Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Biologische reiniging grond, literatuur

8 LITERATUUR

Basisliteratuur

  1. Doelman, P. (1995). The practical state-of-the-art of landfarming (nog geen officiële PGBO publicatie). Uitslagen van een enquête onder uitvoerders van landfarming. Zeer praktijkgericht.
  2. Harmsen, J., Akker, J.J. van den, Beurskens, A.G.C., Dijk-Hooyer, O.M. van, Ma, W. & Wieggers, H.J.J. (1996). Mogelijkheden van extensieve landfarming voor biologische reiniging van grond. Programma Milieutechnologie, Reeks Schone Technologie, Ministerie VROM.
  3. Laane, C., Boeren, S., Hilhorst, R. & Veeger, C. (1987). In: Biocatalysis in organic media. Laane, C., Tramper, J., Lilly, M.D. (eds.), Elsevier, Amsterdam, 65-84. Waarden van log Kow voor niet-gechloreerde koolwaterstoffen.
  4. Rulkens, W.H. (1996). Bioremediation of polluted soil; developments and experiences in the Netherlands. Paper t.b.v. het 15de internationaal seminairie 'Beheer van afvalstromen', Vrije Universiteit Brussel.Overzichtsartikel, theorie, uitvoeringsvormen, ervaringen, ontwikkelingen.

    ALGEMEEN
  5. Bolton, H. Jr. & Gorby, Y.A. (1995). An overview of the bioremediation of inorganic contaminants. In: Hinchee, R.E., Means, J.L. en Burris, D.R. (eds.), 'Bioremediation of inorganics', Bioremediation, 3(10), 1-16. In dit artikel worden de belangrijkste biologische behandelingsmethoden voor met metalen verontreinigde grond behandeld. Aan de orde komen: bioaccumulatie, biosorptie, oxidatie, reductie, ligand-afbraak en fytoremediatie. Algemeen verhaal.
  6. Boxtel, A.M.G.A. (red.) (1995). Biologische bodemreinigingstechnieken. Bulletin voor de Milieu-biotechnologie 6. Overzicht van een aantal cases.
  7. Brummeler, E. ten (1994). Drie-fasenreiniging; optimalisatie van biotechnologische grondreiniging met behulp van kortdurende experimenten en simulatiemodellen. Bodem 3, september, 130-133. Beoordelingssysteem voor biodegradatie in de grond. Laboratoriumexperimenten om tot optimale biologische afbraak te komen.
  8. Glass, D.J., Raphael, T., Valo, R. & Eijk, J. van (1995). International activities in bioremediation: growing markets and opportunities. In: Hinchee, R.E., Kittel, J.A. en Reisinger, H.J. (eds.), 'Applied bioremediation of petroleum hydrocarbons', Bioremediation 3(6), 11-33. Internationale activiteiten, actieve bedrijven.
  9. Member agencies of the federal remediation technologies roundtable (1995). Remediation case studies: bioremediation. EPA-542-R-95-002, March. Beschrijving van een aantal casestudies: landfarming, bioventing, slurry-reactoren, luchtextractie, compostering. Opsomming van gegevens van de locaties, gronden, technologieën, resultaten, kosten, etc.
  10. Schraa, G. & Berg, R. van de (1993). Contaminanten en micro-organismen: innig kontakt of Romeo en Julia? Bodem 4, november, 176-180. Kinetiek van omzettingen, biologische beschikbaarheid organische verbindingen en overzicht en beschrijving van projecten binnen het SPBO.
  11. Wilson, S.C. & Jones, K.C. (1993). Bioremediation of soil contaminated with polynuclear aromatic hydrocarbons (PAHs): A review. Environmental Pollution 81, 229-249. Afbraakroutes, overzicht concentraties in verschillende praktijkgronden, belangrijke factoren, haalbaarheidsstudies en full-scale projecten. Goed overzicht.

    LANDFARMING
  12. Aamand, J., Bruntse, G., Jepsen, M., Jorgensen, C. & Jensen, B.K. (1995). Degradation of PAHs in soil by indigenous and inoculated bacteria. In: Hinchee, R.E., Fredrickson, J. en Alleman, B.C. (eds.) 'Bioaugmentation for site remediation', Bioremediation, 3(3), 121-128.
  13. Aksay, B., Brummeler, E. ten & Bovendeur, J. (1992). Geïntegreerde fractionering, biodegradatie en fotochemische eliminatie van organische (micro)verontreinigingen in de grond. Publicatiereeks Milieutechnologie nr.1992/24, VROM. De combinatie van technieken wordt beschreven alsmede de haalbaarheid. Volgens de resultaten biedt het procédé goede mogelijkheden voor praktijktoepassing.
  14. Brummeler, E. ten (1992). Biotechnologische reiniging van grond verontreinigd met minerale olie. In: Capita selecta Milieutechnologie 'Praktijk van de bodemsanering', LUW, vakgroep Milieutechnologie. Overzicht van ervaringen van Heidemij. Fundamentele aspecten en optimalisatie.
  15. Brummeler, E. ten (1992). Nieuw procédé voor biotechnologische grondreiniging; bodemsanering onder glas. ROM 4, 31-33. Korte beschrijving van het Cum-Bac proces, dat inmiddels in de praktijk wordt toegepast.
  16. Feenstra, L. (1991). Biologische reiniging van Baggerspecie in een beluchtingsbassin. POSW fase I, nummer 11. Programma Ontwikkeling Saneringsprocessen Waterbodems. Onderzoek naar reiniging van de fijne fractie die ontstaat na hydrocyclonage van baggerspecie in een beluchtingsbassin; emissie van vluchtige verbindingen. Laboratorium, demo (8 m3), technisch-economische evaluatie.
  17. Freeman, H.M. & Harris, E.F. (1995). Soil bioremediation (naturally aerated process). In: 'Hazardous Waste Remediation - Innovative treatment technologies', hoofdstuk 7, 61-72. Lancaster, Technomics, USA. ISBN 1-56676-301-0. Techniekbeschrijving, ontwerpcriteria, resultaten full-scale installaties in USA.
  18. Intensieve landfarming waterbodems (1993). Concept rapportage IWACO rapportnr. 10.3965.0, september. Mogelijkheden van landfarming voor waterbodems verontreinigd met vnl. PAK's, PCB's en minerale olie zijn onderzocht.
  19. Lin, J.-E., Lantz, S., Schultz, W.W., Mueller, J.G. & Pritchard, P.H. (1995). Use of microbial encapsulation/immobilization for biodegradation of PAHs. In: Hinchee, R.E., Fredrickson, J. en Alleman, B.C. (eds.) 'Bioaugmentation for site remediation', Bioremediation, 3(3), 211-220.
    BIOREACTOREN
  20. Blackburn, J.W., Lee, M.K. & Horn, W.C. (1995). Enhanced treatment of refinery soils with 'open-system' slurry reactors. In: Hinchee, R.E., Sayles, G.D. en Skeen, R.S., 'Biological unit processes for hazardous waste treatment', Bioremediation 3(9), 137-144. Grond verontreinigd met recalcitrante fractie van petroleum koolwaterstoffen wordt behandeld in een 'open-systeem' slurry reactor. Een 'open-systeem' reactor is hier een reactor waarbij zowel lucht als water door de reactor worden geleid, maar waarbij de gronddeeltjes worden teruggehouden. De grond wordt geënt met de witrotschimmel Phanerochaete chrysosporium. Er worden deeltjes gevormd van organisch karakter die eenvoudig kunnen worden weggevangen. Het concept vergroot het verwijderingsrendement.
  21. Castaldi, F.J., Bombaugh, K.J. & McFarland, B. (1995). Thermophilic slurry-phase treatment of petroleum hydrocarbon waste sludges. In: Hinchee, R.E., Vogel, C.M. en Brockman, F.J. (eds.), 'Microbial processes for bioremediation', Bioremediation, 3(8), 231-250. Een vergelijking wordt gemaakt tussen thermofiele anaërobe en aërobe behandeling. Thermofiele methanogenese tijdens de behandeling in de slurry reactor is mogelijk (mits strikt anaërobe condities). Aëroob gaat het beter.
  22. Freeman, H.M. & Harris, E.F. (1995). Slurry Biodegradation. In: 'Hazardous Waste Remediation - Innovative treatment technologies', hoofdstuk 4, 29-35. Lancaster, Technomics, USA. ISBN 1-56676-301-0. Techniekbeschrijving, toepasbaarheid/knelpunten en een beperkt aantal resultaten van proeven in USA.
  23. Irvine, R.L. & Cassidy, D.P. (1995). Periodically operated bioreactors for the treatment of soils and leachates. In: Hinchee, R.E., Sayles, G.D. en Skeen, R.S., 'Biological unit processes for hazardous waste treatment', Bioremediation, 3(9), 289-298. In deze gecombineerde 'slurry/solid phase' reactor wordt de grond eerst opgemengd met water tot een slurry en vervolgens wordt deze slurry in een beluchte solid-phase reactor behandeld.
  24. Jerger, D.E. & Woodhull, P.M. (1995). Economics of a commercial slurry-phase biological treatment process. In: Hinchee, R.E., Sayles, G.D. en Skeen, R.S., 'Biological unit processes for hazardous waste treatment', Bioremediation 3(9), 105-111. Aan de hand van een full-scale installatie worden wat algemene uitspraken gedaan over de kosten.
  25. Kleijntjens, R.H. (1991). Biotechnological slurry process for the decontamination of excavated polluted soils. Proefschrift Technische Universiteit Delft. Uitvoerige beschrijving van het microbiologische omzettingsproces in de slurry-reactor. Theoretische beschrijving van menggedrag e.d.. Aandacht voor opschaling en resultaten met de verschillende uitvoeringsstadia (laboratorium, demonstration plant en full-scale installatie). Bevat veel grafische weergaven.
  26. Munckhof, G.P.M. van de & Veul, M.F.X. (1990). Production-scale trials on the decontamination of oil-polluted soil in a rotating bioreactor at field capacity. In: Hinseveld, A.M. & Brink, W.J. van den (eds.) 'Contaminated soil'90', 993-995. Bevindingen van een full-scale installatie.
  27. Stolpmann, H., Lenke, H., Warrelmann, J., Heuermann, E., Fruechtnicht, A., Daun, G. & Knackmuss, H.-J. (1995). Bioremediation of TNT-contaminated soil by the TERRANOX9 system. In: Hinchee, R.E., Sayles, G.D. en Skeen, R.S., 'Biological unit processes for hazardous waste treatment', Bioremediation, 3(9), 283-288. Gecontroleerde anaërobe/aërobe afbraak in een pilot-scale bioreactor. Onder anaërobe omstandigheden wordt TNT afgebroken tot TAT (tri-aminotoluene) dat vooral onder aërobe omstandigheden irreversibel aan gronddeeltjes wordt gebonden (immobilisatie). Er moet nog gekeken worden wat de lange termijneffecten zijn.
  28. Storma, K.E. & Deobald, L.A. (1995). Novel slurry bioreactor with efficient operation and intermittent mixing capabilities. In: Hinchee, R.E., Sayles, G.D. en Skeen, R.S., 'Biological unit processes for hazardous waste treatment', Bioremediation 3(9), 129-135. Beschrijving van de reactor. Plaatjes van opzet en detail van speciale roerder.

    COMPOSTERING EN BIOPILES
  29. Benazon, N., Belanger, D.W., Scheurlen, D.B. & Lesky, M.J. (1995). Bioremediation of ethylbenzene- and styrene-contaminated soil using biopiles. In: Hinchee, R.E., Sayles, G.D. en Skeen, R.S., 'Biological unit processes for hazardous waste treatment', Bioremediation, 3(9), 179-190. Een vergelijking is gemaakt tussen een actief en een passief behandelde biopile. In beide treedt een aanzienlijke verwijdering op (voornamelijk biologische afbraak en gedeeltelijke vervluchtiging), maar een passieve biopile vereist meer ruimte en een langere behandelingstijd.
  30. Dooley, M.A., Taylor, K. & Allen, B. (1995). Composting of herbicide contaminated soil. In: Hinchee, R.E., Sayles, G.D. en Skeen, R.S., 'Biological unit processes for hazardous waste treatment', Bioremediation, 3(9), 199-204. Casestudie die aangeeft dat ook kleigrond kan worden behandeld m.b.v. composteringstechniek. De grond werd gemengd met een microcosmos bestaande uit houtsnippers en mest in verschillende verhoudingen. Een hoge verhouding tussen toevoegsels en grond geeft betere resultaten (betere zuurstofdoorlatendheid).
  31. Eiermann, D.R. & Bolliger, R. (1995). Bioremediation of a PAH-contaminated gasworks site with the Ebiox Vacuum Heap System. In: Hinchee, R.E., Kittel, J.A. en Reisinger, H.J. (eds.), 'Applied bioremediation of petroleum hydrocarbons', Bioremediation 3(6), 241-248. Processchema, mechanismen en resultaten van een full-scale project.
  32. Freeman, H.M. & Harris, E.F. (1995). Composting of contaminates soil. In: 'Hazardous Waste Remediation - Innovative treatment technologies', hoofdstuk 8, 73-86. Lancaster, Technomics, USA. ISBN 1-56676-301-0. Techniekbeschrijving, toepasbaarheid/knelpunten, kosten en een overzicht van Amerikaanse proeven.
  33. Freeman, H.M. & Harris, E.F. (1995). Heap pile bioremediation. In: 'Hazardous Waste Remediation - Innovative treatment technologies', hoofdstuk 9, 87-100. Lancaster, Technomics, USA. ISBN 1-56676-301-0. Techniekbeschrijving, toepasbaarheid/knelpunten, kosten en een overzicht van Amerikaanse experimenten.
  34. Hayes, K.W., Meyers, J.D. & Huddleston, R.L. (1995). Biopile treatability, bioavailability, and toxicity evaluation of a hydrocarbon-impacted soil. In: Hinchee, R.E., Kittel, J.A. en Reisinger, H.J. (eds.), 'Applied bioremediation of petroleum hydrocarbons', Bioremediation 3(6), 249-256. Pilotstudie waarin gekeken wordt naar de invloed van de verschillende bewerkingen op het verwijderingsrendement.
  35. Rhodes, S.H. & Peck, P.C. (1995). Composting for remediation of soil contaminated with pharmaceutical residues San Diego 3(7), 341-348. Mesofiele en thermofiele pilot-scale compostering is uitgevoerd met een siltige kleigrond.

    FYTOREMEDIATIE
  36. Ruiter, P.C. de (1996). Verslag van het congres Phytoremediation, gehouden van 8-10 mei 1996 in Washington DC, USA. In opdracht van het PGBo, oktober. In dit verslag wordt ingegaan op de drie uitvoeringsvormen van fytoremediatie; t.w. fyto-extractie, fytotransformatie en fytostabilisatie. Van elke uitvoeringsvorm worden kort het principe, de eisen aan de plant én aan de verontreiniging behandeld. Verder wordt ingegaan op de mogelijkheden voor fytoremediatie in Nederland.
  37. Schnoor, J.L., Licht, L.A., McCutcheon, S.C., Wolfe, N.L. & Carreira, L.H. (1995). Phytoremediation of organic and nutrient contaminants. Environ. Sci. Tech. 29, 7, 318A-323A. Ingegaan wordt op de principes van fytoremediatie. De in aanmerking komende verontreinigingen worden genoemd. Pilot en full-scale studies worden behandeld en ook de limitaties komen aan de orde.

    SCHIMMELS
  38. Fernando, T. & Aust, S.D. (1994). Biodegradation of toxic chemicals by white rot fungi. In: Chaudhry, G.R. (ed.) 'Biological degradation and bioremediation of toxic chemicals', Chapman & Hall, hoofdstuk 18, 386-402. Per stofgroep wordt ingegaan op de mogelijkheden van witrotschimmels om voor afbraak te zorgen. Theoretisch verhaal.
  39. Meene, C.J. van de (1994). Witrot versus verontreiniging; schimmels pakken moeilijke verbindingen aan. Land + Water 4, 30-31 en 33. Resultaten laboratorium- en grootschalige proefprojecten.
  40. Wiegant, W.M. (1992). Toepassing van schimmels voor de behandeling van vast afval en verontreinigde bodems. LUW, vakgroep levensmiddelentechnologie, sectie industriële microbiologie. In dit literatuuroverzicht worden de voordelen van schimmels t.o.v. bacteriën behandeld. Specifieke aandacht wordt besteed aan de toepassing van witrotschimmels. Deze schimmels hebben een uniek enzymsysteem, waarbij enzymen worden uitgescheiden in het medium (b.v. bodem).
    Aanvulling validatie
  41. Riedstra, D., Heersche, J.A.N.M. (BION Almelo), Weterterp, K.R., Dam, Th. van, Beld, H. van den, Hamers, P.H.J. en Bos, M. (Universiteit Twente, Enschede), (1997). Voorspelling van de (biologische) reinigingsduur van met minerale olie verontreinigde grond m.b.v. een neuraal netwerk.