Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Onttrekken grondwater, uitvoeringsvormen, principe van verticale onttrekking

Bij verticale onttrekking wordt zowel de stijghoogte van het freatisch grondwater als van (semi)-spanningswater worden verlaagd door middel van pompen op verticale putfilters. Ook een kortdurende onttrekking ten behoeve van het vaststellen van geohydrologische parameters (pomp- en putproef) valt hieronder.

De putfilters worden aangebracht in geboorde gaten. In de geboorde gaten wordt ter hoogte van slecht doorlatende lagen een klei-omstorting en ter hoogte van de goed doorlatende lagen, materiaal met eenzelfde grofheid als de omliggende bodem aangebracht. Aan de bovenzijde wordt het boorgat naast het filter opgevuld met kleikorrels, zie onderstaande figuur.

Zwaartekrachtbemaling

Volledig open putten bestaan uit een verticale filterbuis (Ø afhankelijk van gewenste debiet en doorlatendheid van de aquifer), waarin een haalbuis is aangebracht, die via een centrale zuigleiding is gekoppeld aan een pomp. Om het filter is meestal een omstorting met filtergrind aangebracht voor een goede toestroming. Wanneer het filter over grote hoogte is geperforeerd, zal bij een gelijke toestroming de verticale verplaatsing minder groot zijn. De maximaal te bereiken verlaging is circa 3 tot 5 meter. De maximale capaciteit bedraagt circa 10 m3/uur per put.

Vacuümbemaling

De putfilters zijn afgesloten van de buitenlucht en kunnen al dan niet zijn voorzien van een omstorting. De stijgbuis op het circa 2 m lange onder water aangebrachte filterdeel is via een zuigleiding aangesloten op een vacuümpomp. De maximaal te bereiken verlaging is circa 3 tot 5 meter. De maximale capaciteit bedraagt circa 10 m3/uur per put. Een voordeel van een vacuümbemaling ten opzichte van een zwaartekrachtbemaling is dat het onverzadigd raken van de af te pompen laag voorkomen wordt, indien deze zich onder een slecht doorlatende deklaag (met freatische grondwaterspiegel) bevindt.

Een bijzondere vorm van van vacuumbemalign is de meerafse extractie (MFE), ook wel bekend als biolslurping of dual phase extraction. De techniek is ontwikkeld voor het verwijderen van drijlagen, maar kan ook toegepast worden voor het onttrekken van water uit slecht doorlatende bodemlagen. De MFE techniek staat nader beschreven bij drijflaagverwijdering.

Onderwaterpomp

De pomp wordt ruim onder de laagste, operationele grondwaterstand afgesteld in een niet-geperforeerd deel van het onttrekkingsfilter om schade door het aanzuigen van zand te voorkomen. De pomp wordt aangesloten op een (centrale) persleiding. De maximaal te bereiken verlaging is afhankelijk van de bodemopbouw; voor de pomp is deze in principe niet beperkt. De capaciteit kan oplopen tot meer dan 200 m3/uur per pomp.