Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Communicatie over bodemsanering, communicatiestrategie

Bij de start van een bodemsanering moet tevens nagedacht worden over de wijze van communiceren met de omgeving over de bodemsanering. De manier van communiceren met de omgeving hangt af van de gekozen communicatiestrategie. De communicatiestrategie wordt bepaald aan de hand van een omgevingsanalyse. De omgevingsanalyse moet aan het begin van het project worden uitgevoerd omdat zij bepalend is voor de te volgen communicatiestrategie. Op basis van de gevormde communicatiestrategie aan de hand van de omgevingsanalyse is bekend met welke actoren en factoren rekening gehouden moet worden in het communicatietraject en dus in het communicatieplan.

Er bestaat geen standaardrecept voor communicatie over bodemsanering. Serieus omgaan met de omgeving vormt de leidraad voor de communicatiestrategie. Men kan de volgende punten als leidraad aanhouden:

  • In een vroeg stadium met communicatie beginnen;
  • Goed luisteren naar de omgeving;
  • Continue communiceren;
  • Zorgvuldig communiceren.

Naast deze hoofdpunten zijn er een aantal andere factoren die een rol spelen bij het bepalen van een communicatiestrategie voor bodemprojecten:

  • Openheid en interactiviteit;
  • Intensiteit;
  • Timing;
  • Dialoog;
  • Belangen bij elkaar brengen;
  • Bereikbaarheid, laagdrempeligheid;
  • Monitoring en evaluatie;
  • Nazorg;
  • Crisiscommunicatie;
  • Bestuurlijke communicatie;

(zie Literatuurlijst nr 5 De omgeving serieus nemen Onderzoek naar de communicatie bij waterbodemprojecten AKWA-rapport nr. 02.001)

Adriaan Slob en Gerald-Jan Ellen
TNO

TNO is bezig met een nieuwe benadering voor hoe je omgeving het beste kunt betrekken bij baggerprojecten via het project Leven met bagger. Leven met bagger is een door TNO opgezet project met financiële ondersteuning uit het nationale "Leven met water" programma.

"Binnen Leven met bagger vinden een aantal pilot projecten plaats waaronder het project Baggeren in Zuidwest Rijnland, waarbij Rijnland uitgebreid gaat baggeren in het zuidwesten van Rijnlands gebied. Tussen nu en 2010 voert Rijnland een grootschalig onderhoudsprogramma uit voor alle watergangen. Burgers worden betrokken bij het proces omtrent dit onderhoudsprogramma door middel van workshops, er zijn nieuwsbrieven verzonden en er is een website met de mogelijkheid tot het stellen van vragen geopend. Via workshops kunnen burgers ideeën inbrengen, vragen stellen en wordt ook hun gebiedskennis op waarde geschat. De benadering van TNO probeert het "decide, announce, defend" model te doorbreken. Hierin werden vanuit een technisch rationele benadering oplossingen voor een probleem opgesteld, vervolgens werd dit de mensen meegedeeld en werd dit standpunt verdedigd. Dit model heeft in Nederland en ook daarbuiten veel weerstand vanuit de omgeving opgeleverd, waardoor projecten vertraging opliepen. Om dit voorkomen is het belangrijk de omgeving te betrekken bij het project. Het gaat er niet bij projecten waarbij sediment een belangrijke rol spelen niet óf je communiceert, maar hoe je communiceert."
Voor meer achtergrond informatie, ook over de doe- en denktank bagger die rond dit project: www.levenmetbagger.nl (under construction)