Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Natuurlijke verwerkingstechnieken voor baggerspecie, Vormen van rijping van baggerspecie

Bij rijping van baggerspecie kan onderscheid gemaakt worden tussen:

  1. Natuurlijke ontwatering (zandrijke specie)
  2. Rijping op de kant (matig zandige of slibrijke specie)
  3. Rijping in een depot (matig zandige of slibrijke specie)

Het onderscheid tussen natuurlijke ontwatering en rijping is kunstmatig. Bij natuurlijke ontwatering (altijd van zandige specie) treden dezelfde processen op als bij rijping. Voor de praktijk zijn er grote verschillen omdat e.e.a. bij zandige specie sneller verloopt met minder spectaculaire gevolgen (scheurvorming treedt bijvoorbeeld niet op en daardoor is de volumereductie beperkt). Voor de praktijk is het daarom handig natuurlijke indroging (= rijping van zandige specie) apart te behandelen.

De duur van het rijpingsproces varieert van enkele weken voor zandige specie (natuurlijke ontwatering) en rijping op de kant, tot twee jaar voor rijping van kleiige specie in een depot. De benodigde verblijftijd is afhankelijk van:

  • de laagdikte waarin de specie op de kant of in het depot wordt gebracht;
  • de fysische samenstelling van de baggerspecie, waaronder het organische stofgehalte en de korrelgrootteverdeling;
  • de hydrologische factoren, zoals verdamping, neerslag, kwel, oppervlakkige afvoer en drainage;
  • rijpingsbevorderende maatregelen, zoals regelmatig omzetten van de specie.

Bij natuurlijke ontwatering van zandrijke specie verloopt de ontwatering binnen enkele weken tot 2 maanden.
Bij rijping van kleiige specie in een depot zal over het algemeen gestreefd worden naar een jaarlijkse cyclus waarbij de vulling van het depot geschiedt in het najaar, de ontwatering in de winter en de rijping voornamelijk plaatsvindt in de lente- en zomerperiode. Bij een laagdikte van één meter kan matig zandige specie over het algemeen zonder enige vorm van bewerking volledig zijn gerijpt binnen deze periode. Voor kleiige en venige specie is het soms nodig om rijping te stimuleren door het nemen van maatregelen die de afwatering verbeteren en/of de verdamping vergroten. Door regelmatig omzetten van de specie wordt de zuurstoftoetreding bevorderd.

[1 en 13]