Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Gasontladingslampen

Gasontladingslampen

Vrijkomen

Gasontladingslampen kunnen vrijkomen bij de volgende werkzaamheden:

  • Het vervangen van oude en/of kapotte lampen langs (rijks)wegen en in kantoorgebouwen,
  • Het slopen van gebouwen,
  • Het verwijderen lichtmasten.

Toelichting

De volgende typen gasontladingslampen kunnen worden onderscheiden:

  • De lagedruk natriumlamp (SOX) wordt gebruikt vanwege het hoge rendement. Deze lampen zijn wat duurder dan hogedruk natriumlampen. Door de oranje kleur is deze lamp niet bruikbaar op plaatsen waar kleurweergave noodzakelijk is.
  • De hogedruk natriumlamp (SON) en de hogedruk kwiklamp (HP-HPL) zijn goedkoper dan lagedruk natriumlampen. Vanwege de prijs van de hogedruk natriumlamp en de milieuschadelijkheid van kwik gaat de voorkeur uit naar de hogedruk natriumlamp. De mastafstand kan groter worden bij de toepassing van hogedruk natriumlampen, doordat de lichtsterkteverdeling bij deze lampen beter is dan bij lagedruk lampen.
  • Lagedruk kwiklampen (fluorescentielampen), zoals TL-lampen en SL- en PL-lampen, worden gebruikt op speciale plaatsen, bijvoorbeeld fietspaden, in gebouwen en kunstwerken.
  • Hogedruk kwiklampen (metaalhalogeenlampen HPI) (40%) is gevuld met kwikdamp en, afhankelijk van de gewenste kleur, met andere vluchtige verbindingen.

Naast de gasontladingslampen worden met name in kantoorgebouwen en bij kunstwerken gloeilampen gebruikt, zoals voor seininstallaties in de scheepvaart en bij verkeerregelsystemen. In gloeilampen zitten in tegenstelling tot bovengenoemde lampen geen gevaarlijke stoffen. Gloeilampen gebruiken echter wel veel energie. Scheepvaartseinen gebruiken bijvoorbeeld 10% van de energie van een brug. Daarom wordt steeds vaker gebruik gemaakt van zogenaamde Led-lampen (light emitting diode) die een veel hoger rendement hebben (20%) dan de gloeilamp (5%). Bovendien maken Led-lampen direct de juiste kleur licht waardoor het energieverbruik teruggaat van 80 naar 8 Watt.

Preventie

De volgende preventiemaatregelen worden genomen:

  • In verband met verkeersveiligheid worden lampen vervangen na een bepaald aantal branduren. Het aantal branduren kan worden vergroot door de lampen trillingsvrij te bevestigen (aan kabels in plaats van masten).
  • Aan lage druk natriumlampen kunnen ook kwik en broom ionen in het gas worden toegevoegd. Dit gebeurt door de toevoeging van zouten en heeft een gunstig effect op de levensduur van de lamp. Er worden op deze manier echter wel gevaarlijke stoffen aan de lampen toegevoegd.
  • Gangbare lampen van kunstwerken worden vervangen door energiezuinige en onderhoudsarme Led2-lampen
  • Gebruik van gasontladingslampen met minder schadelijke bestanddelen. In de Regeling gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur wordt aangegeven welke concentraties aan gevaarlijke stoffen aanwezig mogen zijn in gasontladingslampen. Deze regeling is gebaseerd op de RoHS Richtlijn. In deze richtlijn is bepaald hoeveel kwik aanwezig mag zijn in gasontladingslampen.

Onderzoek en nieuwe ontwikkelingen

Leveranciers en producenten werken samen in de stichting externe linkLightRec, die zorg draagt voor de inzameling en verwerking van gasontladingslampen.

Zie ook