Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Sturing bij in situ saneringen, biorestauratie bron en pluim

Aanvangssituatie en organisatie
De deklaag onder een chemische wasserij is ernstig verontreinigd met tetrachlooretheen (PER) en de afbraakproducten tot en met etheen. De deklaag bestaat uit klei met een ingesloten zandlaag en onder de deklaag is een watervoerend pakket aanwezig. Hierin worden vooral de afbraakproducten van PER aangetroffen. Gekozen is voor een zo goed mogelijke verwijdering van de bron en de pluim. De verontreiniging wordt gesaneerd door de injectie van methanol dat de volledige dechlorering van PER kan bewerkstelligen. In de deklaag wordt een dicht netwerk van injectiepunten aangebracht. De verontreiniging in het watervoerend pakket zal, zonder nalevering vanuit het bovenliggende pakket, van nature afbreken, zo is uit een modellering gebleken (zie bovenstaande figuur).
De eigenaar van de wasserij is aansprakelijk en zal de sanering uit laten voeren door een aannemer, onder directie van een adviesbureau. Het bevoegd gezag heeft zich akkoord verklaard met een volledige in situ aanpak en natural attenuation voor de pluim. Er is geen getalsmatige invulling gegeven aan de verwijderingsdoelstelling. Overeengekomen is dat minimaal een stabiele eindsituatie moet worden gerealiseerd, waarbij in alle redelijkheid zoveel mogelijk verontreiniging wordt verwijderd uit de pluim. Voorwaarde voor de haalbaarheid van natural attenuation in de pluim is een verwijdering van de bron tot beneden I- waarde in het grondwater.

Beheerprogramma
Monitoring en controle
De monitoring van de sanering in de deklaag én de aquifer vindt plaats in peilbuizen die in een raster binnen de pluim zijn geplaatst. De peilbuizen worden bemonsterd en geanalyseerd op vluchtige gechloreerde koolwaterstoffen, DOC, macrochemie en waterstof. De sanering in de deklaag is intensief en de monitoring vindt elke maand plaats. De monitoring van de peilbuizen in het watervoerend pakket geschiedt twee keer per jaar.

De sanering in de deklaag is gepland voor drie jaar, waarbij intensief wordt gestuurd. Wekelijks is onderhoud aan de installatie, waarbij debieten, voorraden en het functioneren wordt gecontroleerd. De monitoring van de pluim in het watervoerend pakket behoeft geen controle/ onderhoud.

Toetsing
Bij de sanering van de deklaag is sprake van een vrijwel continue toetsing. Wekelijks worden debieten en substraatverbruik gecontroleerd, en maandelijks de (gemiddelde) concentratieontwikkeling per cluster van filters alsook voor individuele filters. Vrijwel direct wordt de installatie daarop bijgesteld door de installatiebeheerder en gerapporteerd aan de projectleider.
De concentratieontwikkeling in de pluim wordt gevolgd en getoetst op het gelijkblijven van de concentraties.

Evaluatie
Het gemiddelde beeld wijst op een gestage afname van concentraties; alleen plaatselijk is duidelijk stagnatie zichtbaar. De aanwezigheid van puur product wordt vermoed. Door het dichte raster van monitoringspunten kan gericht worden gezocht naar mogelijke zones met puur product. Een oude put met resten wordt daarbij aangetroffen.

Sturing
De put wordt verwijderd en extra injectiepunten worden aangebracht.

Calamiteitenplan
Er is geen calamiteitenplan opgesteld.

Financieringsplan
De sanering van de deklaag gebeurt op basis van opgebouwde reserves. De kosten van de sanering zijn reeds langere tijd voorzien. De monitoring van de pluim vergt meer tijd en overleg met omwonenden. Er wordt onderhandeld met de gemeente over afkoop van de pluim. De gemeente beheert de openbare ruimte en heeft ook enkele overlappende pluimen in beheer. De gemeente zal een nazorgfonds of organisatie in het leven moeten roepen voor het beheer.

Communicatieplan
De pluim bevindt zich onder een industriegebied met meerdere andere bedrijven. Deze bedrijven worden allemaal schriftelijk op de hoogte gebracht. Afhankelijk van overdracht aan de gemeente zal meer overleg met omringende bedrijven moeten volgen.