Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Planteninventarisatie

TECHNIEKSHEET

Onderzoekstechniek: Planteninventarisatie

Versie: November 2016

[Naar zoekapplicatie]

 

Samenvattende omschrijving techniek (gebaseerd op praktijkervaring van onafhankelijk techniekexpert)

Met deze onderzoekstechniek wordt een opname gemaakt van planten. Binnen het onderzoeksgebied worden de aanwezige planten gedetermineerd en de bedekking en/of talrijkheid aangegeven. De soortencombinatie zegt iets over de milieuomstandigheden.

 

 

Algemene informatie (gebaseerd op informatie van techniekaanbieder)

Naam

Planteninventarisatie.

Meeteenheid en parameter

Lettercode (talrijkheid volgens Tansley methode) of combinatie van cijfers en letters (bedekkingsgraad volgens Braun-Blanquet methode).

Bodemfase

Grond

Grondwater

Poriënwater

Puur product

Bodemlucht

Aard techniek

Fysisch

Geofysisch

Chemisch

Biologisch

I.c.m. Sondering

Probe/ Sensor

Overig

Plaats van toepassing

In situ

On site

Aan maaiveld

Boven maaiveld/in de lucht

Off site

Detectiewijze

Boren / steken

Verdringing / sonderen

Tomografie

Off site meting

Meting op maaiveld / waterbodem

Meting aan oppervlakte open water

Toepasbaar in afzonderlijke lagen

nee

Ja

Minimale dikte laag: n.v.t.

Bodemtypen waarvoor techniek geschikt is

1
homogeen goed doorlatend zandpakket

2
één zandpakket, met slecht doorlatende laagjes

3
slecht doorlatende deklaag, doorsneden met zandlaagjes

4
slecht doorlatende laag op een goed doorlatend zandpakket

5
Antropogeen

Landbodem/waterbodem

Landbodem

Waterbodem

Stap in keten van dataverzamelen

a- Aanloop

b- Boren / penetreren / instr.plaatsing

c- Monstername

d- Meten

e- Dataverzamelen en evalueren

f- Bodem informatie

Moment van beschikbaarheid resultaten

In het veld zijn meetresultaten beschikbaar

Nabewerking / interpretatie off site nodig

Ontwikkelingsfase techniek

Demonstratiefase

Verbredingsfase

Routinematig toegepast

Wijze van inkopen

Als dienst

Als product

Als apparaat

Algemene omschrijving uitvoeringswijze

De plantenopname wordt gemaakt in een representatief gedeelte van het betreffende gebied. Voor het van de waterbodem verzamelen van planten kan een “onderwaterhark” (twee harken met de ruggen tegen elkaar gebonden aan een ca. 15 meter lang touw) gebruikt worden.

De planten worden in het veld zoveel mogelijk op soort gedetermineerd, eventueel met gebruikmaking van een loupe. Indien planten in het veld niet direct op naam kunnen worden gebracht wordt een monster meegenomen en, al dan niet met behulp van een microscoop, gedetermineerd.

Werkingsprincipe

Vegetatie komt vaak in regelmatige patronen voor, waardoor men onder bepaalde milieuomstandigheden steeds vergelijkbare soortencombinaties terugvindt. De soortencombinatie zegt dus iets over de milieuomstandigheden.

Er zijn verschillende mogelijkheden om de opname te schalen. Bij voorkeur wordt de Tansley schaal gebruikt. De Tansley schaal is geschikt voor grotere en niet-homogene proefvlakken. De schaal van Braun-Blanquet kan gebruikt worden als het te onderzoeken oppervlak homogeen is. Deze opnamen worden gemaakt in vaste vlakken, de zogenaamde permanente quadranten. Opnames volgens de Tansley schaal zijn grover en gemakkelijker, opnames volgens de Braun-Blanquet schaal zijn preciezer. Er bestaan meerdere versies van de opnameschalen die op details verschillen.

Punt / lijnmeting / volumemeting

Puntmeting

Lijnmeting (verticaal)

Lijnmeting (horizontaal)

Oppervlaktemeting

Volumemeting

Technische specificaties

(w.o. nauwkeurigheid)

De indeling van de bedekkingsgraad en/of talrijkheid is enigszins subjectief.

Typisch dieptebereik

n.v.t.

Gevoeligheid onafhankelijk van de diepte

Gevoeligheid verandert met de diepte

Tijdeigenschappen

Uitvoering van mei tot half september mogelijk.
De benodigde tijd voor het maken van een opname van een terrein is afhankelijk van vereiste mate van betrouwbaarheid en representativiteit van het onderzoek.

Met de resultaten wordt de opname van stoffen door het organisme bepaald waaraan het organisme gedurende zijn leven is blootgesteld.

Meetsnelheid

Gemiddeld kunnen circa 10 vlakopnames per dag gemaakt worden.

Presentatie resultaten

Tabellen met aangetroffen soorten en schaling van de bedekkingsgraad en/of talrijkdom. Beschrijving van bijzondere, zeldzame of beschermde soorten. Ook verdere uitwerking bijvoorbeeld in kaarten of met behulp van multivariate statistiek is mogelijk.

Kosten

€ 700 tot € 1.000 per dag

Trends en ontwikkelingen

Inspectie op afstand met drones.

Illustratie

[Figuur]

 

Gebruikersinformatie (gebaseerd op praktijkervaring van onafhankelijk techniekexpert)

Beschikbaarheid

alleen in buitenland beschikbaar

techniek in ontwikkeling

één of enkele aanbieders in NL

groot aantal aanbieders

Wordt techniek vaak toegepast?

Incidenteel

Af en toe

Zeer geregeld

Onderzoeksfase waarin techniek toepasbaar is

(Verkennen)

Uitkarteren

Variantkeuze

Ontwerp

(Realisatie)

Controle

Monitoring

Nazorg

Verificatiemetingen / ijkmetingen

worden veelal toegepast

Worden veelal niet toegepast

n.v.t. of afhankelijk van onderzoeksdoel

Veel gebruikte toepassing in praktijk

Bepaling van de natuurwaarde van de vegetatie in met name natuurgebieden.

Inventarisaties van waterplanten die zich op de bodem hechten worden gebruikt als aanvullende informatie voor de ecologische beoordeling voor de Kader Richtlijn Water.

Geschiktheid

Terrein moet goed toegankelijk zijn per voet of boot.

Praktijkervaringen in Nederland

Bijna alle natuurgebieden in Nederland worden regelmatig op deze wijze geïnventariseerd.

“Do's“

-

“Don'ts “

-

Ook geschikt voor

Als onderdeel van [Triade] onderzoek.

 

Achtergrondinformatie / Links

Bodemstandaard

-

Literatuur

-

Hyperlinks (internet)

-