Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Communicatie over bodemsanering

Achtergrond
Bodemsanering heeft invloed op haar omgeving. Bij de bodemsanering zijn naast de saneerders en ontwikkelaars van een terrein ook de overheid en de omwonenden betrokken. Een bodemsanering kan bij omwonenden veel vragen en ook angst oproepen. Het ministerie van VROM liet in het begin van de jaren ’80 onderzoek doen naar de psychosociale kant van de bodemverontreinigingproblematiek. Psychosociale aspecten van bodemverontreiniging en -sanering zijn minstens zo belangrijk als de technische aspecten. Psychosociale invloeden leveren net zo goed gezondheidsschade op als de directe gevolgen van giftige stoffen.
De stichting Natuur en Milieu zorgde ervoor dat de onderwerpen communicatie, participatie en beleving van bodemverontreiniging en bodemsanering in 1998 onderdeel werden van BEVER (beleidsvernieuwing bodemsanering). In 2000 gaf de stichting Natuur en Milieu het stokje weer over aan de overheid. Als reactie daarop is het project Participatie en Communicatie bij Bodemverontreiniging en -sanering gestart. (zie Literatuurlijst nr 2 SV-410 Communicatie en participatie bij bodemonderzoek en sanering)

Een goede communicatie tussen alle partijen is van belang om zo onrust en stress bij omwonenden te beperken, het bodemonderzoek en de bodemsanering vlotter te laten verlopen en de reputatie van de overheid en andere saneerders te verbeteren. Communicatie kan een bijdrage aan een efficiënt verloop van het onderzoek en de sanering. Als bewoners niet tijdig worden geïnformeerd en betrokken, is de kans groot dat zij zich zullen verzetten. Er gaat in de meeste gevallen meer tijd en energie zitten in het doorbreken van dit verzet dan in het vroegtijdig communiceren met en het betrekken van bewoners en andere betrokkenen.
Hoe meer weerstand je kan verwachten hoe intensiever de communicatie moet plaats vinden. De weerstand die men kan verwachten hangt van verschillende factoren af, zoals complexiteit van het project, te veroorzaken hinder (stank, geluid, vrachtverkeer), historie van de locatie, locatie van de vervuiling, andere projecten in de buurt en politieke urgentie.

Om op een juiste wijze met de omgeving te communiceren bij bodemonderzoek en -sanering moeten vier stappen doorlopen worden. Deze stappen worden in het volgende schema weergegeven: