Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Afvalstoffase verpakkingsmaterialen

Omschrijving en euralcode

Definitie

Verpakkingsmaterialen kunnen vrijkomen bij bouwactiviteiten, schilderwerkzaamheden, het gebruik van chemische producten (zoals het verduurzamen van hout), schoonmaakactiviteiten, het aanbrengen van wegmarkeringen, kantoorwerkzaamheden en bij het gebruik van vrijwel alle stoffen die niet in bulk worden toegepast. Voornamelijk industriële verpakkingen komen vrij bij grond-, weg- en waterbouw. De materialen waaruit de verpakkingen bestaan zijn:

  • kunststoffen;
  • karton/papier;
  • hout;
  • metaal;
  • glas.

Zeer Zorgwekkende stoffen

In mengstromen die afkomstig zijn van huishoudens of qua inhoud vergelijkbaar zijn hiermee, is de kans op ZZS boven de grenswaarden in het LAP verwaarloosbaar. In monostromen afkomstig van industriële sectoren kunnen ZSS boven de grenswaarden voorkomen, afhankelijk van de aard van het afval.

  • Bedrukte papier- of kartonverpakkingen kunnen verscheidene ZZS bevatten door de inkt of verf die gebruikt is voor de bedrukking;
  • In verpakkingen van verf, lijm, kit of hars kunnen resten van het verpakte product zijn achtergebleven, waar opnieuw verscheidene ZSS boven de grenswaarden in voor kunnen komen;
  • Tot slot kunnen in verpakkingen van gevaarlijke stoffen zoals bestrijdingsmiddelen ZZS voorkomen, afhankelijk van de verpakte gevaarlijke stof.

Euralcode

Verpakkingsmaterialen hebben de volgende Euralcodes:

Hoofdstuk

15 VERPAKKINGSAFVAL, ABSORBENTIA, POETSDOEKEN, FILTERMATERIAAL EN BESCHERMENDE KLEDING (NIET ELDERS GENOEMD)

Subhoofdstuk

15 01 verpakking (inclusief gescheiden ingezameld stedelijk verpakkingsafval

Specifieke code

15 01 01: papieren en kartonnen verpakking;

15 01 02: kunststof verpakking;

15 01 03: houten verpakking;

15 01 04: metalen verpakking;

15 01 05: composietverpakking;

15 01 06: gemengde verpakking;

15 01 07: glazen verpakking;

15 01 09: textielen verpakking;

15 01 10*: verpakking die resten van gevaarlijke stoffen bevat of daarmee is verontreinigd;

15 01 11*: metalen verpakking die een gevaarlijke poreuze matrix (bijvoorbeeld asbest) bevat, inclusief lege drukhouders.

Afvalbeleid

Elke stof, preparaat of voorwerp waarvan de houder zich ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen is een afvalstof (art 1.1 lid 1 Wm). Voor afvalstoffen gelden specifieke regels en is er een afvalstoffenbeleid dat staat beschreven in het Landelijk afvalbeheerplan (LAP). Voor een veel afvalstoffen is in het LAP een sectorplan opgenomen. Voor die afvalstoffen staat in de sectorplannen uitgebreide informatie over het specifieke beleid voor die afvalstoffen. Tot dat specifieke beleid behoort onder andere de minimumstandaard. Deze minimumstandaard geeft het niveau in de afvalhiërarchie waaraan de verwerking minimaal moet voldoen. In het beleidskader van het LAP staat hoe we in het algemeen met afvalstoffen in Nederland om gaan. Dit kader geeft het beleid over afvalbeheer, vergunningverlening en toezicht, acceptatie, verwerking, inzameling en gescheiden houden van afvalstoffen. In het beleidsblad [Landelijk afvalbeheerplan] staat meer informatie over de inhoud en doel van het LAP.

De minimumstandaard voor de verwerking van verpakkingsmaterialen staat in sectorplan 41, externe linkVerpakkingen algemeen. De minimumstandaard voor verpakkingsmaterialen van verf, lijm, kit en hars die niet schud-, schrap- en schraapleeg zijn staat in een apart sectorplan 42, externe linkVerpakkingen met verf, lijm, kit, of hars. Voor de verwerking van overige gevaarlijke stoffen die niet schud-, schrap- en schraapleeg zijn is sectorplan 43 opgesteld, externe linkVerpakkingen van overige gevaarlijke stoffen. De minimale standaard voor de verwerking van EPS is opgenomen in sectorplan 85, externe linkEPS.

Stichting afvalfonds verpakkingen heeft de producentenverantwoordelijkheid voor verpakkingen op zich genomen. Zij innen de verpakkingsbijdrage en zijn verantwoordelijk voor de vastgestelde minimale recycling percentages per afvalstroom.

Opslag en transport

Geen specifieke maatregelen noodzakelijk.

Verwerking

Verpakkingen algemeen

In principe geldt voor al het verpakkingsafval dat niet met verf, lijm, kit of hars of andere gevaarlijke stoffen vervuild is, gerecycled dient te worden. Voor papieren, kunststof of houten verpakkingsafval dat te zeer verontreinigd, verkleefd met andere materialen of te nat is waardoor het niet gerecycled kan worden, geldt dat het als ‘andere nuttige toepassing’ zoals hoofdgebruik voor brandstof nuttige toepassing’ verwerkt moet worden.

Verpakkingen met verf, lijm, kit of hars

Verpakkingsafval van verf, lijn, kit en hars moet minimaal als ‘andere nuttige toepassing’ verwerkt worden, zoals als hoofdgebruik als brandstof. Metalen dienen hierbij teruggewonnen te worden uit de reststoffen van de verbranding om daarna gerecycled te worden.

Verpakkingen met overige gevaarlijke stoffen

Verpakkingsafval van gevaarlijke stoffen moet minimaal verbrand worden als vorm van verwijdering. Eventueel kan hierbij energie worden teruggewonnen.

Verbranden

  • Wanneer scheiding van blik vooraf mogelijk is, heeft dat altijd de voorkeur.
  • Wanneer een gescheiden afvoer moeilijk te realiseren is, kan het blik met het overige bedrijfsafval worden afgevoerd en verbrand. Bij de verbranding van bedrijfsafval (en huishoudelijk afval) worden metalen vooraf of achteraf, door magnetische scheiding, ingezameld en voor herverwerking aangeboden. Een nadeel bij de scheiding achteraf is dat een deel van de metalen verloren gaat. Een nadeel van scheiden vooraf is dat de afgescheiden stroom in de regel sterker vervuild is (niet schoongebrand).
  • Niet lege chemicaliënverpakkingen worden verbrand. Overigens zijn niet alle verbrandingsinstallaties geschikt voor het verbranden van gevaarlijk afval.

Storten

In het Besluit stortplaatsen en stortverboden afvalstoffen is bepaald dat het storten van verpakkingsafval niet is toegestaan. Dit geldt dus ook voor verpakkingen van lijm, kit of hars en verpakkingen van gevaarlijke stoffen.

Inzameling

Inzamelvergunning:

Op grond van het Besluit inzamelen afvalstoffen mogen bepaalde gevaarlijke afvalstoffen – bijvoorbeeld zuren en logen - bij een hoeveelheid van ten hoogste 200 kg per afvalstof per afgifte, alleen worden ingezameld door een houder van een inzamelvergunning. Het betreft hier de houders van een KGA-inzamelvergunning als bedoeld in sectorplan 18, externe linkKCA/KGA. Onder deze afvalstoffen kunnen ook verpakkingen van zuren en logen of andere inzamelvergunningsplichtige stoffen vallen. Zie het beleidskader externe linkhoofdstuk B.4 van het LAP3 voor meer informatie over de inzamelvergunningplicht. In de inzamelvergunning neemt het bevoegd gezag ook voorschriften op ten aanzien van het gescheiden houden van de in te zamelen afvalstoffen. Zie het beleidskader externe linkhoofdstuk B.7 van het LAP3voor de voorwaarden waaronder mengen kan worden vergund.

Sinds 1988 is het Convenant inzake resten en gebruikte verpakkingen van gewasbeschermings-middelen van kracht. De Stichting Opruiming Restanten Landbouwbestrijdingsmiddelen (STORL) ziet toe op de uitvoering van het convenant. Conform het convenant kunnen ongeopende verpakkingen landbouwbestrijdingsmiddelen, voorzien van het STORL-merkteken, zonder kosten worden teruggebracht bij de distribuant. In de Regeling gewasbeschermingsmiddelen en biociden is een schoonspoelplicht van lege verpakkingen van bestrijdingsmiddelen door de gebruikers van deze bestrijdingsmiddelen. Het opslaan van niet gereinigde verpakkingen voor later is niet toegestaan. Restanten van verpakkingen van gewasbeschermingsmiddelen die niet kunnen worden schoongespoeld kunnen kosteloos worden aangeboden bij een KGA-depot. Gemeenten ontvangen een vergoeding voor de gemaakte kosten op basis van een vaste prijs per kilo.

EPS en folies

De stichting Knapzak heeft een inzamelsysteem ontwikkeld voor EPS (piepschuim) en folies. Dit initiatief komt voort uit verschillende bedrijven die folies en piepschuim inzamelen en verwerken. Het initiatief voorziet in systemen voor zowel MKB als de bouwnijverheid. De inzameling gebeurt door inzamelzakken. Deze zakken met een inhoud tussen de 400 en 2500 liter worden in speciale houders geplaatst op de werf of bouwplaats, dicht bij de plaats waar het verpakkingsafval vrijkomt. Het systeem is vooral gericht op inzameling van grote stromen, welke per vrachtwagen worden opgehaald. Voor het afvoeren en verwerken van deze afvalstoffen worden slechts de transportkosten in rekening gebracht. Voor piepschuim is het ook mogelijk om rechtstreeks aan de verwerker te leveren. De leverancier of transporteur dient dan wel een vergunning te hebben voor deze handelingen met afvalstoffen.