Scheiden van baggerspecie, Polishen of nareinigen van zandfractie na bulkscheiding van baggerspecie

Polishen wordt toegepast om de kwaliteit van de zandfractie die ontstaan is na de bulkscheiding van baggerspecie, verder te verbeteren. De bulkscheiding is namelijk nooit volledig, aangezien bij de zojuist beschreven technieken er altijd sprake is van zogenaamde ‘misplacement’: een klein deel van de deeltjes zal in de ‘verkeerde’ fractie terechtkomen. Spiralen en magneetscheiding worden toegepast op de zandfractie, terwijl flotatie ook kan worden toegepast op de fijne fractie.

Spiraalscheiders
Er worden twee typen spiralen gebruikt, de Humphrey en de kolenspiraal. De eerste is bedoeld voor de afscheiding van zware deeltjes (zware metalen), de tweede voor lichte deeltjes (organische fractie met organische verontreinigingen als PAK). Onder in de spiraal worden de twee of eventueel drie stromen gescheiden opgevangen door een schotje te plaatsen (zie figuur). De zware deeltjes worden aan de binnenkant van de spiraal geconcentreerd, terwijl de lichte met de vloeistof door de centrifugale krachten zich naar de buitenzijde bewegen. De te scheiden deeltjes moeten echter minimaal 1000 kg/m³ in dichtheid verschillen om een goede scheiding te verkrijgen.

Flotatie
Flotatie of schuimscheiding is een nat proces waarbij deeltjes selectief worden verwijderd door hechting aan luchtbelletjes, die vervolgens opstijgen naar het oppervlak. De hechting wordt verkregen door toevoegen van oppervlakteactieve stoffen, die specifiek aan de te verwijderen verontreinigende deeltjes hechten. Deze oppervlakteactieve stof bevat tevens een waterafstotend deel, dat bij voorkeur aan een luchtbel hecht. Verder kunnen stoffen worden toegevoegd die als doel hebben het vormen van een stabiel schuim, of de niet af te scheiden deeltjes ‘waterminnend’ te maken, zodat de scheiding beter en sneller verloopt. Het schuim wordt met een spaan afgeroomd (zie onderstaande figuur).
Flotatie wordt in een cascade van rechthoekige cellen of cilindrische kolommen uitgevoerd.

Magneetscheiders
Met magneetscheiders kunnen magnetische of magnetiseerbare materialen worden afgescheiden. Bij een lage veldsterkte (apparaat: LIMS, lage intensiteit magneetscheiding) zijn dat de zogenaamde ferromagnetische delen (zoals ijzer), bij een hoge veldsterkte (apparaat: HGMS, hoge gradiënt magneetscheiding) kunnen de zogenaamde para- en diamagnetische delen worden gescheiden. Diamagnetische delen worden door magneten afgestoten, terwijl paramagnetische delen worden aangetrokken. De effecten zijn echter veel zwakker dan bij ferromagnetische delen. De mogelijkheid om met magneetscheiders zware metalen te verwijderen is nog niet goed theoretisch onderbouwd. IJzeroxiden zijn vaak verontreinigd met zware metalen, waardoor deze met LIMS kunnen worden afgescheiden. Dit principe wordt toegepast in de grondreiniging. Met HGMS kunnen in principe koper-, zink- en loodzouten worden verwijderd, maar praktijkgegevens ontbreken voor baggerspecie en grond.