TECHNIEKSHEET

Onderzoekstechniek: Putproef en pompproef

Versie: November 2016

[Naar zoekapplicatie]

Samenvattende omschrijving techniek (gebaseerd op praktijkervaring van onafhankelijk techniekexpert)

Met een pomp wordt de waterstand in een onttrekkingsput verlaagd. Als gevolg van de onttrekking wordt ook in de omgeving van de onttrekkingsput de grondwaterstand verlaagd en stroomt het grondwater uit de omgeving van de onttrekkingsput naar de onttrekkingsput. Tijdens de proef wordt gemeten hoe de waterstand in de onttrekkingsput en in de omgeving bij een bepaald debiet wordt verlaagd. Aan de hand hiervan kunnen met een (model)berekening de geohydrologische karakteristieken worden afgeleid.

Algemene informatie (gebaseerd op informatie van techniekaanbieder)

Naam

Putproef en pompproef.

Meeteenheid en parameter

Geohydrologische karakteristieken van de ondergrond:

- doorlaatvermogen (m2/dag)

- verticale hydraulische weerstand van slecht doorlatende laag (dag)

- bergingscoëfficiënt (dimensieloos)

Bodemfase

Aard techniek

Plaats van toepassing

Detectiewijze

Toepasbaar in afzonderlijke lagen

Minimale dikte laag: Circa 2 m

Bodemtypen waarvoor techniek geschikt is

Landbodem/waterbodem

Stap in keten van dataverzamelen

Moment van beschikbaarheid resultaten

Ontwikkelingsfase techniek

Wijze van inkopen

Algemene omschrijving uitvoeringswijze

Uit een onttrekkingsput wordt grondwater onttrokken. Uit metingen van het onttrekkingsdebiet en het verlagen van de grondwaterstand in de onttrekkingsput en in de omliggende peilbuizen kunnen geohydrologische karakteristieken van de ondergrond afgeleid worden.

Werkingsprincipe

Met een pomp wordt grondwater uit een onttrekkingsput onttrokken. Als gevolg hiervan wordt de waterstand in de onttrekkingsput verlaagd. Ook in de omgeving van de onttrekkingsput wordt de grondwaterstand verlaagd en het grondwater uit de omgeving van de onttrekkingsput stroomt naar de onttrekkingsput. Tijdens de proef wordt gemeten hoe de waterstand in de onttrekkingsput en in de omgeving bij een bepaald debiet verlaagd wordt door middel van dataloggers of peilklokken. Aan de hand hiervan kunnen met een (model)berekening de geohydrologische karakteristieken worden afgeleid.

Pompproeven kunnen op verschillende manieren uitgevoerd en uitgewerkt worden. Hiervoor zijn verschillende technieken (software) beschikbaar. De bespreking hiervan valt buiten de scope van dit technieksheet. De te kiezen methode hangt af van de geohydrologische situatie (afgesloten pakket, semi-afgesloten pakket, freatisch pakket).

Punt / lijnmeting / volumemeting

Technische specificaties

(w.o. nauwkeurigheid)

De nauwkeurigheid is sterk afhankelijk van de gekozen uitvoeringswijze.

Typisch dieptebereik

Doorgaans tot circa 50 m –mv. (maar diepte is niet beperkend)

Tijdeigenschappen

Pompproeven kunnen op verschillende manieren worden uitgevoerd. Enkele methoden gaan uit van een stationaire situatie. Afhankelijk van de geohydrologische situatie, kunnen hier enkele uren tot enkele dagen voor nodig zijn.

Pompproeven kunnen meerdere keren in dezelfde onttrekkingsput uitgevoerd worden (bijvoorbeeld met verschillende onttrekkingsdebieten). Let hierbij wel op de uitgangspunten van de gekozen methode.

Voor een pompproef op een nieuwe locatie moet eerst een onttrekkingsput en een meetnet van omliggende peilbuizen ingericht worden.

Meetsnelheid

Afhankelijk van de geohydrologische situatie neemt een pompproef maximaal enkele dagen in beslag. Metingen in de omliggende peilbuizen kunnen automatisch met [dataloggers] worden uitgevoerd. Hierbij kan eenvoudig een grotere dataset aan grondwaterstanden worden verkregen.

Presentatie resultaten

Afhankelijk van gekozen rekentechniek om meetwaarden uit te werken. Resultaat zijn de geohydrologische karakteristieken van de ondergrond.

Kosten

Uitvoeren test en rapportagekosten: vanaf € 3.000 (afhankelijk van bijvoorbeeld uitvoering en omvang)

Exclusief aanloopkosten en plaatsen waarnemingspunten (peilbuizen)

Trends en ontwikkelingen

-

Illustratie

Gebruikersinformatie (gebaseerd op praktijkervaring van onafhankelijk techniekexpert)

Beschikbaarheid

Wordt techniek vaak toegepast?

Onderzoeksfase waarin techniek toepasbaar is

Verificatiemetingen / ijkmetingen

Veel gebruikte toepassing in praktijk

Bepalen geohydrologische karakteristieken ondergrond ten behoeve van

- dimensionering aan te leggen onttrekkingsysteem voor grondwatersanering

- dimensionering bemaling grondwater

- onderzoek naar verspreiding grondwaterverontreinigingen

Geschiktheid

Pompproeven worden uitgevoerd in overwegend goed doorlatende bodemlagen.

Praktijkervaringen in Nederland

Deze techniek wordt regelmatig toegepast voor het bepalen van de geohydrologische karakteristieken van de ondergrond

“Do's“

Gebruik een [datalogger] voor het opnemen van het waterstandsverloop in de peilbuizen / onttrekkingsput

Herhaal de metingen meerdere keren uit (met verschillende debieten)

Maak vooraf een inschatting van de geohydrologische situatie en kies hierbij de beste methode om de pompproef uit te voeren en uit te werken.

“Don'ts “

-

Ook geschikt voor

Bepalen geohydrologische karakteristieken ondergrond ten behoeve van

- dimensionering aan te leggen onttrekkingsysteem voor industrie en glastuinbouw

- dimensionering koude-warmte opslagsysteem

Achtergrondinformatie / Links

Bodemstandaard

-

Literatuur

Kruseman, G.P., Ridder de, N.A., 1994. Analysis and Evaluation of Pumping Test Data. ILRI publicatie 47

Hyperlinks (internet)

NHV

RVDE