Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Isolatie, bovenafdichting met kunststoffolie, toepassingsgebied algemeen, chemische resistentie

Verontreinigingssituatie
Door chemische aantasting kunnen de treksterkte en elasticiteitsmodulus van kunsstoffolies teruglopen. Bij aanwezigheid van spanningen kan spanningscorrosie optreden. Dit kan een probleem worden wanneer zettingsverschillen worden verwacht. Er zijn nog weinig langdurige praktijkervaringen bekend over de veroudering van kunststoffolies. Evaluaties van het gebruik van kunststoffolies in afdichtingen worden wel regelmatig gerapporteerd. De chemische gevoeligheid van afdichtingsfolies is in onderstaande tabel weergegeven. In de meeste gevallen gaat het om verweking van de folie. Alleen onder invloed van (hoge concentraties aan) sterke zuren treedt afbraak van het polymeer op. (zie literatuurverwijzing 9).

Tabel Vuistregels ten aanzien van chemische gevoeligheid van afdichtingsfolies (bij kamertemperatuur 18-20°C (zie literatuurverwijzing 4)

 

HDPE

LLDPE/VLDPE

PVC1

aceton

ammoniak 20%

azijnzuur 30%

benzeen

benzine

dieselolie

ethylalkohol

glycerine

lijnolie

loog 15%

loog 40%

machine-olie

methylethylketon

methylalkohol

salpeterzuur 25%

soda

tetrachloorkoolstof

tolueen

trichloorethyleen

xyleen

zoutzuur (tot 10%)

zwavelzuur (tot 40%)

+

+

+

0

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

0/-

0

-

0

+

+

0

+

+

0/-

0

+/0

+

+

+

+

+

+

0/-

+

+/0

+

-

0/-

-

0/-

+

+

-

+

+

0/-

+/-

+

+

+

+

+

0

+/-

-

-

+

+

-

-

-

-

+

+

+ gunstig – ongunstig 0 neutraal

Van de beschouwde folietypen heeft HDPE de laagste chemische gevoeligheid. Wel is van HDPE bekend dat dit type folie wordt aangetast door benzeen, tolueen en enkele gehalogeneerde koolwaterstoffen (zwelling, permeatie). In eerste instantie kunnen koolwaterstoffen worden gebufferd, tot een maximum capaciteit is bereikt, waarna doorslag plaatsvindt. Ook kunnen geconcentreerde zuren de folie aantasten (chemische aantasting waardoor ketens verbreken). De eigenschappen van de HDPE zijn sterk afhankelijk van het gebruikte polymeer. Een afnemende effectiviteit als gevolg van aantasting door koolwaterstoffen of andere chemicaliën speelt bij bovenafdichtingen geen rol van betekenis.

De aantasting van de kunststoffolie door verontreinigende stoffen kan door de opbouw van de bovenafdichting in belangrijke mate worden voorkomen. Voorbeelden zijn: een gasonttrekkingssysteem, een drainagesysteem, een capillaire barrière of een diffusieremmende laag. Echter, als gevolg van bijvoorbeeld een (plotselinge) stijging van de grondwaterstand, zijdelings uittredend percolaat (in geval van een stortplaats) of de aanwezigheid van veel gasvormige verbindingen, is contact met verontreinigende stoffen niet geheel uit te sluiten. Dit soort risico’s moeten tijdens de ontwerpfase worden beoordeeld en zonodig meegenomen in het ontwerp (zie literatuurverwijzing 15).