Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Immobilisatie van baggerspecie, Kosten

De kosten voor koude en thermische immobilisatie van baggerspecie verschillen sterk per techniek.

Bij koude technieken zijn de kosten voor de toeslagstoffen een belangrijke post, bij de thermische technieken zijn de afschrijvingen op de installaties de meest belangrijke kostenposten [6]. De hieronder genoemde bedragen dienen slechts als indicatie, met de meeste technieken is onvoldoende praktijkervaring om de exacte kosten te schatten.

Naar schatting liggen de kosten voor verwerking door middel van immobilisatie met behulp van anorganische bindmiddelen tussen de € 45 tot € 90 per ton droge stof specie [10], al worden door sommige instellingen ook lagere bedragen (€ 23) genoemd. De kosten zijn sterk afhankelijk van de aard van de contaminanten die aanwezig zijn in de specie. Voor sommige verontreinigingen moeten namelijk speciale (dure) additieven worden toegevoegd om die stoffen voldoende vast te leggen in het immobilisaat.

Bij de thermische technieken zijn de kosten sterk afhankelijk van de hoeveelheid zand die van tevoren afgescheiden kan worden. Voor de productie van Ecogrind werd geschat dat voor een (nog te bouwen) full-scale installatie van 160.000 ton Ecogrind per jaar, de totale kosten van verwerking € 90 à € 115 per ton droge stof specie bedragen. Hierbij is uitgegaan van een drogestofgehalte van de aangevoerde baggerspecie van 30%, en is geen rekening gehouden met de opbrengst van zand en Ecogrind.

Per ton product (immobilisaat) gerekend is smelten een heel dure techniek. Daar echter, na zandafscheiding, drogen en verbranding van het organisch materiaal, veelal slechts een klein deel van de specie op deze manier behandeld hoeft te worden, vallen de kosten per ton situ specie mee. Hierbij is uitgegaan van een laagwaardige toepassing van het product (toeslagmateriaal voor asfaltbeton) en gebruik van schone grondstoffen als toeslagmateriaal. De verwerkingskosten kunnen verder verlaagd worden door te kiezen voor een hoogwaardige toepassing van het product, en door het gebruik van afvalstoffen als toeslagstof.

In onderstaande tabel staan de geschatte kosten per ton droge stof verwerkt materiaal, ter vergelijking zijn de kosten van storten toegevoegd.

Geschatte kosten immobilisatietechnieken (per t.d.s. invoer).

Techniek/product

Kosten (€ /t.d.s. invoer (unit operation)

Opmerkingen

Storten, nat depot

13

alles storten, referentiescenario [4]

Scheiden

14-18

exclusief storten van het residu;

Koude immobilisatie; beton

23-70

afhankelijk van samenstelling specie en aard verontreinigingen

Sinteren; productie van kunstgrind

116

capaciteit: 100.000 ton d.s./jaar, kosten incl. drogen (invoer 50% d.s.), excl. baggeren, transport, scheiden, ontwateren en afzet producten [4]

Smelten

150

capaciteit: 100.000 ton d.s./jaar, kosten incl. drogen (invoer 50% d.s.), excl. baggeren, transport, scheiden, ontwateren en afzet producten [4]


Voor de schatting van de kosten voor de totale verwerking van de specie met behulp van thermische immobilisatietechnieken (d.w.z. scheiden, ontwateren, en vervolgens thermische immobilisatie van de fijne fractie), zijn de kosten teruggerekend naar kosten per m3 situ waterbodem, waarbij drie types specie onderscheiden worden: zandrijke specie ( 80% van d.s. > 63µm), matig zandige specie (50% van ds > 63µm) en slibrijke specie (20% van de d.s. >63µm). De kosten van eventueel polishen van de afgescheiden zandfractie zijn hierbij niet meegenomen. De omrekening wordt in detail beschreven in [11]. Van grote invloed op de kosten is het verschil in dichtheid van de verschillende species; een m3 zandrijke specie bevat bijna 1,2 ton droge stof, terwijl een m3 slibrijke specie slechts 0,5 ton droge stof bevat.

Op vergelijkbare wijze zijn de kosten per m3 situ specie berekend voor verwerking door middel van koude immobilisatietechnieken, waarbij als schatting voor de kosten van de totale verwerking is uitgegaan van € 68/t.d.s.

Kosten (€) verwerking per m3 situ specie. Tussen haakjes staan de kosten voor het onderdeel immobilisatie (smelten, sinteren, dan wel cementeren)

Type specie

Zandafscheiden, ontwateren en sinteren residu

Zandafscheiden, ontwateren en smelten residu

Rijpen + koude immobilisatie

Zandrijk

46 (27)

54 (35)

31 (27)

Matig zandig

68 (50)

82 (64)

48 (39)

Slibrijk

46 (49)

78 (63)

nvt

Daarnaast moet, voor een uiteindelijke inschatting van de totale verwerkingskosten, ook de opbrengst van de producten in ogenschouw genomen worden. In het algemeen zijn thermische immobilisatieproducten beter af te zetten en hebben ze een hogere marktwaarde. Een kleine opsomming: grind € 6 tot € 14,–/ton, steenslag € 11/ton, stort-/breuksteen € 16/ton, en zetsteen (natuurlijk basalt) € 45 à € 60/ton.