Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Eigenschappen verpakkingsmaterialen

Mogelijke verontreinigingen

De verontreinigingen die verontreinigingen die verpakkingsmaterialen bevat is afhankelijk van de inhoud van de verpakking. Een aantal mogelijke verontreinigingen is:

  • PAK, zware metalen;
  • Minerale olie;
  • Reinigingsmiddelen;
  • Bestrijdingsmiddelen;
  • Oplosmiddelen, weekmakers;
  • Zuren.

Gezondheid en Arbeidsomstandigheden

Verpakkingsmaterialen hebben geen specifieke risico's voor gezondheid en arbeidsomstandigheden. Slechts de producten in de verpakkingen kunnen gevaren met zich mee brengen. Daarom wordt aanbevolen tijdens opslag en handling de verpakkingen gesloten te houden.

Milieu

Verpakkingsmaterialen die milieu- of bodembedreigende stoffen bevatten, en die niet zijn schoongemaakt worden gezien als bodembedreigend. Voor niet-gereinigde verpakkingsmaterialen gelden dezelfde opslageisen als voor gevulde verpakkingen (opslag boven vloeistofdichte vloer of lekbak).

Algemeen

Sinds 1 januari 2006 zijn producenten en importeurs die verpakte producten op de Nederlandse markt brengen, individueel verantwoordelijk voor de preventie, inzameling en recycling (waaronder hier materiaalhergebruik wordt verstaan) van het gebruikte verpakkingsmateriaal. Zij moeten ervoor zorgen dat steeds minder verpakkingsmateriaal in het huisvuil of in het zwerfafval terecht komt. Bovendien zijn de kosten van preventie, inzameling en recycling voor hun rekening. Dat staat in het externe linkBesluit beheer verpakkingen en papier en karton.

Het Besluit beheer verpakkingen en papier en karton verplicht de bedrijven om de inzameling en recycling van verpakkingsafval te organiseren èn te betalen. Het Besluit geldt voor alle producenten en importeurs die verpakte producten op de Nederlandse markt brengen. Van importeurs van verpakte producten, onderdelen en grondstoffen tot de bakker op de hoek.

EU-richtlijn verpakkingen

Het Besluit beheer verpakkingen en papier en karton is gebaseerd op de EU-richtlijn 94/62EG van 31 december 1994 en de herziening daarvan met richtlijn 2004/12/EG. Deze richtlijn legt de lidstaten de verplichting op om ervoor te zorgen dat uiterlijk op 31 december 2008 tenminste 55% en ten hoogste 80% van het verpakkingsafval wordt gerecycled en tenminste 60% wordt teruggewonnen of verbrand in een verbrandingsoven met terugwinning van energie. Het Besluit beheer verpakkingen en papier en karton valt onder de Wet milieubeheer.

Het besluit beheer verpakkingen en papier en karton

Het Besluit papier en karton (gewijzigd per 1-1-2006) heeft betrekking op alle soorten verpakkingen, van kartonnen dozen en houten pallets tot draagtassen, plastic shampooflessen, blikjes, glazen flessen en potten, tot en met de papieren broodzak. Van verzamel- en verzendverpakking tot verkoopverpakking. Het Besluit verplicht producenten en importeurs onder meer om vanaf 2006 te zorgen dat tenminste 75% van het verpakkingsafval een nuttige toepassing krijgt, waarvan tenminste 65% door recycling. Ter vergelijking: in 2004 werd 66% nuttig toegepast, waarvan 62% door recycling.

Beperking verpakkingen

Producenten en importeurs moeten tevens maatregelen nemen om de hoeveelheid en de schadelijkheid van verpakkingen te beperken door:

  • zo min mogelijk verpakkingsmateriaal te gebruiken
  • verpakkingen zodanig te ontwerpen dat ze gemakkelijk opnieuw kunnen worden gebruikt
  • zoveel mogelijk gerecyclede grondstoffen te gebruiken voor nieuwe verpakkingen
  • zwerfafval te voorkomen.

Inzamelstructuur

De kosten voor de inzameling van verpakkingsafval uit huishoudens komen sinds 1 januari 2006 voor rekening van producenten en importeurs. In de praktijk betekent dit dat zij met de gemeente, die het verpakkingsafval inzamelt, een contract moeten sluiten over de kosten van de inzameling. Iedere producent en importeur is verplicht aan te geven hoe hij dit met elke gemeente regelt.

Voor veel producenten en importeurs is het niet haalbaar om elke gemeente een afzonderlijk standaardcontract aan te bieden voor de overname van de inzamelingskosten. Daarom kunnen zij zich aansluiten bij een overkoepelende organisatie die dit voor hen regelt. Bijvoorbeeld bij NEDVANG, het Hoofdbedrijfschap Detailhandel of de eigen brancheorganisatie.

NEDVANG

NEDVANG is door het bedrijfsleven zelf in het leven geroepen en vertegenwoordigt bedrijven die verpakte producten op de markt brengen. De organisatie is opgericht om een aantal zaken te regelen, zoals het indienen van een gezamenlijke mededeling voor alle aangesloten bedrijven en de betaling aan gemeenten om verpakkingsafval apart te blijven inzamelen.

Resultaten en doelstellingen

In artikel 4 van het Besluit beheer verpakkingen en papier en karton staan de eisen ten aanzien van de percentages verpakkingen die nuttig toegepast moeten worden en die hergebruikt moeten worden als materiaal. In hetzelfde artikel staan ook eisen voor afzonderlijke materialen.

Er is een duidelijk verschil tussen gebruiksverpakkingen en transportverpakkingen. Voor de transportfase gelden er vaak extra (veiligheids)eisen. Het gaat hierbij vaak om extra ompakkingen zoals dozen, kratten of EPS (piepschuim). Deze extra maatregelen worden op de plaats van bestemming, bijvoorbeeld een voorraadmagazijn, vaak direct afgedankt. Het kan besparend werken wanneer men gebruik maakt van een grote bulk-voorraad die vanuit een centraal punt wordt overgetapt of -gepakt in kleinere hervulbare gebruiksverpakkingen.

Chemicaliënverpakkingen

Een deel van het industriële verpakkingsmateriaal dat in de GWW-sector vrijkomt, bevat restanten van chemische stoffen of minerale olie. Dit betreft met name:

  • verf- en inktverpakkingen;
  • olievaten;
  • verpakkingen van lijmen, kitten en harsen;
  • verpakkingen van bestrijdingsmiddelen;
  • verpakkingen van zuren, basen, zeep- en reinigingsmiddelen en olie- of teerachtige producten.

Indien er nog restanten van gevaarlijke stoffen in de verpakking achterblijven, moet de gehele verpakking als gevaarlijk afval (GA) of klein gevaarlijk afval (KGA) worden aangeboden voor verwerking. Het is niet toegestaan om zelf GA te vervoeren of aan een verwerker aan te bieden. Voor het inzamelen en transporteren van gevaarlijke stoffen is een vergunning vereist (zie [Klein gevaarlijk afval (KGA)]).