Nazorg en beheer bodemsanering, financiële planning

Teneinde over de gehele nazorg- of beheerperiode van in situ saneringen voldoende financiële middelen beschikbaar te hebben, kunnen reserveringen worden gemaakt of kan een fonds worden opgericht. Dit speelt niet indien de nazorg is afgekocht bij een nazorgorganisatie [zie literatuurverwijzing A14].

Een objectieve berekening voor de hoogte van de reserveringen is de methode van de contantewaardeberekening. De contante waarde vertegenwoordigt een bedrag dat bij de huidige (effectieve) rente en inflatie nodig is om alle toekomstige kosten te dekken. Belangrijke onzekerheden hierbij zijn de toekomstige renteontwikkeling en de levensduur van de te vervangen installatie(onderdelen).

Er zijn ook andere methoden beschikbaar. Eén daarvan rekent met het rente- en inflatiecijfer in plaats van de effectieve rente [zie literatuurverwijzing A13].

Vaak wordt in de praktijk geen reservering gemaakt voor de gehele nazorgperiode, maar wordt per begrotingsperiode een bedrag opgenomen. In een dergelijk geval is een goede financiële planning noodzakelijk. De reden hiervoor is dat de nazorgkosten jaarlijks niet gelijk zijn. Ingeval er een herinvestering van bijvoorbeeld een verticaal scherm moet plaatsvinden, zal de initiatiefnemer in dat jaar voor relatief hoge kosten komen te staan. Ook ingeval de nazorg of het beheer wordt betaald uit een fonds waarin eenmalig een bedrag is gestort gebaseerd op de contantewaardeberekening, is een goed financieel beheer noodzakelijk. Met het gereserveerde bedrag moet immers blijvend de nazorg kunnen worden bekostigd.

Vooral voor complexe gevallen is een financiële planning en een financieel beheer noodzakelijk. Een goed financieel beheer biedt voordelen doordat tijdig kan worden gestuurd op bepaalde (afwijkende) financiële situaties (bij een inspanningsverplichting) voortijdige belastingaftrek bij komende herinvestering in het saneringssysteem.

Financiële planning
Maak op basis van het nazorg- of beheerplan een financiële planning. De financiële inspanningen voor de komende jaren kunnen hiermee inzichtelijk worden gemaakt. Op deze wijze kunnen tijdig reserveringen worden gemaakt voor kostenintensieve werkzaamheden als vervangingen.

Evaluatie en bijsturing
Op basis van ervaring die is opgedaan met de voortgang van de sanering, kan vervolgens de financiële planning worden bijgesteld binnen de beheercyclus.
Op de volgende gronden zou een bijstelling van het financiële planning nodig zijn:

• een bijgestelde prognose van de saneringsduur;
• een bijstelling van de intensiteit van de saneringsmiddelen;
• bijstelling van te hanteren tarieven (verwerking afvalstromen);
• bijstelling van de benodigde monitoringsintensiteit;
• bijstelling van de levensduur van de systeemonderdelen (bijvoorbeeld op basis van ervaringscijfers of metingen);
• bijstelling van de benodigde intensiteit van onderhoud.

Als handreikingen om de financiën in de loop van de sanering te beheersen, kunnen worden genoemd:

• Bedenk hoe de uitbesteding van de werkzaamheden die in het kader van de sanering moeten worden uitgevoerd, in contractuele zin vorm wordt gegeven. Afhankelijk van de aard van de werkzaamheden kan een specifieke wijze van aanbesteding besparend werken. Door langlopende contracten kan vaak een aantrekkelijke prijs worden bedongen. Een te grote afhankelijkheid van een bepaalde partij kan echter in de loop van de uitvoering nadelig werken op de financiële beheersing, terwijl een te frequente wijziging van de uitvoerende partij tot inefficiëntie en kostenverhoging kan leiden.
• Zet een financiële administratie op van de uitgaven.
• Evalueer regelmatig het uitgavenpatroon en vergelijk dat met de vooropgestelde ramingen.
• Indien de (bijgestelde) prognoses belangrijk afwijken van de in de beschikking genoemde uitgangspunten, kan er aanleiding zijn om in overleg te treden met het bevoegd gezag.
• Evalueer regelmatig in hoeverre er door gewijzigde invloeden of omstandigheden integratie van autonome ontwikkelingen met de sanering tot kostenbesparing kan leiden.
• Maak de begroting van de sanering tot een vast onderdeel van de jaarlijkse financiële evaluatie van de eigenaar. Beoordeel steeds in hoeverre er door gewijzigde omstandigheden (bedrijfsmatig, saneringsmatig) een andere financieringsstructuur moet worden gekozen.