Communicatie over bodemsanering, manier van communiceren

Gevoeligheid in de buurt van een bodemproject en omvang en mate van hinder bepalen de communicatiestrategie. Door middel van een omgevingsanalyse worden deze aspecten in kaart gebracht.
Sommige saneringsprojecten liggen midden in de stad, andere saneringsprojecten liggen ver bij woongebieden vandaan. Over het algemeen is het zo dat hoe groter het saneringsproject en hoe meer mensen geconfronteerd worden met een bodemsanering hoe belangrijker de communicatie naar bewoners wordt. Maar dit verschilt per project, daarom is een omgevingsanalyse ook zo van belang.

Informeren is altijd het minimum. Mensen hebben er recht op om te weten wat er in hun leefomgeving gebeurt.

Communicatie is nodig als men onrust verwacht. Onrust kan veranderen in wantrouwen en weigering om mee te werken waardoor bewoners gespannen raken, gezondheidsklachten kunnen krijgen en een bodemsaneringsproject vertraging kan oplopen. Communicatie is belangrijk voor het creëren en op gang houden van de dialoog tussen verschillende partijen. Communicatie is dus tweerichtingsverkeer, het is niet alleen informatieverstrekking zoals hierboven is genoemd, maar ook het houden van een dialoog. Via een communicatiewerkgroep kunnen deskundigen uit de projectorganisatie, onafhankelijke deskundigen en bewoners met elkaar de dialoog aangaan. Bewoners worden meegenomen in de denkwijze van de deskundigen, uitgelegd wordt waarom er voor bepaalde methoden is gekozen en welke risicobeperkende maatregelen worden genomen. De deskundigen worden meegenomen in de denkwijze van de bewoners. Ze leren wat de bewoners belangrijk vinden. Samen kan gezocht worden naar maatregelen waardoor de hinder en onrust verminderd kunnen worden. De deskundige die vertrouwen wekt kan dienen als intermediair tussen de projectorganisatie van de sanering en de omwonenden. Als er persoonlijke relaties ontstaan krijgen mensen onderling meer begrip voor elkaar en ontstaat er ruimte om met elkaar naar oplossingen te zoeken. Het is belangrijk om respect voor elkaar te hebben. Elkaars mening te leren begrijpen, open te zijn en bijvoorbeeld betrokkenen te informeren voordat de media geïnformeerd wordt.

Participatie vindt men name plaats als men met elkaar spreekt over maatregelen die de hinder en ongerustheid kunnen verminderen. Bewoners kunnen als geen andere aangeven waar de knelpunten liggen, zoals bijvoorbeeld een slechte verlichting in de omgeving van het terrein, vrachttransporten op drukke tijdstippen (zie Literatuurlijst nr 4 Onze stad - de bodem (deel 2) Bewoners betrekken bij bodemonderzoek en bodemsanering).

Communicatie en participatie bij bodemverontreiniging vervullen meerdere functies zoals:

• Het opbouwen van respect en vertrouwen tussen betrokkenen;
• Motiveren tot het verlenen van de medewerking van de verschillende partijen;
• Informeren van de verschillende partijen over de voortgang van het proces;
• Creëren van draagvlak bij de betrokkenen voor de uit te voeren activiteiten;
• Verbeteren van de plannen door middel van de input van de betrokkenen;
• Actief laten meedoen van de verschillende partijen in het proces (participatie).

Verbeterde communicatie en participatie moeten vervolgens leiden tot:

• het beperken van hinder, ongerustheid en stress bij bewoners;
• het soepeler laten verlopen van bodemonderzoek en bodemsanering;
• het verbeteren van de reputatie van en het vertrouwen in (aspirant-)saneerders en de overheid.