Afvalstoffase banden

Omschrijving en Euralcode

Definitie

Banden komen vrij bij onderhoudswerkzaamheden aan het autopark of zijn onderdeel van zwerfvuil of illegale stort.

Zeer Zorgwekkende stoffen

Van oude banden (voor 2010) en banden die buiten de EU geproduceerd zijn kunnen zeer zorgwekkende stoffen vrijkomen. Het gaat hierbij om aromatische oliën met hoge gehalten PAK’s.

Euralcode

Wanneer niet kan worden voorkomen dat bandenafval ontstaat hebben banden vrijkomend bij RWS projecten de volgende Euralcode:

Hoofdstuk

16 NIET ELDERS IN DE LIJST GENOEMD AFVAL

Subhoofdstuk

16 01 afgedankte voertuigen van verschillende soorten vervoer (met inbegrip van niet voor de weg bestemde machines) en afval van de sloop van afgedankte voertuigen en het onderhoud van voertuigen (exclusief 13, 14, 16 06 en 16 08)

Specifieke code

16 01 03: afgedankte banden.

Afvalbeleid

Elke stof, preparaat of voorwerp waarvan de houder zich ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen is een afvalstof (art 1.1 lid 1 Wm). Voor afvalstoffen gelden specifieke regels en is er een afvalstoffenbeleid dat staat beschreven in het Landelijk afvalbeheerplan (LAP). Voor een veel afvalstoffen is in het LAP een sectorplan opgenomen. Voor die afvalstoffen staat in de sectorplannen uitgebreide informatie over het specifieke beleid voor die afvalstoffen. Tot dat specifieke beleid behoort onder andere de minimumstandaard. Deze minimumstandaard geeft het niveau in de afvalhiërarchie waaraan de verwerking minimaal moet voldoen. In het beleidskader van het LAP staat hoe we in het algemeen met afvalstoffen in Nederland om gaan. Dit kader geeft het beleid over afvalbeheer, vergunningverlening en toezicht, acceptatie, verwerking, inzameling en gescheiden houden van afvalstoffen. In het beleidsblad [Landelijk afvalbeheerplan] staat meer informatie over de inhoud en doel van het LAP.

De minimumstandaard voor de verwerking van banden in de afvalfase staat in het sectorplan 52, Banden. Het gaat hierbij om banden die vrij komen van personenauto’s, lichte bedrijfsauto’s, aanhangwagens, tweewielige motorvoertuigen, vrachtwagens, bussen, landbouwvoertuigen en banden die qua samenstelling vergelijkbaar zijn hiermee. Andere banden vallen onder het Beleidskader of een ander sectorplan.

Voor autobanden geldt een producentenverantwoordelijkheid. In het Besluit beheer autobanden zijn onder andere minimale eisen gesteld voor verwerking opgenomen voor producten en importeurs.

Opslag en transport

Aan de opslag en het vervoer van banden worden geen speciale eisen gesteld. De banden moeten bij voorkeur worden ingeleverd een door de vereniging Band en Milieu (BEM) gecertificeerd bedrijf.

Verwerking

Voorbereiding voor hergebruik

Karkassen (banden die nog vernieuwd kunnen worden) komen in aanmerking voor loopvlakvernieuwing.

Banden worden gesorteerd voor exporteert naar o.a. Afrika, waar andere profieleisen worden gesteld. Dit betreft ongeveer een kwart van de afgedankte banden.

Andere nuttige toepassing, waaronder energieterugwinning

• Een aanzienlijke hoeveelheid schrotbanden wordt in de (Belgische en Duitse) cementindustrie ingezet als brandstof. Deze vorm van nuttige toepassing is minder hoogwaardig dan de genoemde hergebruiksopties, maar autobanden zijn minder milieubelastend dan het alternatief steenkool.
• Er lopen meerdere initiatieven om carbon black (kleurstof, vulkwaliteit), oftewel zwartsel, weer terug te winnen uit banden met als bijproduct brandstof in de vorm van gassen en vloeibare brandstoffen.

Recycling

• Een klein deel van de schrotbanden (d.w.z. banden die niet meer vernieuwd kunnen worden) wordt ingezet als stootkussen (bijv. jachthavens) of afdekmateriaal (landbouw); 
• Bij diverse bedrijven worden schrotbanden gegranuleerd, waarbij granulaat (gemalen rubber), staal en kunstgarens (nylon) vrijkomen, die voor recycling in aanmerking komen. Natuurrubbergranulaat heeft al diverse toepassingsmogelijkheden zoals stoeptegels, sportvloeren e.d. Een deel van het rubbergranulaat wordt toegepast in kunstgrasvelden, maar door de commotie rondom deze toepassing is de verwachting dat de afzet in dit marktsegment zal afnemen de komende jaren.
• De afzet van synthetisch rubbergranulaat is problematischer. Uit onderzoek blijkt bovendien dat het PAK-gehalte van personenautobandengranulaat zodanig is dat het granulaat alleen in gebonden vorm kan worden toegepast (dit is overigens ook de praktijk);  Rubbergranulaat kan ook worden verwerkt tot regeneraat. In nieuwe autobanden is een bijmenging van regeneraat mogelijk tot ca. 5%;
• RWS is in samenwerking met universiteiten en marktpartijen ultrastil asfalt aan het ontwikkelen met Bitumenrubbergranulaat uit oude rubberen banden. Dit wegdek is 10 dB stiller dan normaal asfalt. Daarnaast vindt er minder scheur- en spoorvorming plaats en is het recyclebaar. Vanaf 2023 moet ultrastil asfalt in de praktijk gaan worden toegepast;
• Butylrubber kan worden gedevulkaniseerd, waarna een product overblijft dat opnieuw als grondstof kan dienen voor de productie van autobinnenbanden en (brom-)fietsbanden.