Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Onttrekking grondwater, uitvoeringsvormen, materiaal bij vertikale onttrekking

Voor vertikale onttrekkingsputten met bijbehorende voorzieningen kan PVC, HDPE of roestvrij staal met een inwendige Ø van 63-300 mm gebruikt worden. Een diameter groter dan 300 mm is ook mogelijk, doch dit wordt in de praktijk niet toegepast.

Voor- en nadelen van de diverse materialen zijn:

materiaal

voordelen

nadelen

PVC

makkelijk plaatsbaar

goedkoop

niet bruikbaar bij hoge concentraties VOCl of olieprodukten in verband met aantasting

matig gevoelig voor zettingen

HDPE

verbindingen zijn te lassen, waardoor ze minder lekgevoelig zijn

flexibel materiaal waardoor minder gevoelig voor zettingen

geen aantasting van het materiaal

duurder dan pvc

niet makkelijk plaatsbaar

Staal

wordt niet aangetast

lange levensduur

verbindingen kunnen worden gelast, zodat ze niet lekgevoelig zijn

regenereren is makkelijker omdat in principe ook agressieve middelen kunnen worden gebruikt

zeer duur

gevoelig voor zettingen

Afwerking van een deepwell

Levensduur

De gemiddeld te verwachten levensduur van het filtermateriaal is een aspect dat van belang is bij het ontwerp van een isolatie-alternatief. Globaal wordt in verband met het vervangen van de voorzieningen voor de diverse materiaaltypen uitgegaan van de volgende levensduur:

PVC

5-15 jaar in grond en grondwater verontreinigd met olieprodukten en VOCl, tot circa 20 jaar in grond en grondwater verontreinigd met andere produkten.

HDPE

theoretisch tot 70 jaar, doch in de praktijk wordt veiligheidshalve rekening gehouden met een periode van 20 jaar.

Staal

theoretisch tot 100 jaar, doch in de praktijk wordt veiligheidshalve rekening gehouden met een periode van 30 jaar.

De schatting van de levensduur is sterk afhankelijk van de situatie met betrekking tot de bodemopbouw, verontreiniging, zettingen en lekken van verbindingen. Daarnaast geldt dat er nog weinig ervaring is met saneringssystemen die langer dan 10 jaar in exploitatie zijn. De periode waarmee in de praktijk rekening wordt gehouden, is gebaseerd op economische gronden, de veronderstelling dat slijtage aan verbindingen ontstaat en dat regeneratie van de putten op een gegeven moment te frequent moet plaatsvinden. Daarom is vernieuwing doelmatiger.

Onderhoud

Alle filters dienen op gezette tijden te worden geregenereerd. Regeneratie vindt plaats door het doorspuiten van de filters. Hierbij kan pulserend worden gespoten, terwijl soms reagentia aan het spoelwater worden toegevoegd om de biomassa en de ijzer- en mangaanoxyden, die het filter verstoppen, te verwijderen. Onderhoud aan de filters moet tijdig worden uitgevoerd. Dit betekent dat het specifieke volume gemonitoord moet worden. Wanneer er sprake is van verstopping door fijn materiaal is de frequentie afhankelijk van factoren als bodemopbouw en de verontreinigingssituatie. De frequentie verschilt van 1 maal per maand tot 1 maal per 2 jaar. De verbindingen van de buizen vlak onder het maaiveld dienen regelmatig gecontroleerd te worden op lekken.

Beveiliging

Er zijn diverse methoden om droogtrekken of verstoppen van het systeem of onderschrijding van een bepaalde grondwaterstand te signaleren en eventueel het systeem daarop automatisch af te laten slaan. Toe te passen technieken zijn:

  • thermische beveiliging op de pomp; indien de put is drooggetrokken, wordt de pomp warm; bij een bepaalde temperatuur slaat de pomp af;
  • debietmeter ter registratie van de totale hoeveelheid onttrokken water;
  • flowmeter, die een onderdeel vormt van een plc-besturingssysteem en waarbij het systeem afslaat indien een bepaalde hoeveelheid water de flowmeter is gepasseerd;
  • niveauschakelaars/drukopnemers in signaleringspeilbuizen, zodanig ingesteld dat de pomp afslaat indien het grondwater daalt onder een van te voren ingestelde waarde;
  • 2-vlottersysteem in de put (onderwaterpomp) of in een verzamelput, waarop diverse leidingen uitkomen (pomp op maaiveld); de vlotters zijn zodanig ingesteld dat bij een maximale en minimale waterhoogte in de put de pomp aan- of afslaat.

Prijsindicatie

Als prijsindicatie is aangegeven de kosten (exclusief BTW) voor een filter met inwendige diameter van 200 mm, bij een boordiepte van circa 20 meter:

Zwaartekracht- en vacuümbemaling kosten tussen de € 12 en € 60 per meter filter.

materiaalkosten (in €)

PVC

€ 14 - € 20 per meter

HDPE

€ 25-€ 35 per meter

roestvrij staal

€ 450-€ 550 per meter

uitvoeringskosten (in €)

boren

€ 70-€ 120 per meter

afwerken

€ 45-€ 90 per meter

De totale kosten zijn afhankelijk van de aanwezige verontreinigingen, filterdiepte, debieten, configuratie van het systeem, besturing van het systeem, de toegankelijkheid van het terrein, de lozingsmogelijkheden en eventueel de persafstanden.