Baggeren en transporteren, trends en ontwikkelingen, snijkopzuiger 1

De onder de noemer van snijkopzuiger beschreven technieken zijn, uiteraard met uitzondering van de klassieke snijkop, allen bedrijfsgebonden ontwikkelingen. Dit betekent dat met de keuze van de techniek in zekere zin ook het bedrijf is gekozen dat deze techniek heeft ontwikkeld. De technieken hebben echter min of meer met elkaar overeenkomende prestaties mits, de procesbeheersing van vergelijkbaar hoogwaardig niveau is. Hoewel per bedrijf in de regel slechts één werktuig met de door haar ontwikkelde zuigkop is uitgerust, kan de desbetreffende kop vergroot of verkleind worden al naar gelang de mogelijkheden van het werktuig en de vereiste producties. Er zijn enige specifieke kengetallen en ervaringen bekend van de werktuigen zoals die door de diverse bedrijven zijn ontwikkeld.

Milieusnijkop

Binnen het kader van het PHARE programma van de Europese commissie zijn in 1991 meerdere partijen uitgenodigd om in te schrijven voor het baggeren van een dunne laag slib in Lake Balaton in Hongarije. Op basis van de door haar ontwikkelde milieusnijkop heeft IHC een met deze kop uitgeruste zuiger geleverd (IHC Beaver 600, productiecapaciteit 250 – 300 m³/uur). Dit vond plaats in 1992 [11]. De werkzaamheden betreffen het verwijderen van een toplaag van 15 tot 20 cm met een minimum aan vertroebeling en mors. Het baggervolume bedraagt circa 5 miljoen m³ over een oppervlakte van circa 26 km². Men ondervond hinder van niet verwacht grof vuil en het zou bovendien wenselijk geweest zijn, indien de zuiger beter was uitgerust met een volwaardig procescontrolesysteem. De beschikbare financiën voor dit project waren niet toereikend om hierin te voorzien. Overigens resulteerden de werkzaamheden van de zuiger in het bereiken van een aanvaardbaar milieuhygiënisch rendement. Het principe van de milieusnijkop, waarbij een groter aantal messen wordt toegepast dan de klassieke snijkop, maakt de constructie vooral bij kleine zuigers zoals die voor het Lake Balaton project, gevoeliger voor grof vuil. IHC heeft aan een buitenlandse aannemer een Beaver 1600 geleverd met een milieukop van hetzelfde principe. Bij deze grotere uitvoering is de gevoeligheid voor grof vuil veel minder. Tevens werden hierbij alle noodzakelijke procescontrolesystemen toegepast, waardoor de bestuurbaarheid toenam en de vertroebeling nog verder kon afnemen.

De hoofdkenmerken van de Beaver 600 zijn de volgende:

Milieuschijfsnijkop

De milieuschijfsnijkop zoals deze thans door Boskalis wordt toegepast voor milieuvriendelijk baggeren, is ontwikkeld uit de oorspronkelijk door Breejenbout ontwikkelde schijfsnijkop voor het baggeren van sliblagen met een hoge concentratie. De toegepaste procescontrole en verbeteringen aan de kop bieden de mogelijkheid om dunne lagen met variabele dikte en niveau nauwkeurig en met een hoge concentratie te baggeren. De laagdikten variëren tussen de 0,2 en 0,8 m. De baggernauwkeurigheid is minder dan 0,10 m. Er is nauwelijks sprake van vertroebeling of mors. Bij het baggeren van slib zijn concentraties haalbaar van 70%.

De milieuschijfsnijkop wordt toegepast op de zuiger 'Vecht' met de volgende hoofdkenmerken:

Veegkop

De veegkop (sweephead) is het antwoord van Dredging International (DI), gevestigd in België, op de uitdaging van de eis om milieuvriendelijke baggertechnieken toe te passen bij het verwijderen van verontreinigde waterbodem. De veegkop is een verdere ontwikkeling van de DI 'scoophead' en is toegepast op de Vlaanderen XV. De veegkop kan men instellen op laagdikten die variëren tussen de 0,2 m en 0,6 m. Ook bij geringe laagdikten worden aanvaardbare concentraties gebaggerd. De verticale baggernauwkeurigheid bedraagt minder dan 0,1 m en de horizontale nauwkeurigheid minder dan 0,3 m. De Vlaanderen XV kan worden ingezet in baggerdiepten tussen de 3 en 14 m. De maximale breedte van de baggersnede bedraagt 80 m.

De hoofdafmetingen van de Vlaanderen XV zijn de volgende: