Kwaliteitszorg in het bodembeheer
Aanleiding
In de loop van de jaren negentig bleek uit verschillende (onder meer door de Inspectie VROM uitgevoerde) onderzoeken dat de uitvoering van het bodembeheer gevoelig is voor fouten en fraude. Hierop hebben de ministeries van VROM en V&W een aantal beleidsmatige voornemens vastgelegd om deze fouten en fraude zoveel mogelijk tegen te gaan: in de nota ‘
Bodembeheer op goede gronden, Beleidsnotitie ter voorbereiding van een verbeterde controle op de uitvoering van het bodembeheer’, beter bekend als de ‘Kwalibonota’ en gepubliceerd op 4 juli 2003. Deze nota bevatte onder meer de onderstaande voorstellen, van toepassing op bodemverontreiniging in land- en in waterbodem:
- intermediairs in de gehele keten, van analyses tot en met nazorg, worden via een wettelijke regeling erkend en aanspreekbaar;
- regels voor functiescheiding om belangenverstrengeling tegen te gaan;
- harmonisatie van uitvoeringsregels en herijking van regelgeving;
- professionalisering van toezicht en handhaving door de overheid;
- het nieuwe stelsel is ook van toepassing op het bevoegde gezag.
De nota heeft onder meer geleid tot de KWALIBO-regeling voor ‘intermediairs’, bouwstoffen en vloeren en een impuls in het kwaliteitsbeleid bij overheden.
Analyse van noodzaak borging: SIKB-project KFP
In 1999 / 2000 is door SIKB een analyse opgesteld van de kritische processen en de kritische functies daarbinnen. Vraag was: wat behoeft nu eigenlijk borging in het bodembeheer? Het project was feitelijk de eerste complete ketenanalyse: het bracht de kritische functies en processen (KFP) in de bodembeheerketen in beeld. Als kritische functies in de inhoudelijke keten werden geïdentificeerd:
- Aanbesteden: opdrachtgever/initiatiefnemer;
- Veldwerk / partijkeuringen: veldwerker/monsternemer;
- Analyseren: (hoofd)laborant;
- Adviseren: adviseur;
- Begeleiding van saneringen: milieukundig begeleider, directievoerder;
- Uitvoeren van saneringen: werkvoorbereider aannemer, uitvoerder;
- Grondverwerking / grondbewerking: acceptant, bedrijfsleider/be- en verwerker;
- Bevoegd gezag Wbb: vergunningverlener/beoordelaar;
- Bevoegd gezag Wbb/Bbk: toezichthouder/controleur.
Het complete onderzoeksrapport en een samenvatting daarvan staan op de website van SIKB (klik eerst op 'Projecten' en dan op 'PRJ9').
Voortbouwen op bestaande initiatieven
Diverse partijen hebben in eerder stadium het initiatief genomen tot het ontwikkelen van een (beoordelings)richtlijn. Jammer genoeg ontbreken vaak de mogelijkheden om de tot stand gebrachte resultaten te onderhouden, zodat na verloop van tijd een onduidelijke situatie ontstaat en de gedane inspanningen verloren gaan. De SIKB beoogt hét aanspreekpunt voor kwaliteitsborging in het bodembeheer te zijn. De doelstellingen en activiteiten van SIKB worden breed onderschreven. In lijn hiermee hebben diverse partijen hun al bestaande normatieve documenten overgedragen aan de SIKB om de samenhang en continuïteit in het beheer te garanderen.