TECHNIEKSHEET

Onderzoekstechniek: Oliekarakterisatie en teerkarakterisatie

Versie: November 2016

[Naar zoekapplicatie]

Samenvattende omschrijving techniek (gebaseerd op praktijkervaring van onafhankelijk techniekexpert)

De oliekarakterisatie en teerkarakterisatie is een methode waarmee de eigenschappen van ieder olie- of teerproduct kunnen worden bepaald ongeacht de duur en de aard van het verblijf in de bodem. Het is een combinatie van laboratoriumonderzoek en een interpretatie daarvan.

Het gaat daarbij in de eerste plaats om de vluchtigheid en de oplosbaarheid. Daarnaast ontstaat een beeld van de moleculaire aard van de olie- of teercomponenten waardoor een grove indeling van de olie in stofgroepen kan plaatsvinden. Hieruit kunnen aanvullende eigenschappen worden afgeleid zoals de mate van afbreekbaarheid, sorptie en toxiciteit.

Algemene informatie (gebaseerd op informatie van techniekaanbieder)

Naam

Oliekarakterisatie en teerkarakterisatie

Meeteenheid en parameter

Gaschromatografisch onderzoek (mg/kg d.s.)

Bodemfase

Aard techniek

Plaats van toepassing

Detectiewijze

Toepasbaar in afzonderlijke lagen

Minimale dikte laag:

10 cm (400 g grond)

Bodemtypen waarvoor techniek geschikt is

Landbodem/waterbodem

Stap in keten van dataverzamelen

Moment van beschikbaarheid resultaten

Ontwikkelingsfase techniek

Wijze van inkopen

Algemene omschrijving uitvoeringswijze

De olie- en teerkarakterisatie is in principe mogelijk voor alle olie- en teerverontreinigingen. Er is een kilogram benodigd van een matig tot sterk verontreinigd grondmonster, met een minimaal olie of PAK-gehalte van 1.000 tot 2.000 mg/kg d.s. De analyses voor de olie- en teerkarakterisatie worden verricht in een gecertificeerd laboratorium.

Werkingsprincipe

Het grondmonster wordt in tweeën gesplitst, een deelmonster wordt gaschromatografisch onderzocht, het andere deelmonster wordt in evenwicht gebracht met water waarna de waterfase volgends dezelfde methode geanalyseerd wordt. Vergelijking van beide resultaten levert informatie op over de wateroplosbaarheid van de verschillende componenten. De luchtoplosbaarheid van een component, bij een bepaalde retentietijd, is afgeleid van de standaardcomponent uit de literatuur. Uit de wateroplosbaarheid en de retentietijd van een component kan worden afgeleid tot welke stofgroep een component behoort. Uit de literatuur is bekend of deze stofgroep biologisch afbreekbaar is. In een matrix wordt van de olieverontreiniging aangegeven welk deel van de verontreiniging goed, matig of slecht oplosbaar is in lucht en/of water en welk deel hiervan potentieel biologisch afbreekbaar is. Daarnaast wordt een uitspraak gedaan over de mogelijke risico’s van de onderzochte olie of teer en wordt aangegeven onder welke omstandigheden die kunnen leiden tot onacceptabele situaties.

Punt / lijnmeting / volumemeting

Technische specificaties

(w.o. nauwkeurigheid)

De nauwkeurigheid en detectielimiet voor de olie en teerkarakterisatie wordt bepaald door de inzet van de gaschromatische apparatuur op het laboratorium.

Typisch dieptebereik

Afhankelijk van boormethode

Tijdeigenschappen

Levertijd olie- en teerkarakterisatie is 3 weken

Meetsnelheid

Uitvoering van meerdere olie- en teerkarakterisaties in deze periode van 3 weken is mogelijk.

Presentatie resultaten

Rapportage (veelal circa 10 pagina’s met figuren).

Kosten

€ 500 à € 1.500 per karakterisatie

Trends en ontwikkelingen

Verbetering van de techniek vindt voortdurend plaats door gebruik te maken van de laatste stand van de analysetechnieken in het laboratorium.

Illustratie

Gebruikersinformatie (gebaseerd op praktijkervaring van onafhankelijk techniekexpert)

Beschikbaarheid

Wordt techniek vaak toegepast?

Onderzoeksfase waarin techniek toepasbaar is

Verificatiemetingen / ijkmetingen

Veel gebruikte toepassing in praktijk

Het product wordt gebruikt om de eigenschappen van een olie- of teerverontreiniging vast te stellen.

Geschiktheid

Het product is geschikt om risico’s te onderbouwen en saneringsmogelijkheden voor een olie- of teerverontreiniging vast te stellen.

Praktijkervaringen in Nederland

Deze techniek is op meerdere locaties toegepast.

“Do's“

Olie- of teerkarakterisatie zowel in de bron als de pluim uitvoeren en eventueel op verschillende diepteniveaus. Hiermee kunnen verspreidingsrisico’s beter worden onderbouwd.

“Don'ts “

Grondmonsters met een olie of PAK-gehalte < 1.000 mg/kg ds

Ook geschikt voor

-

Achtergrondinformatie / Links

Bodemstandaard

-

Literatuur

SKB project PT5404 Oliekarakterisatie analyse, kennisoverdracht kenmerken en gedrag minerale olie

Hyperlinks (internet)

SKBodem