Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Drijflaagverwijdering door stoomgestimuleerde extractie, principe van de techniek

Bij drijflaagverwijdering door stoominjectie, of vollediger stoomgestimuleerde extractie genoemd, wordt via een injectiefilter onder of ter hoogte van de drijflaag stoom geïnjecteerd. Hierdoor wordt in eerste instantie de bodem inclusief drijflaag en grondwater langzamerhand verwarmd. Gevolg is dat de drijflaag mobieler wordt (lagere viscositeit) en de concentratie van drijflaagcomponenten in het grondwater stijgt (hogere oplosbaarheid). Bij voortzetting van de injectie wordt ondergronds een stoombel gecreëerd waardoor de verdamping vanuit de drijflaag wordt versneld. Door (meerfase) onttrekkingsfilters wordt het fasenmengsel uit stoom, lucht/damp, puur product en water weer uit de bodem onttrokken en bovengronds gecondenseerd, gescheiden en gezuiverd.

Door toepassing van stoomgestimuleerde extractie kan een hoog rendement worden behaald. Bij vluchtige verontreiniging in goed doorlatende bodemlagen is, behalve de verwijdering van de drijflaag, volledige verwijdering van product mogelijk. Echter, omdat zeer hoge temperaturen worden bereikt en ook slechter doorlatende lagen verwarmd worden, de viscositeit van zwaardere producten afneemt en de oplosbaarheid en vluchtigheid toenemen, is de effectiviteit ook onder minder goede omstandigheden relatief hoog. Bovendien wordt de doorlatendheid door het creëren van een stoombel, en daarmee een onverzadigde zone, veel groter.

De saneringsduur bij deze intensieve techniek bedraagt enkele maanden.

De aanwezigheid van bovengrondse verharding (een bovenafdichting) kan positief werken, omdat op deze manier een kortsluiting van stoom en uittreden van stoom aan maaiveld wordt voorkomen en de onttrekking via filters wordt verbeterd.

Door de hoge temperatuur kan er schade aan ondergrondse infrastructuur optreden, ook al vormt de infrastructuur zelf in het algemeen geen belemmering voor de aanleg. Aan maaiveld dient met hitteontwikkeling rekening te worden gehouden, vooral als de drijflaag vrij ondiep aanwezig is. Verder dient vanwege de hoge temperaturen op het gebruikte materiaal voor de installaties (filters, leidingen, koppelingen) te worden gelet.

Er moet bovendien op worden gelet dat door de hogere mobiliteit (lagere viscositeit) en oplosbaarheid geen verspreiding van de drijflaag optreedt.

Figuur 1 Ontwikkeling stoomdeken (Pijls, 2006)

Figuur 1 Ontwikkeling stoomdeken (Pijls, 2006)

Figuur 2 Stoominjectiesysteem

Figuur 2 Stoominjectiesysteem

Voor meer informatie over stoomgestimuleerde extractie zie [In situ strippen/persluchtinjectie, uitvoeringsvormen, stoom gestimuleerde extractie (SGE) 1] .
Voor meer informatie over bodemverhitting zie [Bodemverhitting, principe van de techniek].