Baggeren en transporteren, trends en ontwikkelingen, snijkopzuiger 2

Schaafkop

De schaafkop is ontwikkeld door Van Oord ACZ, die de Waddenzee met deze kop heeft uitgerust. In één zwaai kan deze zuiger over een breedte van 5,50 m een 0,4 m dikke laag slib wegnemen van de bodem met een verhaalsnelheid van circa 10 m per minuut. De productie wordt verkregen uit een eenzijdige beweging van de zuigladder met veegkop. Een snelle (circa 40 m/min) productieloze terugzwaaibeweging brengt de veegkop na iedere productieslag in de uitgangspositie. Tijdens deze terugslagbeweging wordt ook verpaald. De werkwijze van deze zuiger maakt haar zeer geschikt voor het baggeren van grote verontreinigde oppervlakten.

De Waddenzee is een demontabele zuiger met de volgende hoofdkenmerken:

De schaafkop is onder andere succesvol ingezet ten behoeve van het milieubaggerproject op het Ketelmeer.

Wormwiel

Gebaseerd op het idee van de in de Verenigde Staten door firma Ellicot ontwikkelde 'auger dredge', heeft de HAM de toepassing van het wormwiel ten behoeve van milieuvriendelijk baggeren verder ontwikkeld en op een hoog niveau van procescontrole gebracht. De wormwielzuiger is onder meer in de Geulhaven, in Delfzijl en bij baggerproeven op het Ketelmeer toegepast. De meest recente ontwikkeling is de HAM 291, waarmee een gedeelte van de bouwlocatie van het Ketelmeerdepot is uitgevoerd. Dit schip volgt met het wormwiel een zwaaibeweging overeenkomend met die van een snijkopzuiger. Dit in tegenstelling tot de 'auger dredger', waarbij het werktuig met de auger voortbewogen wordt volgens parallelle banen. De werkwijze van de HAM 291 is weergegeven in onderstaande figuur. Tevens kan op 6 draden worden gewerkt, waarmee in parallelle banen van circa 100 m lengte kan worden gebaggerd.

Het wormwiel bestaat uit een tweezijdig symmetrische vijzel die omgeven is door een stalen kap en een flexibel afschermschort. Het aangesneden materiaal wordt door de ronddraaiende vijzel naar de centraal gelegen zuigmond geschoven en vervolgens opgezogen. In de praktijk zijn sliblagen verwijderd variërend van 0,05 tot circa 1 m met een nauwkeurigheid van enkele centimeters.

De verplaatsingssnelheid van het wormwiel bedraagt circa 2 – 10 m per minuut. De wormwielbreedte is afhankelijk van de capaciteit van de zuiger en bedraagt 9 m voor de HAM 291. Door de grote breedte van het wormwiel zijn met een geringe baggersnelheid en laagdikte grote producties haalbaar met een minimum aan vertroebeling. Daarnaast wordt vertroebeling zoveel mogelijk voorkomen door toepassing van het flexibele afschermschort rondom het wormwiel waarin een lichte onderdruk wordt gehandhaafd door het zuigeffect van de pomp. Op deze wijze vindt er nauwelijks uitwisseling plaats van baggerdeeltjes naar omgevingswater. De belangrijkste kenmerken van de HAM 291 zijn: