Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Isolatie, verticale afdichting, toepassingsgebied scherm/foliewanden algemeen, realiseringsmogelijkheden en contour t.a.v de toepasbaarheid

Algemeen
Verticale afschermingen met een scherm/folie wand zijn in Nederland toegepast. Onder specifieke omstandigheden kan een scherm/foliewand een goedkoop alternatief vormen voor andere verticale afschermingsconstructies, of kan het als tijdelijke beveiligingsmaatregel dienen.

Op basis van een uitgevoerde projectevaluatie wordt geconcludeerd dat de scherm/foliewand wordt beperkt in zijn toepassingsgebied als gevolg van de volgende factoren:

  • beperkt dieptebereik;
  • obstakels/hindernissen in de ondergrond kunnen leiden tot beschadiging van de folie
  • te hoge bodemweerstand kan leiden tot het uit het slot lopen van het scherm;
  • de voetaansluiting vraagt aandacht (eventueel laatste meters met bentoniet spoelen);
  • de gebruikte spoelvloeistof kan verontreinigd zijn/worden;
  • een aandachtspunt vormt nog het toe te passen slot. Bij het ecoscherm werd gebruik gemaakt van een PVC-slot, dat kan worden aangetast door verontreinigende stoffen;
  • indien tijdens de uitvoering een paneel niet goed kon worden geplaatst en het paneel moet weer worden getrokken, kan het slot van het vorige paneel niet meer worden gebruikt. Dit probleem kan worden opgelost door over een grotere lengte een overlap aan te brengen.

Een scherm/foliewand kan met name worden toegepast onder de volgende omstandigheden:

  • tijdelijke functie;
  • alleen waterkerende functie;
  • zeer slappe bodem.

Zo is een schermfoliewand bijvoorbeeld toegepast als kwelscherm langs een kanaal nabij Weert, waar sprake was van een zeer slappe ondergrond.

Bodemopbouw en geohydrologie
De principiële toepasbaarheid van een scherm/foliewand wordt voornamelijk bepaald door de bodemkundige en geohydrologische situatie. Teneinde een debietreducerende of effectbeperkende functie te krijgen is het van belang dat de de verschillende foliepanelen goed op elkaar aansluiten en tevens een goede aansluiting op een horizontale onderafdichting wordt gerealiseerd. Een goede aansluiting wordt in de praktijk vaak verkregen door middel van injectie of grouting. Dit is in de praktijk toegepast door een injectieslang langs het scherm op diepte te brengen.

Verontreinigingssituatie
De chemische resistentie van de scherm/foliewand wordt hoog ingeschat gezien de toegepaste HDPE-folie (dikte: 2 tot 4 mm). Het materiaal is resistent tegen de meest voorkomende chemicaliën. Lipofiel organische stoffen permeëren gemakkelijk door kunststoffolies heen en een foliewand is dan ook weinig effectief tegen dit type verontreinigende stoffen.

Slotafdichtingen
De uitvoering van de sloten tussen de afzonderlijke folie-elementen verdient de nodige aandacht. Voorbeelden van slotafdichtingen zijn in figuur F4.13 weergegeven.

In onderstaande tabel is een ruwe contour van het toepassingsgebied van een scherm/foliewand aangegeven.

Tabel Ruwe contour toepassingsgebied voor verticale afscherming met scherm/ foliewand op basis van de technische realiseringsmogelijkheden

Locatiekenmerk

Toepassingseisen en ruwe contour toepassingsgebied

Dieptebereik

•vibrerend: 8 m;

•spuitend: maximaal 15 m

Obstakels in ondergrond

•bij aanwezigheid obstakels in ondergrond (o.a. grind) is toepassing niet mogelijk; folie is erg gevoelig voor beschadigingen

Onderafdichting

•aansluiting realiseren door middel van injectie

Conusweerstand

•alleen in zeer slappe bodems (conusweerstand < 5 MPa)

Afstand tot bebouwing

•bij een afstand > 25 m geen problemen te verwachten

•bij afstand < 25 m mogelijk aanvullende maatregelen treffen (andere inbrengtechniek)

Gezien de grote overeenkomsten tussen de risicofactoren bij stalen damwanden en scherm/foliewanden is onderstaand de checklisten voor stalen damwanden opgenomen.

Checklist voor toetsing adequate uitvoering en adequaat functioneren

Factoren die de waterdoorlatendheid kunnen beïnvloeden

Effectvoorkomende of effectbeperkende maatregelen in

 

ontwerpfase

installatiefase

gebruiksfase

Uit het slot staan van damwandplanken

bredere planken

slotafdichtingsmaterialen toepassen, keuze type sloten

slotverklikkersysteem

injecteren

Naadlek

toepassen van slot- afdichtingsmaterialen

voorkomen beschadiging slotafdichting

injecteren

Aansluitingslek

lengte overdimensioneren tot ruim in scheidende laag

niet spuitend aansluiting maken op onderafdichting

injecteren

Corrosie

controle op milieu- omstandigheden, zonodig toepassen van coatings, extra wanddikte

voorkomen beschadiging coatings

meten corrosiesnelheid

Geohydrologische veranderingen

ander instelpeil