidenteel

Af en toe

Zeer geregeld

Onderzoeksfase waarin techniek toepasbaar is

(Verkennen)

Uitkarteren

Variantkeuze

Ontwerp

(Realisatie)

Controle

Monitoring

Nazorg

Verificatiemetingen / ijkmetingen

worden veelal toegepast

worden veelal niet toegepast

n.v.t. of afhankelijk van onderzoeksdoel

Veel gebruikte toepassing in praktijk

Onderzoek naar de kwaliteit van bodemlucht.

Monitoring van de omgevingslucht tijdens de uitvoering van saneringen (veiligheid).

Geschiktheid

Uitkarteren van verontreinigingen. Ter plekke kan bijvoorbeeld de onderzoeksstrategie of de te treffen veiligheidsmaatregelen op basis van de resultaten worden bijgesteld.

Controlemetingen van de luchtkwaliteit door milieukundig begeleiders bij saneringen waarbij de aanwezigheid van vluchtige componenten verondersteld worden.

Praktijkervaringen in Nederland

De methode wordt met grote regelmaat toegepast, voornamelijk door milieukundig begeleiders bij saneringen

“Do's“

Rekening houden met de foutmarge van 10%.

Houd rekening met storingen bij luchtvochtigheid (bijv. bij bodemlucht)

“Don'ts“

Meten bij natte omstandigheden.

Als niet precies bekend is welke stoffen zijn te verwachten. Dan ligt de toepassing van een bredere screeningstechniek als de PID meer voor de hand.

Aanzuigen van ‘valse’ lucht; zorg dat alleen lucht wordt aangezogen die moet worden bemonsterd.

Ook geschikt voor

Waterzuiveringen, industriële toepassingen, toepassing bij technieken als de [Bodemluchtsonde].

 

Achtergrondinformatie / Links

Normen

Diverse normen voor metingen vastgelegd in ISO en NEN, overzicht op: externe linkKenniscentrum Infomil

Literatuur

-

Hyperlinks (internet)

externe linkMSA

externe linkDräger

externe linkRAE

externe linkRBC

externe linkGroundwater, soil, soil gas and indoor air characterization - Technical book

externe linkSoil-gas monitoring: soil-gas well designs and soil-gas sampling techniques