Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Thermische reiniging grond, trends en ontwikkelingen

7 TRENDS EN ONTWIKKELINGEN(Zie lieteratuurverwijzing 5, 7)

De techniek van thermische reiniging van verontreinigde grond is voor het overgrote deel uitontwikkeld. De in Nederland geïnstalleerde productiecapaciteit is zodanig, dat het niet te verwachten is dat nieuwe grondreinigingsbedrijven zich zullen vestigen. Deze situatie verhoogt de drempel voor nieuwe technologieën.
De onderzoeks- en ontwikkelingsinspanningen die door de bedrijven worden gedaan richten zich op de volgende punten:
1. Efficiëncyverhoging: het door middel van geprogrammeerd onderhoud en aanpassingen aan onderdelen van de installatie verhogen van het aantal werkelijke bedrijfsuren per jaar.
2. Schaalvergroting: het door aanpassing van de huidige installaties verhogen van de productiecapaciteit van een installatie. De personeels- en overheadkosten per ton gereinigd product worden zo gedrukt. Bij de start van de thermische grondreiniging werd een capaciteit van 100.000 ton per jaar als hoog beschouwd, de productiecapaciteit van één installatie in Nederland overschrijdt binnenkort de 500.000 ton per jaar.
3. Mede als gevolg van het in werking treden van het Besluit bodemkwaliteit zijn de bedrijven verplicht veel aandacht te besteden aan kwaliteitsborging. Bij de afzet van het gereinigd product moeten kwaliteitsverklaringen worden afgegeven.

Het aanbod van grond voor de thermische reiniging is in de afgelopen jaren gedaald door een toenemende concurrentie met extractieve technieken en een daling van te reinigen grond uit binnen- en buitenland. Deze concurrentie heeft enerzijds tot gevolg gehad dat één van de thermische installaties is gesloten en heeft anderzijds een drukkend effect gehad op de reinigingprijs. De huidige ontwikkeling is dat de thermische reinigers zich voornamelijk richten op partijen die alleen middels de thermische reinigingstechniek te reinigen zijn.
Het verminderd aanbod van grond wordt opgevangen door het reinigen van teerhoudend asfalt granulaat (TAG). Per 1 januari 2001 kan TAG in veel gevallen namelijk slechts toegepast worden na reiniging, omdat het vanaf deze datum niet is toegestaan om TAG te verhitten en opnieuw aan te brengen als asfalt in verband met het gehalte aan PAK's in TAG (> 75 mg/kg).

Een aspect waar in het verleden aandacht aan is besteed is het gedrag van zware metalen na thermische reiniging. Zware metalen (behalve kwik) worden bij thermische reiniging niet verwijderd uit grond. Uit onderzoek is gebleken dat in de praktijk een neveneffect van thermische reiniging blijkt te zijn dat de mobiliteit van zware metalen (behalve As, Cr, Mo en Sb) afneemt.
Dit wordt veroorzaakt door:
- een toename van de pH-waarde na thermische reiniging;
- partiële versintering van gronddeeltjes waarin zware metalen worden vastgelegd;
- de vorming van reactieve amorfe aluminiumsilicaten in klei.

Bij toepassing van thermisch gereinigde grond zal de pH-waarde als gevolg van verwering en accumulatie van organisch materiaal afnemen. Het is nog onduidelijk welke effecten dat heeft op de uitloging. Op dit gebied is verder onderzoek noodzakelijk.

Ook het vangen van kwik in de rookgasreinigingsinstallaties van de grondreinigingsbedrijven is een punt van onderzoek. Hierbij wordt onderzoek gedaan naar de optimalisatie van de bestaande rookgasreinigers, onder andere door met zwavel gemodificeerde actief kool soorten te gebruiken. Een andere benaderingswijze is het toevoegen (naschakelen) van een filter dat specifiek geschikt is voor kwik. Hierbij worden zowel (bruin)koolfilters als seleniumfilters getest.

Uit onderzoek in het verleden is gebleken dat thermische reiniging van grond met gehalogeneerde koolwaterstoffen goed mogelijk is. Naar aanleiding daarvan is de mogelijkheid tot reiniging van grond met deze verontreinigende stoffen in de vergunningen van de thermische reinigers opgenomen. Naarmate meer praktijkgegevens over emissies bij het reinigen van grond met gehalogeneerde koolwaterstoffen vrijkomen worden ook de maximaal toegestane concentraties in de acceptatiecriteria van de thermische reinigers door het bevoegd gezag geleidelijk verhoogd.