Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Behandelen en bestemmen van baggerspecie, Scheidingstechnieken voor baggerspecie

Doordat verontreinigende stoffen in de waterbodem zich met name hechten aan de fijne fractie en het daarin aanwezige organische stof, bieden scheidingstechnieken goede mogelijkheden om tot een opdeling te komen in een grove fractie (zand) en een fijne fractie met daarin geconcentreerd de verontreinigende stoffen.

Sedimentatiebekkens
Bij scheiding van baggerspecie in sedimentatiebekkens wordt gebruik gemaakt van het verschil in sedimentatiegedrag tussen grove zware (zand)deeltjes en de fijne lichte (slib)deeltjes. In het bekken stroomt de baggerspecie van het inspuitpunt naar de effluentzijde. Aan de effluentzijde stroomt overtollig water met daarin de niet gesedimenteerde deeltjes uit het bekken naar een slibbassin. Met toenemende afstand tot het inspuitpunt neemt de diameter van de gesedimenteerde deeltjes af.
Doordat de verontreinigende stoffen met name aan de fijne deeltjes zijn geadsorbeerd neemt ook de kwaliteit met toenemende afstand tot het inspuitpunt af. De inzet is om een zodanige scheiding te bewerkstelligen, dat het afgescheiden zand in het sedimentatiebekken minimaal een kwaliteit heeft die voldoet aan de normen van het Besluit bodemkwaliteit (Maximale Waarden).

Hydrocyclonage
In een hydrocycloon wordt de specie op deeltjesgrootte en dichtheid gescheiden. Een hydrocycloon is over het algemeen een taps toelopende cilinder waar het slibwatermengsel tangentiaal ingespoten wordt. Door de centrifugaal krachten worden deeltjes met een grotere dichtheid dan het water naar de buitenwand gedreven en door de zwaartekracht naar beneden getransporteerd. De lichtere deeltjes worden met het water aan de bovenkant afgevoerd. Het (in te stellen) scheidingspunt ligt meestal tussen de 50 µm en 63 µm.

Opstromen
Opstromen is ook een fysische scheidingsmethode waarbij de deeltjes op grootte en dichtheid worden gescheiden. In principe vindt afscheiding plaats van lichte deeltjes door selectieve bezinking in een opstromende vloeistof. Deze stap kan worden uitgevoerd op de onderloop ontstaan bij hydrocyclonage.

Jiggen
Scheiding kan ook worden gerealiseerd door middel van een pulserend bed of deinmachine (de jig). Dit is een licht hellende, langwerpige bak met als bodem een zeefplaat, waarin het waterpeil zeer snel kan worden gewisseld, zodat een fluïdiserend bed wordt gevormd. De zware deeltjes zakken naar beneden door de zeef en de kleine deeltjes komen naar boven.