Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit

Handhaving, Relevante wetgeving bodemsaneringen, Besluit bodemkwaliteit (Kwalibo)

In aanvulling op de algemene saneringsregels van de Wet bodembescherming bevat hoofdstuk 2 van het Besluit bodemkwaliteit (Kwalibo) verplichtingen waarmee je tijdens de uitvoering van een sanering rekening moet houden. Kwalibo heeft betrekking op verschillende soorten van activiteiten in het bodembeheer. Hier gaan we alleen in op de bodemsaneringsactiviteiten. [Beleidsblad Besluit bodemkwaliteit]

In hoofdstuk 1 van de Handhavingsuitvoeringsmethode (HUM) BBKbk zijn de handhavingsaspecten van de verschillende relevante onderdelen van het hoofdstuk Kwalibo van het Besluit bodemkwaliteit (hoofdstuk 2) behandeld.

Erkenning
De belangrijkste verplichting van hoofdstuk 2 is dat degene die (bodem)werkzaamheden verricht, o.a. analyse voor milieuhygiënisch bodemonderzoek, milieukundige begeleiding bij bodemsanering en nazorg, uitvoering van bodemsaneringen en veldwerk, moet beschikken over een erkenning. Een erkenning is een beschikking die wordt afgegeven door Bodem+ (op grond van een mandaat van de Minister van I&M). Bodem+ verleent een erkenning indien de aanvrager is gecertificeerd of geaccrediteerd en voldoet aan een aantal integriteitseisen. Daarnaast mag de aanvrager niet in staat van faillissement verkeren. Als de erkenningaanvraag (mede) betrekking heeft op veldwerk of milieukundige begeleiding dan moet van de (natuurlijke) personen die deze werkzaamheden feitelijk uitvoeren, een verklaring omtrent het gedrag worden overgelegd. Bodem+ vermeldt deze natuurlijke personen op de erkenning. Zie op de website van Bodem+ het externe linkZoekmenu naar erkende intermediairs.

Functiescheiding
Een organisatie die veldwerk, milieukundige begeleiding of analyse voor milieuhygiënisch bodemonderzoek uitvoert, moet onafhankelijk zijn van zijn opdrachtgever (initiatiefnemer/eigenaar). Daarbij mag de organisatie kiezen tussen externe functiescheiding en interne functiescheiding. Bij externe functiescheiding schakelt de opdrachtgever een extern bureau in. Bij interne functiescheiding gelden organisatorische eisen.

Toelichting
De verplichting tot functiescheiding is toegespitst op de relatie opdrachtgever/eigenaar – bodemintermediair. Dat betekent dat de verplichting niet van toepassing is op andere relaties. De milieukundig begeleider hoeft dan ook niet onafhankelijk te zijn van andere partijen betrokken bij een bodemsanering. Bij interne functiescheiding dient de organisatie aan de volgende eisen te voldoen:

  • het organisatieonderdeel dat het werk uitvoert dient wat betreft (directe) aansturing aantoonbaar en controleerbaar op managementniveau gescheiden te zijn van organisatieonderdelen die de rol van opdrachtgever/eigenaar vervullen;
  • het organisatieonderdeel dat het werk uitvoert dient te beschikken over een zelfstandige eigen begroting waaruit blijkt dat er geen financiële belangen en verbanden zijn met de organisatieonderdelen die de rol van opdrachtgever/eigenaar vervullen;
  • de bestuurlijke verantwoordelijkheid voor de resultaten van de taakuitvoering dient te zijn onder gebracht bij een andere bestuurder dan de bestuurder die verantwoordelijk is voor de opdrachtgever/eigenaar.

Handelen overeenkomstig normdocument
De uitvoerder van een werkzaamheid moet handelen overeenkomstig de daarbij behorende beoordelingsrichtlijnen, schema’s en protocollen. Analyse voor milieuhygiënisch bodemonderzoek conform AS 3000, milieukundige begeleiding conform BRL SIKB 6000, uitvoering van bodemsaneringen conform BRL SIKB 7000 en veldwerk conform BRL SIKB 2000 of AS SIKB 2000. [Kwaliteitszorg, SIKB-documenten bodem en KWALIBO-eisen]

Buiten behandeling laten van aanvragen
Bestuursorganen zijn verplicht om aanvragen tot het nemen van bepaalde beschikkingen buiten behandeling te laten als daarbij (bodem)gegevens zijn gevoegd die afkomstig zijn van een niet erkende persoon of instelling. Wanneer bijvoorbeeld een nader onderzoek is uitgevoerd door een niet erkend adviesbureau, zal het bevoegde gezag de aanvraag om een besluit te nemen over de ernst van de verontreiniging buiten behandeling moeten laten.

Verstrekken van bodemgegevens
Het is verboden om, ter voldoening aan een aantal wettelijke verplichtingen (bijvoorbeeld meldingsplicht), aan een bestuursorgaan bodemgegevens te verstrekken van een niet erkende persoon of instelling. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om gegevens over de bodemkwaliteit die de drijver van een inrichting moet verstrekken na beëindiging van de bedrijfsactiviteiten.