Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Immobilisatie van baggerspecie, Milieuverdienste

De milieuverdienste van immobilisatietechnieken voor baggerspecie wordt in onderstaande tabel samengevat. Hierbij is de milieuverdienste uitgedrukt in enerzijds het prestatiegebied (type specie, type stoffen) en anderzijds de milieuwinst (hoeveelheid van in situ droge stof die tot product verwerkt wordt en de kwaliteitsverbetering).

De prestatiegebieden van zowel koude als thermische immobilisatietechnieken zijn zeer groot. De technieken kunnen worden ingezet voor behandeling van alle soorten (combinaties) van stoffen, in (deelfracties van) slibrijke, matig zandige of zandrijke species.
Bij de toepassing van koude immobilisatie voor slibrijke specie is overigens gebleken dat verwerking van materiaal met meer dan 10% lutum en meer dan 10% organisch stof problemen kan opleveren. In dergelijke situaties is het raadzaam eerst gericht laboratoriumonderzoek uit te voeren.

De milieuwinst van thermische immobilisatietechnieken ligt in de verbranding van organische microverontreinigingen en in de vastlegging (immobilisatie) en voor sommige metalen vervluchtiging van zware metalen. Het rendement voor beide stoffen is hierbij zeer hoog (99 à 100%), terwijl materialen ontstaan met goed bruikbare civieltechnische eigenschappen. Dit resulteert in een reductie van benodigd depotvolume en gebruik aan primaire grondstoffen. De thermische technieken kunnen verschillende producten leveren (grind of granulaat, dat als toeslagstof in cementbeton kan worden gebruikt, en vormgegeven producten als zetstenen of stortstenen). Praktijkervaring is echter nog beperkt.
Bij thermische immobilisatie wordt de fijne fractie van de specie na zandafscheiding behandeld, waardoor 20- 80% van de in situ droge stof product wordt. Wanneer echter deze resultaten in combinatie met die van fractiescheiding worden gezien, dan wordt de milieuwinst groter, daar ook de grove fractie in een toepasbaar product (dat voldoet aan de generieke Maximale Waarden van het Besluit bodemkwaliteit) wordt omgezet, waardoor over het geheel genomen vrijwel 100% van de baggerspecie wordt omgezet in product.

Overzicht milieuverdiensten immobilisatietechnieken

[%]

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Thermische immobilisatie

Prestatiegebied:

 

Type specie

zandrijk
matig zandig
slibrijk

Type stoffen

omive
zware metalen
cocktails

Milieuwinst:

Hoeveelheid product

20% (zandrijk)
-50% (matig zandige specie)
-80% (slibrijke specie)

 

Kwaliteitsverbetering*

immobilisatie/vervluchtiging metalen: 99%

Kwaliteitsverbetering*

verwijdering omive: 100%

Koude immobilisatie

Prestatiegebied:

Type specie

zandrijk
matig zandig
slibrijk

Type stoffen

omive
zware metalen
cocktails

Milieuwinst:

Hoeveelheid product

100%

Kwaliteitsverbetering*

immobilisatie omive en metalen: 85%

 

Kwaliteitsverbetering*

verwijdering omive: 0%

* gerelateerd aan de input, c.q. de totale te behandelen fractie

De milieuwinst bij koude immobilisatie is vergelijkbaar. De totale hoeveelheid baggerspecie wordt bij deze behandeling omgezet in toepasbaar product. Evenals bij de thermische technieken worden zware metalen vastgelegd (geïmmobiliseerd). De immobilisatie verloopt minder goed dan bij thermische technieken (rendement geschat op circa 85%). Groot verschil tussen beide immobilisatietechnieken is dat de organische microverontreinigingen (omive) niet worden verwijderd, maar worden ingekapseld. Omdat voor organische stoffen geen gevalideerde uitloogtoetsen bestaan, moet (voorlopig) de kwaliteit ten aanzien van deze stoffen getoetst worden aan de Maximale Waarden van het Bbk. Omdat de organische stoffen niet worden afgebroken of verbrand, betekent dit een ernstige beperking van de praktijkprestatie op het gebied van kwaliteitsverbetering (te weten: 0%).

Bij de koude technieken kan, door te variëren met de hoeveelheid toeslagstoffen, meestal een voldoende sterk materiaal verkregen worden, dat geschikt is voor bijvoorbeeld fundering van wegen. Ook hier ontbreekt voldoende praktijkervaring. Koude immobilisatie is geschikt voor behandeling van ongescheiden specie, waardoor 100% van de in situ droge stof tot product wordt omgevormd.