Eigenschappen puin en granulaten
Mogelijke verontreinigingen
Bij beton- en metselwerkpuin en -granluaten kunnen de volgende verontreinigingen voorkomen:
- asbest;
- zware metalen, zoals lood en zink (verf, daklood, goten);
- anionen (SO4) in gips, cellenbeton en cement;
- PAK (dakbedekkingsmateriaal, schoorstenen en teerasfaltbeton, oppervlakbehandelingen);
- minerale olie (in vloerpuin afkomstig van bijv. werkplaatsen, garages, benzinestations etc.);
- tijdens het storten van beton, kan bekistingsolie met het beton zijn vermengd.
De belangrijkste potentiële bronnen van verontreiniging met PAK van puin dat vrijkomt bij utiliteitswerken, zijn teerhoudende dakbedekkingsmaterialen en schoorsteenkanalen:
- voor het omgaan met teerhoudend dakbedekkingsmateriaal wordt verwezen naar de kaart Dakbedekking;
- voor een schoorsteen zijn twee opties:
- een grondige reiniging van het schoorsteenkanaal, waarna de schoorsteen normaal gesloopt kan worden;
- de schoorsteen milieukundig slopen en de verwijderde materialen selectief afvoeren als verontreinigd bouw- en sloopafval.
Secundaire grondstoffen (bijv. recyclinggranulaten, slakken in wegfunderingen) die zijn toegepast voordat er sprake was van een landelijk kwaliteitssysteem, kunnen sterker verontreinigd zijn dan grondstoffen die in een latere periode zijn toegepast. Met name asbest kan een probleem vormen. Men dient hierop bedacht te zijn bij hergebruik van oude secundaire grondstoffen.
Gezondheid en Arbeidsomstandigheden
Asbest dat komt nog steeds in aanzienlijke hoeveelheden in oudere bouwwerken voor en vormt een ernstige bedreiging voor de gezondheid. Asbestvezels kunnen na inademing leiden tot asbestose, longkanker en mesothelioom (kwaadaardige tumor aan borst-, buik- of longvlies en hartzakjes). Zie voor meer informatie kaart Asbest en asbesthoudende materialen. Voordat een bouwwerk wordt gesloopt, is men verplicht na te gaan of er asbest in het bouwwerk voorkomt.
Milieu
De zware metalen, PAK-verbindingen, minerale olie etc. in het beton- en metselwerkpuin kunnen, indien in hoge concentratie aanwezig, na uitloging de bodem en het grondwater verontreinigen. Het Besluit Bodemkwaliteit bevat regels om deze verontreiniging te voorkomen. Bij hergebruik van dit materiaal dient vooraf bepaald te worden of het materiaal voldoet aan de geldende kwaliteitseisen van het Besluit.
Zie ook de materiaaleigenschappen in tabelvorm: