Sturing in-situ saneringen, technisch-inhoudelijk

Om gevolg te geven aan de verplichtingen uit de Wet bodembescherming omtrent voorspellen en toetsen van effecten van genomen maatregelen, worden de voorspelling en wijze van toetsen uitgewerkt en vastgelegd in het saneringsplan. Voor de inhoud en uitwerking van deze effectvoorspelling en -toetsing worden handvaten geboden in J3 Beheer in-situ maatregelen.

Het meetbaar maken van de effectiviteit van de genomen in-situ maatregelen (in-situ saneren), alsmede het verkleinen van het verspreidingsrisico van de restverontreiniging in de bodem vormt een belangrijk instrument bij de sturing van (langdurige) in-situ saneringen. Het gaat hierbij niet om eenmalige metingen, maar om het structureel verzamelen, interpreteren en analyseren van bepaalde parameters, genaamd “monitoring” (zie ook J3 Beheer in-situmaatregelen)

Monitoring is een breed begrip. Een monitoringstrategie en -systeem kan afhankelijk van de voorzieningen situatiespecifiek worden ingericht. Monitoring is dus een informatievoorziening ten behoeve van:

• dagelijks beheer van de locatie;
• controle van de kwaliteit van de bodem en omgeving van een (voormalig) belaste bodem;
• inspectie van de aangebrachte voorzieningen;
• aanpassing en herstel van de voorzieningen;
• rapportage.

Het huidige instrumentarium voor monitoring is hoofdzakelijk gebaseerd op laboratoriumanalyse van grondwater- of bodemluchtmonsters of op PID-metingen.

De ontwikkelingen op het gebied van sensortechnologie en telemetrie bieden veel nieuwe mogelijkheden voor online monitoring. Online monitoring geeft een continu beeld waarbij de intervaltijd vanaf enkele minuten vrij instelbaar is. Bij klassieke monitoring wordt er door een veel grotere intervaltijd tussen de metingen een fragmentarisch beeld gevormd. Het verschil met online monitoring is het verschil tussen de foto en de film. In de afgelopen jaren zijn er door verschillende bedrijven diverse producten voor online monitoring in de markt geïntroduceerd. Er zijn online monitoring systemen waarmee verschillende gidsparameters worden gevolgd. Er zijn combinatiesystemen gericht op beheersing van humane, verspreiding en ecologische risico’s.

Voor monitoringsystemen biedt de Nederlandse Richtlijn Bodembescherming bedrijfsmatige activiteiten NRB 2001 een leidraad. De richtlijn is primair bedoeld voor bodembedreigende bedrijfsactiviteiten. De NRB biedt echter voor het monitoren van een bodemverontreiniging met mobiele stoffen een mogelijk referentiekader voor vergunninghouder en –verlener voor de specificaties van het ontwerp alsmede implementatie en beheer van het beoogde monitoringsysteem. Dit ongeacht of het nu een klassiek of moderne online monitoringsysteem betreft. Omdat de richtlijn is bedoeld voor bodembedreigende bedrijfsactiviteiten zullen bij toepassen op aanwezige (mobiele) bodemverontreiniging met name andere stoffen worden gemonitoord.