In situ vastlegging zware metalen, praktijkvoorbeeld
Dieren
Bij een verzinkerij in Dieren (Gelderland) heeft in het verleden een lekkage van zoutzuur plaatsgevonden. Hierbij is circa 25 m³ zinkhoudend zoutzuur in de bodem terechtgekomen. De pH in de bodem waar deze spill heeft plaatsgevonden varieert tussen 3 en 5. De redoxpotentiaal bedraagt van nature circa + 430 mV. De bodem bestaat voornamelijk uit zand. Als gevolg van dit ongeval is over circa 20 à 30 hectare een ernstige grondwaterverontreiniging ontstaan van zink met gehalten tot 180.000 µg/l. Als oplossing is gekozen voor een beheersmaatregel door middel van onttrekken van grondwater. Dit vereist een aanzienlijk debiet en de onttrekking moet zeker tientallen jaren worden voortgezet. Als alternatief is er een proef uitgevoerd waarbij nutriënten en melasse in de bodem gebracht zijn. De proefopstelling bestond uit enkele injectiefilters waar discontinue een hoeveelheid melasse (4 gram melasse per liter, 4 kg sulfaat per m³) in de bodem is gebracht. Na injectie bleek de pH te stijgen tot circa 6 en daalde de redox tot circa –250 mV. Voorts werd meer dan 50 mg/l DOC in het grondwater aangetroffen. De zinkgehalten in het grondwater zakten tot onder de streefwaarden (er zijn reducties van 99% gehaald). De stabiliteit van de gevormde sulfiden is niet eenduidig aangetoond omdat de behandelde zone na de proef weer ‘herverontreinigd’ raakt door instromend verontreinigd grondwater. In onderstaande grafiek zijn de gehalten zink in het grondwater tijdens de proef weergegeven. De oplopende concentraties na circa 17 weken zijn ontstaan door herverontreiniging als gevolg van instromend verontreinigd grondwater.
Figuur 1 Verloop zinkconcentratie bij pilotproef sulfideprecipitatie verzinkerij Dieren
De resultaten van het project zijn beschreven in SKB project 
SV 064[A&G, 2003].
Een voorbeeld van natuurlijke vastlegging wordt gegeven in figuur 2. Dit betreft een locatie met een beperkte verontreiniging van nikkel en zink en relatief gunstige condities voor natuurlijke vastlegging. Volgens verwachting dalen de concentraties in het grondwater en 6 jaar na het eerste bodemonderzoek voldoen de concentraties gemiddeld en in bijna alle afzonderlijke peilbuizen ruimschoots aan de T-waarden.
Figuur 2 Verloop nikkel- en zinkconcentraties op een bedrijfslocatie (galvanobedrijf). 0 = tijdstip eerste bodemonderzoek. Concentraties zijn gemiddelden van 3 - 4 peilbuizen.