Scheiden van baggerspecie, Principe van de techniek: mechanisch scheiden van baggerspecie

Scheiden is een proces waarbij baggerspecie wordt gesplitst in twee of meer deelfracties. Het proces staat ook wel bekend als natte grondreiniging of classificatie. De techniek is grotendeels afkomstig uit de mijnbouw, maar met specifieke aanpassingen voor deze toepassing. Doelstelling is om een zo groot mogelijke fractie nuttig toepasbaar materiaal te winnen. Het belangrijkste achterliggende principe is, dat zowel organische als anorganische verontreinigende stoffen de neiging hebben zich te binden aan het oppervlak van kleine deeltjes in de baggerspecie, de silt- (2 – 63 µm) en kleideeltjes (< 2 µm) en aan organische stof (humus). Door deze deeltjes met de daaraan gebonden verontreiniging af te scheiden, blijft een relatief schone zandfractie over. In sommige gevallen is de verontreiniging als deeltjes aanwezig die bij scheiden in de zandfractie terechtkomen, bijvoorbeeld teerklompjes, straalgrit of looddeeltjes. Dit vereist dan speciale aandacht.

Het afscheiden van (bodem)deeltjes en verontreinigingen berust op verschillen in:

• deeltjesgrootte en -vorm;
• dichtheid;
• magnetische eigenschappen;
• fysisch-chemische bindingssterkte, ook wel aangeduid als oppervlakte-eigenschappen.

De belangrijkste scheiding is de scheiding in zand en slib. Daarbij wordt vooral gebruik gemaakt van verschillen in deeltjesgrootte en dichtheid. In de praktijk van baggerspecie wordt daarbij vooral gebruik gemaakt van sedimentatiebekkens, hydrocyclonen en opstroomkolommen.

Voor de eventuele verdere reiniging ofwel ‘polishing’ van het afgescheiden zand kan gebruik gemaakt worden van verschillen in magnetische eigenschappen en fysisch-chemische bindingssterkte.

De fysisch-chemische binding kan worden beïnvloed door toevoegen van speciale stoffen, zoals extractie- en flotatiemiddelen. De verontreiniging wordt dan overgebracht naar de vloeistoffase (extractie) of in deeltjesvorm aan luchtbelletjes gehecht en via het schuim aan de oppervlakte afgevoerd (flotatie). Voor meer informatie over extractie zoek op chemische en thermische technieken (=zoekadvies).

De meest gebruikte polishingtechnieken zijn spiraalscheiders, flotatiecellen en magneetscheiders.