Isolatie, verticale afdichting, trends en ontwikkelingen
Methode verticale afdichting
De meest toegepaste verticale wanden zijn (stalen) damwanden, diepwanden en slurry-foliewanden.
Stalen damwanden
Met stalen damwanden hebben Nederlandse aannemers veel ervaring. De laatste jaren heeft de ontwikkeling van sloten, slotafdichtingen en coatings ter bescherming tegen corrosie een vlucht genomen. Er staat momenteel een groot aantal damwandsloten ter beschikking. Daarnaast zijn systemen ontwikkeld waarmee het ‘uit het slot lopen’ tijdens het heien wordt gedetecteerd.
Diepwanden
Diepwanden worden in milieuprojecten nog steeds in slechts beperkte mate toegepast. De laatste jaren zijn enkele publicaties verschenen over cement-bentoniet wanden waarvan de CUR-publicatie 189 ‘Cement- bentonietschermen’ de bekenste is (zie literatuurverwijzing 30). In de afgelopen jaren is gewerkt aan de ontwikkeling van ‘actieve schermen’ als de biologische wand en de chemische wand. In de VS maar ook in eigen land (in NOBIS-kader) wordt een biologische wand ontwikkeld waarin koolwaterstoffen worden afgebroken. In de VS en UK worden chemische wanden ontwikkeld waarin verontreinigende stoffen (met name zware metalen) worden vastgelegd. Grondmechanica Delft is op dit gebied eveneens actief.
Voor wat betreft cement-bentoniet(diep)wanden ligt de nadruk in het onderzoek op het ontwikkelen van materialen die voor speciale toepassingen geschikt zijn, zoals ten behoeve van isolatie tegen radio- actieve verontreinigende stoffen. Er wordt ook onderzoek gedaan naar geschikte mengselreceptuur. Een nieuw concept is de vorming van ‘chemische barrières’, waarin metalen worden neergeslagen door pH- verhogingen. Hiermee kan de isolatie van met zware metalen verontreinigde bodems nog verder worden verbeterd.
De eerder genoemde kwaliteitscontrole op de gebruikte materialen speelt een grote rol in het vooronderzoek maar zeker ook in de uitvoering. Effecten van de verontreinigende stoffen op de (lange termijn) op de doorlatendheid van de wanden verdienen de nodige aandacht.
Met de ontwikkeling van speciale graafapparatuur (zoals de hydrofrees) is het mogelijk geworden smalle sleuven tot steeds grotere diepte te graven. De controle op verticaliteit, het voorkomen van torsie van het graafwerktuig en de mogelijkheid zonodig in het graafproces in te grijpen maken het nu mogelijk de kwaliteit van de wand ook op grotere diepte te garanderen.
Slurry/foliewanden
Nieuw zijn de (bentoniet-)folie- of schermwanden die zonder voorafgaande ontgraving van de grond in de bodem worden geïnstalleerd. Tot op heden zijn er met deze schermen diverse projecten gerealiseerd waarbij de diepte van de schermen weliswaar beperkt was. Verwacht wordt dat deze wanden in de bebouwde omgeving in de toekomst meer zullen worden toegepast.
Van slurry/foliewanden is de afgelopen jaren weinig vernomen, mogelijk wegens de relatief beperkte diepte welke met de wand kan worden bereikt en een gebrek aan kennis in de milieuwereld