Isolatie, algemene aspecten, indeling en overzicht methoden

Bij de isolatie van landbodems kunnen vijf methoden worden onderscheiden: geohydrologische isolatie, in situ immobilisatie, bovenafdichting, onderafdichting en verticale afdichting. De drie laatstgenoemde methoden worden tot de ‘civieltechnische isolatie’ gerekend.

Civieltechnische isolatie is gebaseerd op het in situ aanbrengen van een fysieke barrière tussen de verontreinigde bodem en de omgeving. Van nature aanwezige slecht doorlatende lagen kunnen als een functioneel onderdeel van het isolatiesysteem worden beschouwd.

Geohydrologische isolatie berust op het voorkomen van de verspreiding van verontreinigende stoffen door het beïnvloeden van het patroon van grondwaterstroming. Dit gebeurt door de stijghoogte ter plaatse van de verontreiniging te verlagen door middel van de onttrekking van grondwater. Ook wordt een relatieve verlaging ter plaatse van de verontreiniging toegepast door de verhoging van de stijghoogte in de omgeving door middel van infiltratie van water.

Immobilisatie berust op het ingrijpen in de chemische en fysische eigenschappen van de verontreinigde bodem. Met behulp van verschillende in situ technieken is het mogelijk de mobiliteit van verontreinigende stoffen en/of van het bodemvocht in de verontreinigde bodem te verminderen.

Navolgend is de in de Richtlijn Herstel en Beheer gehanteerde indeling van isolatiemethoden weergegeven met een opdeling naar basistechnieken.

Geo-membranen

Combinatie-afdichtingen

• Bovenafdichting
  • leeflagen
• klei en leem
  • zonder toevoeging van bentoniet
  • met toevoeging van bentoniet
• zand-bentoniet
• bentonietpolymeergel
• zelfvormende afdichtingslagen
• bentoniet-matten
• Onderafdichting
  • Poriëninjectie
  • Injectie na verweking van de grond
  • Injectie van holle ruimten
  • Monitoring
• Verticale afdichting
  • gebaseerd op vervanging van de grond
  • met verdringing van de grond
  • gebaseerd op injectie
  • stalen damwand
  • scherm-/foliewanden
  • diepwanden
  • slurry-/foliewand
  • overige technieken
• Geohydrologische isolatie
  • peilbeheersing open water
  • beïnvloeding stijghoogte grondwater
• In-situ immobilisatie
  • met fysisch/chemische bindmiddelen
  • thermische immobilisatie

kunststoffolie met minerale afdichtingsmaterialen

De basistechnieken binnen een methode onderscheiden zich in eerste plaats van elkaar door essentieel verschillende uitvoeringswijze (wijze van installeren, gebruikt materieel). In de tweede plaats onderscheiden ze zich door de toegepaste materialen. Verschillende basistechnieken leiden evenwel soms tot een voorziening met een tamelijk identieke verschijningsvorm. Het onderscheid tussen de genoemde isolatie-technieken dat het meest van belang is, ligt vaak bij de wijze van installeren, in het bijzonder voor de verticale afdichtingen. De effectiviteit van de isolatie wordt altijd in belangrijke mate bepaald door de kwaliteit van de uitvoering.

Voor meer informatie zoek ook op de in bovenstaande tabel genoemde trefwoorden of gebruik de hyperlinks.