Isolatie, bovenafdichting, uitgangspunten voor het ontwerp, de gebruikslaag

De gebruikslaag speelt geen directe rol bij het terugdringen van de verspreiding van verontreinigende stoffen. Desondanks moeten er aan de gebruikslaag wel eisen worden gesteld die hiermee indirect verband houden; dit betreft met name de bescherming van de afdichtende laag. Door toepassing van een geschikte gebruikslaag kan de afdichtende laag worden beschermd, met als voordelen de mogelijkheid tot effectiever gebruik en een langere levensduur.

Bij een afdichtende laag die is samengesteld uit minerale grondstoffen moet de gebruikslaag beschermen tegen:

• bevriezen;
• uitdrogen. Een minimale veldcapaciteit van 150-200 mm/jr is noodzakelijk (zie literatuurverwijzing 8) ;
• erosie. Dit speelt echter voornamelijk op hellingen van stortinrichtingen waar bijvoorbeeld een diepwortelende vegetatie de afspoeling van bodemdeeltjes kan voorkomen;
• beschermen tegen beschadiging door knaagdieren en wortels. Dit speelt ook bij kunststoffolies. Met beschadiging door wortelgroei moet ook bij de keuze van de vegetatie op de gebruikslaag rekening worden gehouden
• mechanische beschadigingen door het gebruik op het terrein;
• beplanting mogelijk maken waardoor andere vormen van beschadiging beperkt kunnen blijven.

De gebruikslaag en de keuze van de vegetatie hierop kan ook een rol spelen bij het beperken van de infiltratie van neerslag: het neerslagoverschot (neerslag minus verdamping) kan verder worden beperkt door het waterverbruik van de vegetatie en de verdamping vanaf de vegetatie en vanuit de bodem.

Een gebruikslaag van behoorlijke dikte kan aanleiding geven tot verhoogde grondspanningen met als gevolg zettingen. Er moet dan rekening worden gehouden met eventuele beschadiging van folies door compactie van de gebruikslaag. In combinatie met een grondwaterstandsverlaging kan als een ander gevolg ontoelaatbare negatieve kleef op paalfunderingen optreden.

Het gebruik van de locatie stelt aan de gebruikslaag verschillende eisen. Voor meer informatie over de gebruikslaag op stortplaatsen wordt verwezen naar ‘Richtlijnen voor dichte eindafwerking op afval- en reststofbergingen’ (zie literatuurverwijzing 1). Voor gebruikslagen op andere locaties moet in ieder geval worden voldaan aan de eisen van het Besluit bodemkwaliteit.

De eisen die worden gesteld aan een gebruikslaag, gelden veelal ook voor leeflagen.