Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Grondwaterzuivering, kosten

De kosten voor een techniek of een combinatie van technieken worden door een groot aantal omstandigheden bepaald, waarbij het vrije marktprincipe de belangrijkste en tevens moeilijkst te hanteren factor is. Eén en ander leidt er toe dat wel calculaties zijn uit te voeren, maar dat dit een zekere bandbreedte blijft behouden. Ook in de literatuur zijn kosten van waterzuivering niet volledig en acuuraat gedocumenteerd.

De praktijk is dat aanbiedingen voor waterzuivering slechts als richtlijn kunnen worden gebruikt, maar dat dit overeenkomt behoeft te komen met de werkelijke kosten . Zo kan de beschikbaarheid van apparatuur bij een aannemer ten opzichte van een noodzakelijke investering in nieuwe apparatuur grote prijsverschillen te zien geven. Verder is het van belang op welke manier de kosten over de zuiveringsperiode worden verdeeld. Er kunnen hoge plaatsingskosten worden berekend met relatief lage huurkosten of omgekeerd. Deze kostenverdeling is met name van belang voor projecten met een moeilijk in te schatten saneringsduur.

De kosten bestaan uit de volgende posten:

  • aanvoeren, installeren en afvoeren zuiveringsinstallatie;
  • huur installatie op basis van investeringskosten en een vaste afschrijvingstermijn of afschrijving van de installatie (beheersing);
  • exploitatiekosten;
  • energie;
  • chemicaliën;
  • slibafvoer en -verwerking;
  • bediening en onderhoud.

De prijsvorming voor de grondwaterzuivering bij saneringsprojecten wordt verder beïnvloed door de volgende parameters:

  • duur van het project;
  • capaciteit van de installatie;
  • influentgehalte en het verloop van dit gehalte in de tijd;
  • vereiste reinigingsrendement;
  • noodzaak van civieltechnische voorzieningen in verband met vorst, vandalisme, geluidsoverlast en stankhinder;
  • extra voorzieningen opgelegd in vergunningen zoals ventilatie, geluiddichte wanden, meetfaciliteiten, storingssignaleringen, etc.;
  • aanwezigheid van storende componenten waarvan ijzer en het ‘kalkkoolzuurevenwicht’ het meest relevant zijn;
  • kosten van diensten en goederen (actieve kool, externe verwerking slib, regeneratie kool).

In de techniekbeschrijvingen wordt per techniek aangegeven wat de kostenbepalende factoren zijn. Zoveel mogelijk zijn in de praktijk gemaakte kosten vermeld. Daarnaast is op basis van calculaties voor een aantal technieken de kostprijs van zuiveren van grondwater aangegeven. De kostenrange omvat zowel zuiveren tot de CUWVO- richtlijn als de streefwaarden voor grondwater. Daarnaast is uitgegaan van de volgende algemene uitgangspunten.

Zuiveren van grondwater bij bemaling:

  • zuiveringsperiode is twee maanden;
  • te zuiveren volumestroom is 50 m3/uur;
  • geen concentratieverloop gedurende de sanering.

Zuiveren van grondwater bij sanering:

  • zuiveringsperiode is twee jaar;
  • te zuiveren volumestroom is 10 m3/uur;
  • na twee jaar zuiveren is het influent gelijk aan de lozingsnorm, de concentratie daalt volgens:

Ct=Co * exp (-k.t)

Waarin:

  • Ct = concentratie in het grondwater op tijdstip t. Ct is na twee jaar gelijk aan de streefwaarde;
  • C0 = concentratie van verontreiniging in het grondwater op tijdstip t=0;
  • k = constante;
  • t = tijdsduur sinds de start van de waterzuivering.

Zuiveren van grondwater bij een beheersmaatregel:

  • de zuiveringsperiode is 30 jaar;
  • de te zuiveren volumestroom is 1 m3/uur;
  • geen concentratieverloop gedurende de sanering.

De range van concentratie waarover de berekening is uitgevoerd, is per verontreiniging verschillend:

  • Aromaten 100 - 10.000 µg/l
  • Polycyclische aromatische koolwaterstoffen 100 - 10.000 µg/l
  • Vluchtige chloorkoolwaterstoffen 100 - 10.000 µg/l
  • Minerale olie 1.000 - 50.000 µg/l
  • Zware metalen 1.000 - 50.000 µg/l

Deze range omvat de meest voorkomende concentraties bij grondwaterzuivering.

Een algemene modelmatige berekening van de kosten beantwoordt niet aan de zeer locatiespecifieke omstandigheden die de kosten van een zuiveringsproject bepalen. De kosten die volgen uit het model kunnen daarom slechts als indicatie worden gezien. In onderstaande figuur is voor een aantal uitgevoerde grondwaterzuiveringen aangegeven wat de kosten zijn afhankelijk van het te zuiveren volume. Hieruit wordt duidelijk dat een enorme spreiding in de zuiveringskosten optreedt.

In onderstaande tabel zijn combinaties gemaakt van maximaal twee verontreinigingen. Hierbij is een voor de hand liggende techniek vermeld. Andere technieken zijn in enkele gevallen ook mogelijk. De extra kosten worden hoofdzakelijk bepaald door het feit of een extra techniek nodig is dan wel eenzelfde techniek kan worden toegepast.

Afhankelijk van het type verontreiniging kan bij een combinatie van verontreinigingen dezelfde techniek worden toegepast. De kosten zullen dan lager zijn dan de kosten voor twee afzonderlijke technieken. De exploitatiekosten (bijvoorbeeld koolverbruik) zullen toenemen. Voor alle gevallen geldt dat de kosten voor aan- en afvoer, installeren, gebouw en onderafdichting slechts in beperkte mate zullen toenemen.

Tabel 1 Combinaties van verontreinigingen en bijhorend kosteneffect [bron:Tauw bv]

Combinatie

Techniek

Indicatie kostenconsequenties

Aromatische en chloorhoudende oplosmiddelen

Strippen

Totale kosten lager dan kosten van twee afzonderlijke technieken

Hogere koolkosten

Aromaten en PAK

Biologisch/zandfiltratie/ actieve kool

Totale kosten lager dan kosten van twee afzonderlijke technieken

Actieve koolfiltratie voor aromaten niet altijd nodig

Aromaten en metalen

Strippen/flocculatie/coagulatie/precipitatie

Totale kosten bijna gelijk aan som van kosten afzonderlijke technieken

Aromaten en bestrijdingsmiddelen

Actieve kool

Totale kosten lager dan kosten van twee afzonderlijke technieken

Chloorhoudende oplosmiddelen en PAK

Strippen en actieve kool

Totale kosten bijna gelijk aan som van kosten afzonderlijke technieken

Chloorhoudende oplosmid delen en bestrijdingsmiddelen

Actieve kool

Totale kosten lager dan kosten van twee afzonderlijke technieken

Hogere koolkosten

Metalen en bestrijdingsmiddelen

Coagulatie/flocculatie/precipitatie en actieve kool

Totale kosten bijna gelijk aan som van kosten afzonderlijke technieken

Combinatie van metalen

Coagulatie/flocculatie/precipitatie

Totale kosten zijn hoger dan bij som concentratie van één verontreiniging vanwege verschillende optimale procescondities per zwaar metaal