Bestemmen van baggerspecie en producten, Regelgeving voor toepassen van producten uit baggerspecie

Hieronder is beknopt samengevat welke regelgeving relevant is bij de toepassing van (producten uit) baggerspecie.

Technische regelgeving
Technische regelgeving voor de verschillende toepassingen is vastgelegd in NEN-normen, Standaard RAW Bepalingen en beoordelingsrichtlijnen. In de onderstaande tabel wordt de belangrijkste technische (privaatrechtelijke) regelgeving per product opgesomd.

Belangrijkste privaatrechtelijke regelgeving per toepassing

Besluit bodemkwaliteit
Bouwstoffen die in contact (kunnen) komen met hemel-, oppervlakte- en grondwater moeten voldoen aan het Besluit bodemkwaliteit . Voordat een bouwstof toegepast wordt, dient getoetst te worden aan de voorwaarden van het Besluit bodemkwaliteit. Om aan te tonen dat de bouwstof voldoet zijn de volgende mogelijkheden toegestaan:

• partijkeuring;
• erkende kwaliteitsverklaring;
• fabriekant-eigen verklaring.

Stortverbod
In een groot aantal gevallen was, en in enkele gevallen is, het financieel aantrekkelijker (verontreinigd) baggerspecie te storten dan deze materialen op te werken om de herbruikbare componenten er uit te halen. Deze bewerkingsstap(pen) is (zijn) in veel gevallen aanzienlijk duurder dan het materiaal simpelweg storten. Storten van afval staat binnen het concept van de ‘Ladder van Lansink’ echter op de laatste plaats en dient zodoende uit beleidsoogpunt te worden voorkomen. Om deze reden heeft VROM een aantal jaar geleden besloten het Stortverbod voor herbruikbare materialen in te stellen.
Baggerspecie neemt daarin een bijzondere positie in.

Certificering
Een belangrijke rol in de publiekrechtelijke en privaatrechtelijke regelgeving speelt certificering. Alleen een erkende kwaliteitsverklaring is namelijk een voldoende bewijs voor het bevoegd gezag in het kader van het Besluit bodemkwaliteit. Behalve dit, heeft certificering nog een aantal andere voordelen:

• de productcontrole vindt steekproefsgewijs plaats. Niet iedere partij behoeft te worden gekeurd;
• de keuringsinspanning neemt af naarmate de kwaliteit beter is;
• de monsterneming kan door de producent worden uitgevoerd, terwijl bij partijkeuring een AP04-geaccrediteerde instantie de monsterneming dient uit te voeren;
• een positief effect op het imago;
• de vaste lasten zijn relatief laag.

Nadelen zijn:

• een relatief hoge investering;
• een ingewikkelde keuringssystematiek.

Een product kan gecertificeerd worden wanneer het voldoet aan de eisen die zijn opgenomen in een zogenaamde beoordelingsrichtlijn (BRL). BRL’en spelen een belangrijke rol in het certificeren. Immers, in de beoordelingsrichtlijn staat precies aan welke eisen een bepaald onderwerp, product, dienst, proces of uitvoering moet voldoen. Een BRL biedt zo de basis waarop een certificatie-instelling een verklaring afgeeft over een bepaald onderwerp. Verder staat in de BRL vermeld welke procedures moeten worden gevolgd en hoe vaak een controle moet worden uitgevoerd door de certificatie-instelling.
Voor zand uit baggerspecie is een beoordelingsrichtlijn beschikbaar op basis waarvan bedrijven kunnen worden gecertificeerd en die het mogelijk maakt zand uit baggerspecie te leveren met een erkende kwaliteitsverklaring (BRL 9335). In deze beoordelingrichtlijn zijn zowel technische als milieuhygiënische eisen opgenomen voor zand uit een scheidingsinstallatie en zand uit een sedimentatiebekken. Hiervoor zijn aparte keuringsprotocollen geschreven. Het attest heeft alleen betrekking op de toepassing van het zand als ophoog- en aanvulzand of zand voor zandbed. De beoordelingsrichtlijn omvat verder ook de toepassing als beton- en metselzand.
Dezelfde BRL is beschikbaar voor grond die in werken wordt toegepast en voor producten uit grondreinigingsinstallaties (BRL 9335). Voor de overige producten uit baggerspecie zijn vooralsnog geen BRL’en beschikbaar. Afhankelijk van de vraag uit de markt, zullen deze worden ontwikkeld. Deze producten dienen derhalve voorlopig door middel van een partijkeuring op hun geschiktheid te worden beoordeeld.