Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Isolatie, verticale afdichting, uitvoeringsvormen, technische gegevens injectie vanuit in de bodem gebrachte profielen

Principe van de techniek en aspecten van de uitvoering
In Duitsland en Frankrijk zijn deze wanden onder de naam slibwand als grondwaterkering in goed doorlatende zandgronden toegepast. Omdat de wand in verhouding tot diepwanden dun is (80 - 150 mm), is het grondwaterverhang over de wand groot. In verschillende gevallen zijn deze dunne wanden met erin geplaatste kunststof folies gecombineerd tot een ‘combinatiewand’ (voor meer informatie zoek ook op combinatiewand).

Door Nijkamp (1982) wordt in zijn beschrijving van de aanleg van een wand in Tollebeek aangeraden de werkzaamheden te beginnen met het maken van een greppel op het tracé (zie literatuurverwijzing 19). Deze greppel voorkomt dat de specie die in de reeds gemaakte panelen opwelt, tijdens het trillen van het profiel en het volpersen van de sleuf zich over het terrein zal verspreiden. Daarnaast heeft de specie in de greppel het voordeel dat het scherm op het niveau van het maaiveld meer stevigheid krijgt, waardoor mechanische beschadiging wordt voorkomen. Er kan ook met schotten worden gewerkt.

De wand wordt gemaakt door eerst een stalen H-vormig profiel in de bodem te brengen. Daarna wordt het profiel weer langzaam uit de bodem getrokken waarbij de vrijgekomen ruimte onder het profiel onder druk wordt gevuld met een substantie die na verharding een lage doorlatendheid heeft. Een voorbeeld van een dergelijke substantie is cement-bentoniet. Ten behoeve van de injectie zijn in het H-vormige profiel injectielansen aangebracht. (In het geval dat ook folie wordt toegepast wordt geen H-profiel gebruikt maar open stalen schotten (1,5 m breed) met slotgeleiding.)

Wanneer het profiel in z’n geheel getrokken is, is een wandsegment gereed ter breedte van het profiel. Het profiel wordt steeds overlappend met het voorgaande gedeelte van het scherm in de bodem gebracht, waardoor voegen kunnen worden vermeden. De wand moet tot in een horizontale slecht doorlatende laag worden doorgezet om ‘onderloopsheid’ te voorkomen. (zie tevens onderstaande figuur)

Bij het inbrengen van de profielen vindt een geleiding langs gordingen plaats (zie literatuurverwijzing 20).

Bij deze techniek is van belang dat er een injectiemengsel gebruikt wordt dat in de bodem verhardt en voor water een slecht doorlatende substantie vormt, bijvoorbeeld cement-bentoniet. Afhankelijk van de grondslag kan er aan het mengsel een toeslagstof als waterglas worden toegevoegd om uitharding van het materiaal te versnellen.

Door de in verhouding geringe dikte moet de wand een hoge dichtheid hebben (meer dan 1,5 ton/m³), een hoog bindingsvermogen (voor water) en een geringe doorlatendheid. Hiermee kan een te hoog verlies door filtratie van het materiaal in de bodem worden voorkomen en ook verhoogd het de weerstand tegen erosie waar, zeker gezien de hoge hydraulische gradiënt over de wand, een substantieel risico voor aanwezig is.

In onderstaande tabel zijn de technische gegevens van injectie vanuit in de bodem ingebrachte profielen voor verticale afdichting weergegeven.

Tabel Technische gegevens injectie vanuit in de bodem ingebrachte profielen voor verticale afdichting (zonder folie)

Technisch aspect

Specificatie

•Materiaal

•Bijvoorbeeld cement-bentoniet, evt. met toevoeging van waterglas om uitharding van het materiaal te versnellen (afhankelijk van grondslag)

•Dikte

•80 - 150 mm

•Maximale diepte

•25 m

•Doorlatendheid

•Circa 10-8 - 10-9 m/s (afhankelijk van samenstelling en dikte)

•Chemische resistentie

•Resistent tegen de meest voorkomende verontreinigende stoffen (zoek ook op materialen voor diepwandconstructies).

•Levensduur

•Niet bekend

•Aansluiting op slecht

•Voldoende bij insteekdiepte van 1 - 2 m doorlatende laag

•Apparatuur

•Heimachine, vibrator of dieselhamer, aggregaat, menginstallatie voor cement-bentoniet en profielen met aangelaste injectielansen

•Werkruimte

•Werkhoogte even groot als de te bereiken diepte; ruimte langs de wand afstemmen op benodigde manoeuvreer-ruimte van de kraan; ruimte voor opslag, meng- en pompinstallatie en slibbassin vergen daarnaast een ruimte van 300 - 500 m2

•Produktiecapaciteit

•400 - 500 m2 wand per dag