Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Isolatie, verticale afdichting, toepassingsgebied specifiek voor stalen damwanden, waterdoorlatendheid

Waterdoorlatendheid
De waterdoorlatendheid van een stalen damwand wordt bepaald door de volgende factoren:

  • uit het slot gelopen damwandplanken tijdens het inbrengen;
  • de lekkage door de sloten (naadlek);
  • de lekkage ter plaatse van de aansluiting met de onderafdichting (aansluitingslek);
  • puntlekkages, als gevolg van slecht afgedichte doorvoeringen van kabels en leidingen of plaatselijk corrosie van de damwand door agressief grondwater.

Resultaten projectevaluaties
Uit de projectevaluaties worden de volgende conclusies getrokken:

  • slotafdichtingsconstructie is cruciaal voor de te behalen hydraulische weerstand. Specifieke aandacht moet worden besteed aan het gedrag van het toe te passen slotafdichtingsmateriaal in relatie tot de aanwezige verontreinigende stoffen. Uit een project is bekend dat een dunnere damwand is toegepast maar dat met bentoniet-cement injectie ter plaatse van de sloten kon worden voldaan aan de gestelde eisen ten aanzien van de waterdichtheid;
  • de realiseerbaarheid van een bepaalde weerstandswaarde wordt daarnaast bepaald door de bodemweerstand en de doorlaatfactor van de omliggende bodem.

Het op basis van waterbalansberekeningen bepalen van de gerealiseerde weerstandswaarden bij projecten is complex. In het algemeen is sprake van drie lekstromen: infiltratie van neerslagwater (al dan niet beperkt door een aangebrachte bovenafdichting), toestroming vanuit het onderliggende watervoerend pakket (kwel) en de lekkage door de stalen damwand.

Bij de projectevaluaties bleek dat het complex was om een sluitende waterbalans voor het isolatiesysteem op te stellen en op basis daarvan een c-waarde af te leiden voor de stalen damwand. De complexiteit werd veroorzaakt door:

  • onvoldoende gegevens, met name ten aanzien van de andere lekstromen;
  • indien de lekstroom door de stalen damwand klein is ten opzichte van de infiltratie van neerslagwater en kwel vanuit het dieper gelegen watervoerend pakket, dan kan de c-waarde van de damwand binnen een grote range variëren. Dit speelt met name bij grote locaties, met een relatief kort scherm. De lekoppervlakte van de stalen damwand is dan klein in verhouding tot de oppervlakte van de locatie.

Uit de projectevaluaties blijkt dat veel aandacht wordt besteed aan de kwaliteitscontrole, zoals:

  • visuele inspectie damwandplanken, o.a. ten aanzien van de coating en de kwaliteit van de slotafdichting. Als gevolg van het transport kan beschadiging van de coating zijn opgetreden;
  • elektrische controle van de sloten tijdens het inbrengen, met name op de kritieke plaatsen;
  • meten corrosiesnelheid in de nazorgfase.

In onderstaande tabel is het toepassingsgebied ten aanzien van het aspect waterdoorlatendheid aangegeven, met name gebaseerd op berekeningen.

Tabel Toepassingsgebied waterdoorlatendheid bij verticale afscherming met stalen damwanden (voorlopig vastgesteld) bij lengten van 20 à 25 m

Bodemtype en voorzieningen

Validatierange [etm]

 

100

500

1000

Klei/veen

 
 
 

Fijn zand

• zonder slotafdichting

 
 
 

• 2 planken aan elkaar

 
 
 

• met slotafdichting

 
 
 

• met bentoniet-cementpalen ter plaatse van sloten met lengten:

- hoogte < 5m

 
 
 

- hoogte 5 -15 m

 
 
 

- hoogte > 15 m

 
 
 

Grof zand

• zonder slotafdichting

 
 
 

• 2 planken aan elkaar

 
 
 

• met slotafdichting

 
 
 

• met bentoniet(-cement)palen ter plaatse van sloten in grof zand laag

 
 
 

Toelichting:

 

toepasbaar

 

toepassingsgebied niet onderkend/niet duidelijk

 

niet toepasbaar

Uit bovenstaande tabel kunnen de volgende conclusies worden getrokken:

  • de weerstand van een stalen damwand wordt in belangrijke mate bepaald door het type constructie en de doorlatendheid van de bodem en is onafhankelijk van het te handhaven potentiaalverschil;
  • de hoogte van de damwand heeft met name een grote invloed in situaties waarbij het aansluitingslek maatgevend wordt, dus bij damwandconstructies waar een slotafdichting of bentoniet-cementpalen ter plaatse van de sloten worden toegepast;
  • een toename van de breedte van het paneel (2 planken aan elkaar bevestigd) leidt globaal tot een toename van de weerstand met een factor 2;
  • indien de slotlekkage maatgevend is zal een toename van de kwelweglengte door het slot met een factor 2 (ander slottype) leiden tot een weerstand die 75 à 125% hoger ligt;
  • indien de slotlekkage maatgevend is zal een toename van de naadbreedte met een factor 2 (ander slottype) leiden tot een weerstand die 30 à 40% lager ligt;
  • indien het aansluitingslek maatgevend is zal een toename van de weglengte met een factor 2 (dieper plaatsen in afsluitende laag) leiden tot een weerstand die circa 100% hoger ligt;

indien het aansluitingslek maatgevend is zal een toename van de lekkende hoogte met een factor 2 (meer ruimte onder de damwandplank, bijvoorbeeld als gevolg van het inspuiten) leiden tot een weerstand die 20 à 50% lager ligt.