Contracteren: vormen, kenmerken en trends
De algemene kenmerken van traditionele contractvorm: de aannemer voert het werk uit op basis van een ontwerp door derden (betrokkenheid bij onderdeel D, figuur 1)
Het kenmerk van geïntegreerd contractvorm: de aannemer voert het werk uit op basis van een eigen ontwerp en heeft een betrokkenheid bij diverse projectonderdelen/fasen(mogelijke betrokkenheid bij onderdeel A tot en met F). De mate van betrokkenheid per onderdeel variëren en zullen afgestemd worden op projectspecifieke omstandigheden of wensen van de opdrachtgever.
Figuur 1 demonstreert een mogelijke verdeling en volgorde van de werkzaamheden tussen opdrachtgever en saneringsaannemer; de uiteindelijke verdeling en volgorde is mede afhankelijk van de gekozen contractvorm: traditioneel of geïntegreerd.
Figuur 1: Allocatie van taken en risico’s bij traditionele en geïntegreerde contractvormen, (indicatief; andere verdelingen zijn ook mogelijk)
In de figuur wordt het bodemsaneringsproces weergegeven en de subprocessen die daarbij een rol spelen. Daarbij wordt de inbreng van de opdrachtnemer afhankelijk gemaakt van het gekozen contracttype, bij geïntegreerde contracten geldt dat:
- meer aspecten worden uitbesteed;
- meer inbreng van de opdrachtnemer wordt verwacht;
- meer expertise de opdrachtnemer in huis moet hebben om het werk te klaren;
- meer vrijheid/ruimte en eigen inbreng de opdrachtnemer krijgt;
- de opdrachtnemer het resultaat van het werk beïnvloedt;
en:
- hoe minder de opdrachtgever nog invloed kan uitoefenen op het proces;
- hoe minder de opdrachtgever inhoudelijk betrokken (taken & risico’s) is in het proces
http://www.skbodem.nl/upload/documents/2e%20tender%20projectbladen/PP4113.pdf
Trends (van 1-richtingverkeer naar interactief)
Met name voor het aanbesteden van geïntegreerde contracten is een aanbesteding gewenst die niet past in de 'strakke' regels zoals die worden toegepast bij traditionele contracten. Met strakke regels wordt bedoeld dat de inbreng van expertise van inschrijvers beperkt blijft / geblokkeerd wordt. Met name het onderdeel informatie-uitwisseling tussen aanbesteder en de individuele inschrijver draagt bij aan het optimaliseren van de oplossing die wordt gekozen en het zo goed mogelijk onderkennen van (specifieke)risico's.
Binnen de procedures van de ARW-2005 is de concurrentiegerichte dialoog opgenomen waarbij de aanbesteder een dialoog voert met ondernemers om oplossingen te kunnen aandragen die voldoen aan de behoeften van de aanbesteder. Na deze dialoog worden ondernemers uitgenodigd voor een inschrijving.
Een tweede mogelijkheid is het gebruiken van de Leidraad Aanbesteden van Geïntegreerde Contracten (LAvGC) uitgebracht door het CROW. De leidraad is geen reglement. De leidraad geeft onder andere handen en voeten aan de mogelijkheid tot informatie-uitwisseling en de beoordeling van inschrijvingen. Veel van de elementen in de Richtlijn prestatiebestekken (SV-704, 2004) zijn in de LAvGC verder uitgewerkt binnen de niet-openbare procedure uit de ARW-2005.
Naast regelgeving is de wijze van omgang met (markt)partijen een belangrijke succesfactor binnen het aanbesteden van contracten. Deze kant van het contracteren van projecten wordt nader uitgewerkt in het SKB-project Contracteren van Bodemsaneringen (PP6327). De afronding van dit project wordt eind 2007 verwacht.