Communicatie over bodemsanering, omgevingsanalyse

Onderdeel van het communicatietraject bij een bodemsanering is een omgevingsanalyse. De omgevingsanalyse moet aan het begin van het project worden uitgevoerd omdat zij bepalend is voor de te volgen communicatiestrategie. De omgevingsanalyse kan tijdens het project geactualiseerd worden als er veranderingen in de omgeving optreden.

De omgevingsanalyse gaat in op de volgende vragen:

• Wat is de omvang van de sanering en welke overlast kan mogelijk veroorzaakt worden?
• Welke personen, organisaties, bedrijven en andere instanties zijn betrokken bij het bodemtraject? En wat zijn hun belangen en percepties op de bodemsanering? Is er weerstand tegen het project aanwezig? Kan weerstand worden verwacht?
• In hoeverre is het project politiek gevoelig?
• Hoeveel mensen, bedrijven en organisaties zijn erbij betrokken (om omvang van de doelgroepen te bepalen);
• Hoe verlopen de bestaande communicatielijnen?;
• Wat zijn de contactgegevens (naw, contactpersoon etc.)?;
• Wat zijn positieve en negatieve factoren?

Van de verschillende partijen worden de belangen, kenmerken en risicopercepties geïnventariseerd. Op basis van deze inventarisatie kunnen bepaalde betrokkenen gegroepeerd worden in doelgroepen, die de communicatiemedewerker gericht kan benaderen. Een mogelijkheid om snel een beeld te krijgen van de diverse doelgroepen is het praten met mensen die de wijk goed kennen, zoals bewoners, opbouwwerkers, wijkbeheerders etc.

Sommige omstandigheden werken bevorderend, terwijl anderen juist belemmerend werken op de communicatie in het bodemtraject. Door deze factoren vroegtijdig te inventariseren kunnen vervelende gevolgen worden voorkomen. Mogelijke factoren zijn:

• Aard en omvang van de verontreiniging;
• Oorsprong van de verontreiniging;
• Omvang en zichtbaarheid van de risico’s;
• (On)vrijwilligheid van blootstelling aan de verontreiniging;
• Beheersbaarheid van de situatie;
• Hoeveelheid gezondheidsvragen en -klachten;
• Duur van het bodemtraject;
• Vertrouwen in de verantwoordelijke instanties;
• Aandacht in de media.
• Andere projecten die invloed hebben op de omgeving

(zie Literatuurlijst nr 3 SV-409.P3 Handleiding communiceren over bodemverontreiniging voor de gemeenten in de regio Parkstad Limburg)

Op basis van de gevormde communicatiestrategie aan de hand van de omgevingsanalyse is bekend met welke actoren en factoren rekening gehouden moet worden in het communicatietraject en dus in het communicatieplan;
Het volgende interview illustreert dat een omgevingsanalyse niet alleen bij saneringen wordt gebruikt maar ook in andere sitauties zoals het zoeken naar een stortlocatie voor baggerspecie.