Vertaal deze pagina

Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

U bevindt zich op: Home › Bibliotheek › Bodemonderzoek › Onderzoekstechnieken › Peilstok / peilhengel

Peilstok / peilhengel

TECHNIEKSHEET

Onderzoekstechniek: Peilstok / peilhengel

Versie: November 2016

Samenvattende omschrijving techniek (gebaseerd op praktijkervaring van onafhankelijk techniekexpert)

Met deze handmatige techniek kan de diepte van de waterbodem worden gemeten. De peilstok heeft een voet. Deze wordt verticaal naar beneden gelaten tot op de waterbodem. Vervolgens wordt de hoogte van de waterkolom boven de voet gemeten.

Een peilhengel is een peilstok aan een hengel. Het verschil tussen een stok en een hengel ligt in de benadering van de waterbodem via de kant (hengel) of vanuit een boot (stok). Indien de voet wordt uitgewisseld voor een punt kan ook de dikte van het ‘slappe’ (niet-geconsolideerde) sediment of sliblaag worden bepaald.

Algemene informatie (gebaseerd op informatie van techniekaanbieder)

Naam

Peilstok / peilhengel

Meeteenheid en parameter

Hoogte waterkolom in centimeters of dikte sliblaag

Bodemfase

Grond

Grondwater

Poriënwater

Puur product

Bodemlucht

Aard techniek

Fysisch

Geofysisch

Chemisch

Biologisch

I.c.m. Sondering

Probe/ Sensor

Overig

Plaats van toepassing

In situ

On site

Aan maaiveld

Boven maaiveld/in de lucht

Off site

Detectiewijze

Boren / steken

Verdringing / sonderen

Tomografie

Off site meting

Meting op maaiveld / waterbodem

Meting aan oppervlakte open water

Toepasbaar in afzonderlijke lagen

nee

Minimale dikte laag: n.v.t.

Bodemtypen waarvoor techniek geschikt is

Alle muv zeer slappe lagen

1
homogeen goed doorlatend zandpakket

2
één zandpakket, met slecht doorlatende laagjes

3
slecht doorlatende deklaag, doorsnede met zandlaagjes

4
slecht doorlatende laag op een goed doorlatend zandpakket

5
antropogeen

Landbodem/waterbodem

Landbodem

Waterbodem

Stap in keten van dataverzamelen

a- Aanloop

b- Boren / penetreren / instr.plaatsing

c- Monstername

d- Meten

e- Dataverzamelen en evalueren

f- Bodeminformatie

Moment van beschikbaarheid resultaten

In het veld zijn meetresultaten beschikbaar

Nabewerking / interpretatie off site nodig

Ontwikkelingsfase techniek

Demonstratiefase

Verbredingsfase

Routinematig toegepast

Wijze van inkopen

Als dienst

Als product

Als apparaat

Algemene omschrijving uitvoeringswijze

De peilstok met voet wordt tot op het slib afgezonken. Er is een lichte uitvoering die met een hengel wordt geplaatst of een zwaardere versie die voorzichtig vanuit een boot of in het water wordt gezet. Vervolgens kan aan de hand van een maatvoering op de stok de hoogte van de waterkolom worden afgelezen. Ter plaatse is daarmee de diepte bekend waarop de waterbodem zich bevindt.

Met een peilhengel kan hetzelfde vanaf de kant worden uitgevoerd tot een maximale watergangbreedte van 6 m.

Indien voet wordt uitgewisseld voor een punt kan ook de dikte van sediment of sliblagen worden bepaald.

Werkingsprincipe

Door middel van een maatverdeling op de stok kan de hoogte van de waterkolom gemeten worden. Een hengel zorgt voor een goede verticale meting vanaf de kant.

Punt / lijnmeting / volumemeting

Puntmeting

Lijnmeting (verticaal)

Lijnmeting (horizontaal)

Oppervlaktemeting

Volumemeting

Technische specificaties

(w.o. nauwkeurigheid)

Peilstok is van aluminium; periodiek ijken voorkomt meetfouten.

Nauwkeurigheid: ± 1 à 2 centimeter (afhankelijk van de golfslag)

Typisch dieptebereik

Peilstok maximaal 5 meter

Peilhengel maximaal 2 meter.

Gevoeligheid onafhankelijk van de diepte

Gevoeligheid verandert met de diepte

Tijdeigenschappen

Een enkele meting kan in korte tijd worden uitgevoerd.

Meetsnelheid

Vanaf 1 minuut per meting

Presentatie resultaten

Waarneming is direct afleesbaar op peilstok; meerdere metingen vormen een dwarsprofiel.

Kosten

Variëren erg sterk per aanbieder en omstandigheden in het veld: van € 20 tot € 150 per meting

Trends en ontwikkelingen

Illustratie

[Figuur]

Gebruikersinformatie (gebaseerd op praktijkervaring van onafhankelijk techniekexpert)

Beschikbaarheid

alleen in buitenland beschikbaar

techniek in ontwikkeling

één of enkele aanbieders in NL

groot aantal aanbieders

Wordt techniek vaak toegepast?

Incidenteel

Af en toe

Zeer geregeld

Onderzoeksfase waarin techniek toepasbaar is

(Verkennen)

Uitkarteren

Variantkeuze

Ontwerp

(Realisatie)

Controle

Monitoring

Nazorg

Verificatiemetingen / ijkmetingen

worden veelal toegepast

worden veelal niet toegepast

n.v.t. of afhankelijk van onderzoeksdoel

Veel gebruikte toepassing in praktijk

In- en uitpeilen van kleinere watergangen en van sediment of sliblaagdikte

Geschiktheid

Geschikt voor het handmatig peilen van niet al te grote watergangen.

Praktijkervaringen in Nederland

Wordt zeer regulier ingezet door voornamelijk waterschappen of adviesbureaus door heel Nederland. De ervaring leert dat de nauwkeurigheid sterk van de omstandigheden en de peilmeester afhangt. Handmatig peilen geeft doorgaans een goed beeld van de dikte van de sliblaag.

“Do's“

Peil meten met een hogere meetdichtheid ter plaatse van de taluds

“Don'ts “

Gebruik zo min mogelijk druk bij het peilen om de voet in de sliblaag te drukken.

Ook geschikt voor

Achtergrondinformatie / Links

Bodemstandaard

NPR 5741, NEN 5742, NEN 5743 of NPR 6600

SIKB-protocol 2003