Onttrekken grondwater, ontwerp

In het saneringsplan, de ontwerpfase, wordt het saneringssysteem gedimensioneerd en op detailtekeningen uitgewerkt en zijn alle (globale) gegevens die beschikbaar zijn gekomen in de onderzoeksfasen van belang. Gegevens die met een grote(re) mate van detail bekend dienen te zijn betreffen:

• (geo)hydrologie;
• verontreinigingssituatie en de aard van de verontreiniging;
• geotechnische gegevens;
• macrochemie van het lokale grondwater;
• de aanwezigheid van objecten en vormen van bodemgebruik, die gevoelig zijn voor een verlaging van de grondwaterstand.

Door hier door te linken kan een overzicht/checklist worden verkregen van gegevens die voor het ontwerp belangrijk kunnen zijn (link naar 'uitgangspunten voor de ontwerpstrategie').

Voor de bepaling van de effectiviteit van de sanering, de invloed op de omgeving en de controleerbaarheid van de werking van het systeem kunnen (computer)modellen worden toegepast. In combinatie met laboratoriumexperimenten en pompproeven kunnen de modellen gebruikt worden om de duur van de sanering zo nauwkeurig mogelijk te bepalen. In het bijzonder een kolomexperiment kan een goede indicatie geven van de nalevering van verontreinigingen bij het spoelen van de bodem. Bij het uitwerken van het monitoringsysteem kunnen naast modellen ook statistische methoden worden toegepast. Hiermee kunnen de monitoringlocaties, -frequenties en de aard van de te monitoren gegevens (gidsparameters) beter worden bepaald. In deze fase worden vergunningen aangevraagd voor het lozen, onttrekken en infiltreren van water.

Bij een omvangrijke sanering kan een controle uitgevoerd worden van met name de aannames die gemaakt zijn ten aanzien van locatiekenmerken door middel van een pilot-proef of proefonttrekking (pompproef). Dit betreft een kortdurende onttrekking, veelal met een beperkt debiet, waarbij de respons van het systeem in de vorm van veranderingen in stijghoogten worden gevolgd en geïnterpreteerd. De pilot-proef wordt uitgevoerd om de volgende gegevens op praktijkschaal vast te kunnen stellen:

• te verwachten c.q. benodigde debieten;
• stijghoogteverlaging als gevolg van de voorgenomen onttrekking;
• de te verwachten kwaliteit van het opgepompte water.

In deze fase wordt de uiteindelijke grondwatersanering of -beheersing ontworpen. Hiertoe dienen de gewenste onttrekkingen zo nauwkeurig mogelijk te worden gedimensioneerd en is het gewenst om de effecten van de onttrekkingen op de omgeving in voldoende detail te berekenen. Derhalve is een nadere detaillering van de bestaande modellen benodigd, waarin stroomlijnen, stijghoogte- en grondwaterstandsverlagingen worden berekend. Indien nodig en haalbaar dienen stoftransportberekeningen te worden uitgevoerd en responsiecurves te worden bepaald. De modellen die hiervoor nodig zijn, zijn relatief complex.

Het resultaat van de ontwerpfase is een gedetailleerde beschrijving van de sanering. Dit betreft onder andere een overzicht van:

• de te verwijderen voorzieningen en (verontreinigde) grond;
• het aantal onttrekkingsputten/infiltratieputten;
• het debiet per onttrekkingsput;
• de kwaliteit van het op te pompen water en de benodigde afvoer/zuivering;
• het aantal monitoring peilbuizen;
• de verwachte duur van de maatregelen.

Daarnaast wordt in het saneringsplan een monitoringsprogramma opgesteld. Dit betreft het regelmatig registreren en rapporteren van de diverse parameters. Ook het in beperkte mate uitvoeren van onderhoud, vervanging van voorzieningen en corrigerende maatregelen, volgens een in dit plan vastgelegde procedure en bandbreedte behoort tot het monitoringsplan